در مبحث حاضر از مقررات ملی سـاختمان ضـوابط الزامـی در طراحـی و اجـرا، در زمینـه پوسـته خارجی، سیستم‌های تأسیسات گرمایی، سرمایی، تهویه، تهویه مطبـوع، تـأمین آب گـرم مصـرفی، تأسیسات برقی و سیستم روشنایی، در جهت بهبود عملکرد عناصر و تجهیزات از دیـدگاه انـرژی، و همچنین کاهش نیاز و مصرف انرژی ساختمان، تا حدود تعیین‌شده در این مبحث، ارائه می‌گردد.
در این فصل مبحث، کلیات، شـامل دامنـه کـاربرد، میـزان کـارایی انـرژی سـاختمان و همچنـین استانداردها و آیین‌نامه‌های مرجع مورد استناد در این مبحث ارائه شده است.
در فصل دوم تعاریف عبارات و واژه های فنی مورد استفاده در این مبحث، و در فصل سوم مقـررات کلی طراحی و اجرا ارائه شده است.
فصل چهارم به ضوابط اجباری اختصاص داده شده است. رعایت این ضوابط در تمامی موارد و بـرای همه روشهای در نظر گرفته‌شده برای طراحی و اجرا الزامی است.
در فصل پنجم، تمامی ضوابط مربوط به روش تجویزی ارائه شده است. در قسمت اول ایـن فصـل از مبحث، اصول کلی مطرح برای این روش، و در ادامه الزامات مربـوط بـه طراحـی پوسـته خـارجی ساختمان، تأسیسات مکانیکی، تأسیسات الکتریکی، و همچنین روشنایی طبیعی و سیستم‌های بـر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر ارائه شده است.
در سه فصل بعدی (فصل‌های ششم تا هشتم)، با سـاختاری مشـابه سـاختار فصـل پـنجم، تمـامی ضوابط مربوط به سه روش دیگر طراحی، یعنی روش موازنه‌ای (کـارکردی)، نیـاز انـرژی و کـارایی انرژی ساختمان ارائه شده است.
در ضمن، در پیوست‌های سیزده گانه این مبحث نیز اطلاعات تکمیلی و روشهای محاسـبه مربـوط به بخش‌های مختلف مبحث ارائه شده است.
شایان ذکر است که رعایت الزامات تعیین‌شده در این مبحث، باید همواره با رعایت هم‌زمان الزامات تعیین‌شده در دیگر مباحث مقررات ملی ساختمان همراه باشد. برای مثال، علاوه بر رعایت ضـوابط تعیین‌شده در این مبحث در مورد حداکثر میزان تهویه و تعویض هـوا، تـأمین حـداقل هـوای لازم برای سلامت ساکنان و احتراق دستگاه ها، باید در مطابقت با مبحـث ١٤ مقـررات ملـی سـاختمان باشد.
١٩-١-١ دامنه کاربرد
این مقررات، در خصوص ساختمانهای جدید، در موارد زیر لازم الاجراست:
الف- ساختمانهایی که با مصرف انرژی گرم و یا سرد می‌شوند،
ب- سیستم‌ها و تجهیزاتی که در تأسیسات مکانیکی و برقی ساختمانهای بند الف مورد اسـتفاده قرار می‌گیرند.
این مبحث در خصوص انـرژی مصـرفی بـرای هـر گونـه فراینـد تولیـد در داخـل یـک سـاختمان موضوعیت ندارد.
کلیه ضوابط این مبحث می‌تواند، با رعایت سایر مباحـث مقـررات و ضـوابط فنـی، بـرای بهسـازی ساختمانهای موجود نیز استفاده شود.
در مورد ساختمانهای زیر، ضوابط این مبحث لازم الاجرا نیست:
– ساختمانهای مورد استفاده برای پرورش، نگهداری و تکثیر حیوانات؛
– ساختمانهایی که بنا به عملکرد خاصشان، برای مدت طولانی بـاز نگـه داشـته مـی‌شـوند، و فضاهای داخل ساختمان در ارتباط مستقیم با فضای خارج قرار می‌گیرد؛
– ساختمانهای موقت، با دوره بهره برداری کمتر از ٢ سال و ساختمانهایی که‌دائمـاً در حـال نصب و برچیده شدن هستند؛
– ساختمانهای موجود که اقدامات بازنوسازی و بهسازی بر روی آنها محدود باشد؛
محدودیت‌های استفاده از روشهای «تجویزی» (فصـل ١٩-٥) و «موازنـه‌ای (کـارکردی)» (فصـل ١٩-٦) در بخش ١٩-٣-٢-١-١ تعیین شده است.
صلاحیت طراحی، برای استفاده از روشهای «نیاز انرژی» (فصل ١٩-٦) و «کارایی انرژی» (فصـل ١٩-٧)، توسط وزارت راه وشهرسازی تعیین می‌گردد.
١٩-١-٢ میزان کارایی انرژی ساختمانها
در این مبحث، سه حد کیفیت (رده انرژی) سـاختمان، بـا تعیـین میـزان کـارایی انـرژی، تعریـف می‌شود:
– ساختمان منطبق با مبحث ١٩ مقررات ملی ساختمان (EC)
– ساختمان کم‌انرژی (+EC)
– ساختمان بسیار کم‌انرژی (++EC)
لازم به ذکر است EC مخفف Energy Compliant می‌باشـد. عـلاوه بـر رده هـای انـرژی فـوق، ساختمانهای ویژه ای را نیز می‌توان طراحی کرد که دارای مصرف انرژی نزدیک به صفر هستند.
١٩-١-٢-١ ساختمان منطبق با مبحث ١٩ مقررات ملی ساختمان (EC)
در این مبحث، عنوان «منطبق با مبحث ١٩ مقررات ملی ساختمان» به ساختمانی اطلاق می‌شود که در طراحی و اجرای آن، علاوه بر رعایت ضوابط اجباری بخش ١٩-٤، انتظارات تعیـین‌شـده در یکی از بخش‌های ١٩-٥ تا ١٩-٨، برای ساختمان تحت همین عنوان، را نیز جوابگو باشد.
١٩-١-٢-٢ ساختمان کم‌انرژی (+EC)
در صورتی که علاوه بر جوابگویی به انتظارات تعیین‌شده برای ساختمان «منطبق بـا مبحـث ١٩ مقررات ملی ساختمان (EC) » در بند ١٩-١-٢-١، حدود کیفیت تعریف‌شده در یکی از بخش‌های ١٩-٥ تا ١٩-٨، برای «ساختمان کم‌انرژی(+EC) »، در طراحی و اجرا، مـلاك عمـل قـرار گرفتـه باشد، این عنوان به ساختمان تعلق می‌گیرد.
لازم به‌ذکر است دست‌یابی به این حد کیفیـت سـاختمان (از دیـدگاه انـرژی) اختیـاری اسـت، بـه استثنای مواردی که در دستورالعمل‌ها و بخش‌نامه‌های صادر شده توسط وزارت راه وشهرسـازی در این زمینه، بسته به محل قرارگیری ساختمان (استان، شـهر، …) و مشخصـات آن (تعـداد طبقـات، متراژ، کاربری، …)، تعیین می‌گردد.
١٩-١-٢-٣ ساختمان بسیار کم‌انرژی (++EC)
در صورتی که علاوه بر جوابگویی به انتظارات تعیین‌شده برای ساختمان «منطبق بـا مبحـث ١٩ مقررات ملی ساختمان (EC) » در بند ١٩-١-٢-١، حدود کیفیت تعریف‌شده در یکی از بخش‌های ١٩-٥ تا ١٩-٨، برای «ساختمان بسیارکم‌انرژی(++EC) »، در طراحی و اجرا، مـلاك عمـل قـرار گرفته باشد، این عنوان به ساختمان تعلق می‌گیرد.
لازم به‌ذکر است دست‌یابی به این حد کیفیـت سـاختمان (از دیـدگاه انـرژی) اختیـاری اسـت، بـه استثنای مواردی که در دستورالعمل‌ها و بخش‌نامه‌های صادر شده توسط وزارت راه وشهرسـازی در این زمینه، بسته به محل قرارگیری ساختمان (استان، شـهر، …) و مشخصـات آن (تعـداد طبقـات، متراژ، کاربری، …)، تعیین می‌گردد.
١٩-١-٢-٤ ساختمان با مصرف انرژی نزدیک به صفر (ECnZ)
در صورتی که علاوه بر جوابگویی به انتظارات تعیین‌شده برای ساختمان «منطبق بـا مبحـث ١٩ مقررات ملی ساختمان (EC) » در بند ١٩-١-٢-١، حدود کیفیـت تعریـف‌شـده در بخـش ١٩-٨، برای «ساختمان با مصرف انرژی نزدیک به صفر (ECNZ) »، در طراحی و اجرا، ملاك عمـل قـرار گرفته باشد، این عنوان به ساختمان تعلق می‌گیرد.
لازم به‌ذکر است دست‌یابی به این حد کیفیـت سـاختمان (از دیـدگاه انـرژی) اختیـاری اسـت، بـه استثنای مواردی که در دستورالعمل‌ها و بخش‌نامه‌های صادر شده توسط وزارت راه وشهرسـازی در این زمینه، بسته به محل قرارگیری ساختمان (استان، شـهر، …) و مشخصـات آن (تعـداد طبقـات، متراژ، کاربری، …)، تعیین می‌گردد.