١٧-٤-١ طراحی سیستم لوله‌کشی گاز ساختمانها
١٧-٤-١-١ انتخاب مسیر لوله‌کشی گاز
الف) لوله گاز باید از ایمن‌ترین مسیر عبور نماید.
ب) لوله گاز باید از کوتاهترین مسیر ممکن عبور نماید.
پ) بخش‌های مشتـرك لولـه‌کشی گاز واحدهای مسکونـی مانند رایزرها نباید از داخـل ملک خصوصی عبور نماید.
ت) مسیر لولـه گاز بایـد به‌نحوی انتـخاب گردد کـه هیچ‌گونه صدمـه‌ای به‌سازة اصـلی ساختمان وارد ننماید.
١٧-٤-١-٢ تهیه نقشه‌های سیستم لوله‌کشی
برای تهیه نقشه‌های سیستم لوله‌کشی گاز باید اطلاعات و مدارك زیر تهیه شود:
الف) نقشه لوله‌کشی گاز در پلان محوطه و طبقاتی که در آنها لوله گاز کشیده خواهـد شد، (اعم از زیرزمین، همکف یا طبقات بالاتر) به‌اضافه محل قرارگیری دودکش‌ها با ذکر مشخصات آن (طول، قطر، جنس و نوع).
ب) نقشه ایزومتریک با ذکر طول و قطر لوله‌ها بر روی آن.
پ) زیربنـا یا فضـای مفید ساختمـان به‌متـر مربع و مقدار مصرف گاز هریک از وسایـل گازسوزی که به‌این سیستم لوله‌کشی متصل می‌شود و یا در آینده متصل خواهد شد برحسب مترمکعب گاز یا کیلوکالری در ساعت.
ت) کروکـی محل ملـک مورد تقاضا، که باید در زیر برگ تقاضا با ذکـر نشانی و تعییـن موقعیت نسبت به‌معابر اصلی ترسیم شود.
ث) فهرسـت اجناس مصرفـی با ذکـر استانداردهای مربوطه و مقدار آن در جدولی کـه باید در سمت راست قسمت بالای نقشه آورده شود.
ج) مقیاس نقشه‌ها نباید از ١٠٠ :١ کوچکتر باشد.
تذکر: واحدهای اندازه گیری کلیه ابعاد در این مبحث در سیستم متریک می‌باشد. در مورد قطر لوله‌ها اندازه به‌اینچ و در مورد فشار مقادیر به‌پوند بر اینچ مربع در پرانتز آورده می‌شوند. نمونه نقشه لوله‌کشی گاز در پیوست ٢ ارایه شده است.
١٧-٤-١-٣ انتخاب قطر لوله گاز
قطر لوله‌های گاز باید به‌اندازه ای باشد که بتواند گاز کافی را برای حداکثر مصرف دستگاه یا دستگاه های گازسوز مربوطه تأمین نماید، بدون اینکه بین رگولاتور و وسایل گازسوز افت فشاری بیش از 12/7 میلی‌متر ستون آب به‌وجود آید.
١٧-٤-١-٤ اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه قطر لوله گاز
الف) حداکثر افت فشار مجاز بین رگولاتور و دستگاه های گازسوز (12/7 میلی‌متر ستون آب)
ب) حداکثر مقدار گاز مصرفی مورد نظر در طرح
پ) طول لوله‌کشی
ت) چگالی گاز
١٧-٤-١-٥ حداکثر قطر اسمی مجاز
حداکثر قطر اسمی مجاز لوله‌کشی گاز مصرفی با فشار ١٧٦ میلی‌متر ستون آب، ١٠٠ میلی‌متر (٤ اینچ) می‌باشد.
١٧-٤-١-٦ مقدار برآورد مصرف گاز
مقدارمصرف گاز برای هرطرح، برابر جمع مصارف ساعتی کلیه دستگاه های گازسوز می‌باشد.
الف) مصارف دستگاه های گازسوز متداول خانگی و تجاری از جدول ١٧-٤-٤ استخراج شود.
ب) مصرف گاز دستگاه های گازسوز ویژه ای که در جدول ذکر نگردیده براساس مشخصات فنی داده شده توسط سازنده تعیین می‌شود.
١٧-٤-١-٧ تعیین طولانی‌ترین مسیر
طولانی‌ترین مسیر باید از نقطه خروجی رگولاتور تا دورترین نقطه مصرف گاز در ساختمان اندازه گیری شود.
١٧-٤-١-٨ تعیین قطر لوله گاز
الف) تعیین ردیف مربوط به‌طولانی‌ترین مسیر: در جدول ١٧-٤-٢ ردیف مربوط به‌طول تعیین‌شده در بند ١٧-٤-١-٧ را که طول دورترین نقطه مصرف از محل نقطه خروجی رگولاتور می‌باشد، باید انتخاب نمود (در صورتی‌که این طول دقیقاً در جدول ذکر نشده باشد، طول بزرگتر بعدی باید در نظر گرفته شود). باید توجه داشت که برای تعیین اندازه قطر لوله قسمت‌های مختلف این سیستم فقط باید طول فوق را مبنای محاسبه قرار داد، لذا باید همین سطر انتخاب شده در جدول را برای تعیین قطر قسمت‌های دیگر لوله‌کشی نیز به‌کار برد.
ب) برای تعیین قطر لوله تا محل اولین انشعاب، حداکثر مصرف گاز به‌دست آمده از جدول ١٧-٤-٤ و طبق بند ١٧-٤-١-٧ را در سطر مربوط به طولانی‌ترین مسیر در جدول پیدا می‌کنیم (در صورتی‌که این میزان مصرف در جدول موجود نباشد نزدیکترین عدد بالاتر در همین ردیف را در نظر می‌گیریم).
پ) قطر نشان داده شده در بالای ستون مربوط به‌مصرف به‌دست آمده از بند (ب)، اندازة این بخش از سیستم لوله‌کشی گاز می‌باشد.
ت) قطر بقیه بخش‌های سیستم لوله‌کشی با منظور نمودن باقیمانده مصارف در همان ردیف به‌روش فوق از جدول به‌دست می‌آید.
ث) قطر لوله اصلی و اندازة شیر اصلی، حداقل ٢٥ میلی‌متر (١ اینچ) در نظر گرفته شود. (منظور از لوله اصلی از خروجی کنتور تا اولین سه‌راهی می‌باشد).
ج) قطر لوله رابط بین کنتور و رگولاتور از جدول طراحی محاسبه گردیده و نباید از ١ اینچ کمتر باشد، در محل اتصال به‌رگولاتور قطر ابتدای لوله رابط متناسب با اندازة خروجی رگولاتور تعیین می‌شود.
تبصره: چنانچه چگالی گاز مورد استفاده از ٦٥/٠ تغییر نماید باید از ضرایب تصحیح در جدول ١٧-٤-٣ استفاده شود.
نمونه محاسبات انتخاب و تعیین اندازة قطر لـوله گاز در پیوست پ-٢-١ ارایه شـده است.
١٧-٤-٢ الزامات نصب اجزای سیستم لوله‌کشی گاز
١٧-٤-٢-١ لوله‌کشی رابط (لوله‌کشی بین رگولاتور و کنتور)
الف) ابتدای لوله‌کشی رابط باید در نزدیکترین نقطه به‌انتهای علمک باشد.
١) فاصله مناسب باید از شرکت گاز ناحیه استعلام گردد.
٢) اندازه های لوله‌کشی رابط باید مطابق (١٧-٤-١-٨-ج) تعیین گردد.
ب) لوله‌کشی رابط باید کوتاهترین مسیر را داشته، روی کار اجرا شده و در معرض دید باشد.
پ) مسیر عبور لوله‌کشی رابط در خارج از ملک نباید در محل ناامن و در معرض آسیب قرار گیرد.
ت) در ابتدای لوله رابط انشعاب هایی که بیش از یک متقاضی را تغذیه می‌کند (بعد از رگولاتور)، نصب شیر قفل‌شونده برای هر مشترك الزامی است.
١٧-٤-٢-٢ کلکتور
الف) کلکتور باید با استفاده از اتصالات استاندارد ساخته شود.
ب) اخذ انشعابات به‌صورت مستقیم بدون استفاده از اتصالات استاندارد از لوله کلکتور ممنوع است.
پ) قطر کلکتور نباید از قطر لوله اصلی کمتر باشد.
١٧-٤-٢-٣ کنتور
الف) کنتور باید در داخل محدودة ملک مشترك و نزدیکترین نقطه به‌درب ورودی ساختمان یا واحد مسکونی قرار گیرد.
ب) کنتور را باید در جایی نصب کرد که در معرض جریان هوا باشد. در صورت وجود جریان هوای دایمی، کنتورهای مستقل آپارتمانها را می‌توان در پاگرد پله‌ها نصب نمود.
پ) روی انشعابات اخذشده از کلکتور، کنتورها باید در نزدیکترین محل ممکن به‌کلکتور و در یک محل به‌صورت مجتمع نصب گردند به‌طوری که قرائت کنتورها به راحتی امکانپذیر باشد.
ت) کنتور باید طوری نصب شود که در معرض صدمات فیزیکی قرار نداشته باشد.
ث) کنتور نباید در محل‌هایی که امکان بروز و تشدید آتش‌سوزی دارد، نصب گردد.
ج) کنتور باید در مکان و وضعیتی نصب گردد که به‌راحتی قابل خواندن و دسترسی برای تعمیر و سرویس باشد.
چ) فاصله کنتور از سیم‌های برق که روی کار نصب شده اند باید حداقل ١٠ سانتی‌متر و از کنتور برق ٥٠ سانتی‌متر باشد.
ح) فاصله کنتور از منابع تولید اشتعال از قبیل کوره و آبگرمکن باید حداقل یک متر باشد.
خ) قطر و طول لوله جانشین کنتور باید با هماهنگی شرکت گاز ناحیه که تأمین‌کنندة کنتور می‌باشد تعیین گردد.
د) ارتفاع لوله جانشین کنتور تا کف زمین باید ١٨٠ سانتی‌متر باشد. در صورت عدم امکان، افزایش ارتفاع تا ٢٢٠ سانتی‌متر بلامانع می‌باشد.
١٧-٤-٢-٤ شیرها
الف) شیرهایی که در لوله‌کشی گاز به‌کار می‌روند باید از نوع ربع گرد توپکی باشد.
ب) قطر شیرهای فرعی باید با قطر لوله گاز ورودی هر آپارتمان یکسان باشد.
پ) اگر ملکی دارای چند ساختمان مجزا باشد، هر ساختمان به‌غیر از شیر قطع‌کنندة اصلی باید یک شیر مستقل قطع‌کننده داشته باشد.
ت) شیر اصلی مصرف: باید بلافاصله بعد از کنتور و در ارتفاع ١٨٠ سانتی‌متری از کف زمین نصب شود.
ث) شیرهای فرعی:
١) شیر واحد مسکونی: در ساختمانهای دارای بیش از یک واحد مسکونی، باید بر روی لوله انشعاب هر واحد که از لوله‌های اصلی منشعب می‌گردد، در محل یا ارتفاع مناسبی که در معرض صدمات فیزیکی نباشد ولی قابل دسترسی برای ساکنین آن ساختمان باشد (در حدود ١٨٠ سانتی‌متر)، برای قطع سریع و کامل جریان گاز نصب شود.
٢) شیر فرعی انشعابات رایزری (بالارونده): باید در ابتدای انشعاباتی که بیش از یک مصرف کننده دارند نصب شود.
٣) شیر مصرف دستگاه گازسوز: در انتهای انشعاب لوله‌کشی برای هر دستگاه گازسوز باید یک شیر مصرف نصب شود. قطر شیر مصرف تا ٥٠ میلی‌متر (٢ اینچ) هم‌اندازه انشعاب و بالاتر از آن می‌تواند طبق بند ١٧-٥-٢-٣-ب اجرا شود.
ج) الزامات نصب شیر مصرف دستگاه های گازسوز
١) فاصله نصب شیر مصرف از زمین و از دستگاه های گازسوز باید مطابق با جدول (١٧ـ٤ـ١) باشد.
٢) محور لوله شیر تمام دستگاه های گازسوز باید افقی، موازی دیوار و در جهت دستگاه گازسوز باشد، استثنائاً شیرهای روشنایی می‌توانند قائم نصب گردند.
٣) فاصله شیر چراغ روشنایی باید حداقل از سقف ٨٠ سانتی‌متر و از کف ١٧٠ سانتی‌متر باشد.
١٧-٤-٢-٥ نقاط انتهایی لوله‌کشی
نقاط انتهایی نباید در پشت درها و دستگاه های گازسوز واقع شود.
١٧-٤-٣ توسعه سیستم لوله‌کشی گاز موجود خانگی
اضافه نمودن هرگونه انشعاب جدید به‌سیستم لوله‌کشی گاز موجود باید با اطلاع و اجازة قبلی شرکت گاز ناحیه، تحت نظارت مهندس ناظر و براساس این مقررات انجام گیرد.
| طول لوله
(متر) |
قطر اسمی لوله (اینچ) | ||||||||
 |
 |
1 |  |
 |
2 |  |
3 | 4 | |
| ٢ | 5/9 | 12/3 | 23/30 | 47/9 | 72/0 | 138/3 | 220/0 | 390/7 | 801/9 |
| ٤ | 4/0 | 8/5 | 16/0 | 32/9 | 49/4 | 95/1 | 151/2 | 268/5 | 551/1 |
| ٦ | 3/2 | 6/8 | 12/9 | 26/4 | 39/7 | 76/4 | 121/5 | 215/7 | 442/8 |
| ٨ | 2/8 | 5/8 | 11/0 | 22/6 | 34/0 | 65/4 | 104/0 | 184/7 | 379/1 |
| ١٠ | 2/4 | 5/0 | 9/6 | 19/7 | 29/6 | 56/9 | 90/4 | 160/6 | 329/7 |
| ١٢ | 2/2 | 4/7 | 8/8 | 18/1 | 27/3 | 52/5 | 83/4 | 148/2 | 304/3 |
| ١٤ | 2/0 | 4/3 | 8/1 | 16/7 | 25/0 | 48/2 | 76/6 | 136/1 | 279/4 |
| ١٦ | 1/9 | 4/0 | 7/5 | 15/5 | 23/3 | 44/8 | 71/3 | 126/7 | 260/0 |
| ١٨ | 1/8 | 3/7 | 7/1 | 14/6 | 21/9 | 42/2 | 67/1 | 119/3 | 244/8 |
| ٢٠ | 1/7 | 3/5 | 6/7 | 13/8 | 20/7 | 39/8 | 63/3 | 112/5 | 231/0 |
| ٢٢ | 1/6 | 3/3 | 6/3 | 13/1 | 19/6 | 37/8 | 60/1 | 106/8 | 219/2 |
| ٢٤ | 1/5 | 3/2 | 6/1 | 12/5 | 18/7 | 36/1 | 57/4 | 101/9 | 209/2 |
| ٢٦ | 1/4 | 3/1 | 5/8 | 12/0 | 18/0 | 34/6 | 55/1 | 97/9 | 200/9 |
| ٢٨ | 1/4 | 2/9 | 5/5 | 11/4 | 17/2 | 33/1 | 52/6 | 93/6 | 191/0 |
| ٣٠ | 1/3 | 2/8 | 5/3 | 11/0 | 16/6 | 31/9 | 50/8 | 90/2 | 185/1 |
| ٣٥ | 1/2 | 2/6 | 4/9 | 10/2 | 15/3 | 29/4 | 46/8 | 83/1 | 170/6 |
| ٤٠ | 1/1 | 2/2 | 4/6 | 9/4 | 14/1 | 27/1 | 43/3 | 76/9 | 157/9 |
| ٤٥ | 1/1 | 2/2 | 4/3 | 8/8 | 13/3 | 25/5 | 40/6 | 72/2 | 148/1 |
| ٥٠ | 1/0 | 2/1 | 4/1 | 8/4 | 12/6 | 24/3 | 38/6 | 68/7 | 141/0 |
| ٥٥ | 0/99 | 2/0 | 3/9 | 8/0 | 12/0 | 23/1 | 36/7 | 65/2 | 133/9 |
| ٦٠ | 0/94 | 1/9 | 3/7 | 7/6 | 11/5 | 22/1 | 35/1 | 62/4 | 128/1 |
| ٧٠ | 0/85 | 1/8 | 3/3 | 6/9 | 10/4 | 20/0 | 31/8 | 56/5 | 116/1 |
| ٨٠ | 0/80 | 1/6 | 3/1 | 6/5 | 9/7 | 18/8 | 29/8 | 53/1 | 108/9 |
| ٩٠ | 0/75 | 1/5 | 2/9 | 6/1 | 9/1 | 17/6 | 28/0 | 49/7 | 102/0 |
| ١٠٠ | 0/71 | 1/4 | 2/8 | 5/7 | 8/6 | 16/6 | 26/4 | 47/0 | 96/5 |
| ١٢٠ | 0/64 | 1/3 | 2/5 | 5/2 | 7/8 | 15/0 | 23/9 | 42/5 | 87/3 |
| ١٥٠ | 0/57 | 1/2 | 2/2 | 4/6 | 6/9 | 13/3 | 21/2 | 37/7 | 77/5 |
| ٢٠٠ | 0/49 | 1/0 | 1/9 | 3/9 | 5/9 | 11/4 | 18/1 | 32/2 | 66/2 |
| ٢٥٠ | 0/43 | 0/91 | 1/7 | 3/5 | 5/2 | 10/1 | 16/1 | 28/6 | 58/8 |
| ٣٠٠ | 0/39 | 0/82 | 1/5 | 3/1 | 4/7 | 9/2 | 14/6 | 25/9 | 53/2 |
| چگالی | ضریب | چگالی | ضریب |
| 0/50 | 1/15 | 0/75 | 0/93 |
| 0/55 | 1/08 | 0/80 | 0/90 |
| 0/90 | 1/04 | 0/85 | 0/87 |
| 0/65 | 1 | 0/90 | 0/85 |
| 0/70 | 0/96 | 1 | 0/80 |
١- مصرف گاز برای گرمایش استخر، سونا، جکوزی و ….. براساس دفترچه محاسبات، تعیین گردد.
٢- مصرف وسایل گازسوزی که در جدول ذکر نشده اند براساس محاسبات و مشخصات فنی سازنده تعیین شوند.
٣- مصرف گاز مشعل‌های حرارت مرکزی بـراساس متوسط هر ١٠٠ متـر مربع زیـربنای مفید حرارتـی، 1/5 مترمکعب در ساعت منظور گردد. در نقاط سردسیر یا گرمسیـر این عدد بایـد براساس محاسبات تـبادل حرارتی ساختمان محاسبه و تعیین شود.
١٧-٤-٤ مشخصات مواد و مصالح مصرفی
١٧-٤-٤-١ لوله‌ها
الف) لوله‌های فولادی
١) لوله‌های مورد استفاده در لوله‌کشی گاز باید از جنس فولاد سیاه باشد و می‌تواند بدون درز یا با درز باشد و کلیه مشخصات آنها از نظر ساخت، مواد، ابعاد، وزن، آزمایش‌ها و رواداری‌ها (تلرانس) با استانداردملّی شمارة ٣٣٦٠ و یا API 5L و یا DIN 2440 و یا معادل آنها مطابقت داشته باشد [طبق جدولهای (١٧-٤-٥-١ و٢ و ٣) ] و سطح بیرونی لوله‌ها باید صاف و هموار و سطح درونی لوله‌ها باید متناسب با فرآیند ساخت باشد.
تبصره: منظور از استاندارد معادل استانداردی است که از نظر مشخصات، مقاومت‌های مکانیکی و شیمیایی و اندازه، مشابه استانداردهای مقررشده و مورد تأیید باشد.
ب) لوله‌های مسی
استفاده از لوله‌های مسی با طول حداکثر 1/5 متر برای اتصال سیستم لوله‌کشی به‌دستگاه های گازسوز ثابت با رعایت کلیه اصول ایمنی مجاز است.
١) لوله‌های مسی باید در محل‌هایی نصب گردد که از صدمات احتمالی مصون بوده و با استفاده از بست‌های مناسب روی دیوار مهار گردد.
٢) لوله‌های مسی مورد مصرف باید با استانداردهای بین‌المللی (٢٠٠٥-٨٨ ASTM B ) و با جدول (١٧ـ ٤-٦) از نوع A و B که ضخامت دیوارة لوله‌ها و وزن اندازه های مختلف آن داده شده، مطابقت داشته باشد.
پ) لوله‌های قابل انعطاف (شیلنگ) برای اتصال وسایل گازسوز
١) از این لوله جهت اتصال دستگاه های گازسوز خانگی به‌سیستم لوله‌کشی‌گاز استفاده می‌شود.
٢) جنس این لوله (طبق استانداردملّی شماره ٧٧٤) باید از نوع لاستیک مصنوعی تقویت‌شده تا قطر حداکثر ١٦ میلی‌متر که جدار داخلی آن با لایه‌ای از مصالح مقاوم در مقابل گاز و مواد نفتی، تقویت شده باشد.
٣) حداکثر طول لوله لاستیکی برای اتصال وسایل گازسوز به‌لوله‌کشی گاز (شیر مصرف) باید١٢٠ سانتی‌متر باشد.
٤) در صورت نیاز به‌شیلنگ‌های با قطر بالاتر از ١٦ میلی‌متر باید از شیلنگ‌های استاندارد فشار قوی و مخصوص گاز استفاده شود.
١٧-٤-٤-٢ اتصالات فولادی
الف) اتصالات نوع جوشی در اجرای لوله‌کشی گاز چنانچه لوله‌کشی توکار باشد باید از اتصالات جوشی فولادی بدون درز براساس استاندارد ملّی شماره ٣٠٧٦ استفاده گردد و در صورتی که لوله‌کشی روکار باشد می‌توان از اتصالات جوشی درزدار JIS به‌شمار B2311 یا معادل آن استفاده کرد.
ب) اتصالات دنده ای
در صورت استفاده از اتصالات دنده ای، طبق شرایط جدول ١٧-٤-٥-٤ ، این اتصالات باید از نوع فولادی مطابق استانداردملّی شماره ١٧٩٨ باشند.
١٧-٤-٤-٣ شیرها
الف) شیرهایی که در سیستم لوله‌کشی گاز استفاده می‌شود، تا قطر ٥٠ میلی‌متر (٢ اینچ) باید از نوع برنجی و ربع‌گرد توپکی و دنده ای طبق استانداردملّی شماره ٤٠٤٧ و برای قطرهای بالاتر از ٥٠ میلی‌متر باید از نوع فولادی ربع‌گرد توپکی فلنجی، جوشی و یا دنده ای طبق استاندارد شرکت‌ملّی گاز ایران به شماره (١٩٩٤) IGS-MS-PL-010 باشد.
ب) دسته شیر باید به‌وسیله پیچ و مهره بر روی شیر ثابت شده باشد، به‌طوری که به‌آسانی نتوان این دسته را از شیر جدا نمود.
پ) شیر باید در حالت بسته در مقابل فشار هوای 0/7 بار (١٠ پوند بر اینچ مربع‌کاملاً) غیرقابل نشت باقی بماند.
١٧-٤-٤-٤ علامت‌گذاری
روی هر قطعه از لوله، اتصالات، شیرها و دیگر اجزای لوله‌کشی گاز باید علامت کارخانه سازنده و استاندارد ساخت و کلمه گاز، به‌صورت ریختگی یا رنگ پاك نشدنی نقش شده باشد.
١٧-٤-٤-٥ الکترودها
الف) الکترودهای مصرفی در جوشکاری باید برطبق استانداردهای AWS/ASME SFA5.1 یا معادل آن باشد.
بـرای جوشکاری لولـه با قطرهای زیر ٥٠ میلی‌متـر (٢ اینچ) می‌توان از الکترودهای بـا شماره E6010 یا E6013 استفاده نمود. ولی برای جوشکاری لوله‌های با قطر٥٠ میلی‌متر (٢ اینچ) و بالاتر، فقط استفاده از الکترود E6010 مجاز می‌باشد.
ب) روی جعبه الکترود باید نام سازنده، شماره الکترود، قطر الکترود، محدودة آمپر و ولتاژ مصرفی و تاریخ ساخت ذکر شده باشد.
پ) استفاده از الکترودهای فاسدشده یا الکترودهایی که پوشش آنها یکنواخت نبوده و در هنگام مصرف دچار ریزش شود و یا باعث بدسوزی، قطع و وصل جریان برق یا انحراف قوس الکتریکی شود مجاز نیست.
١٧-٤-٤-٦ مواد عایق‌کاری (مواد پوششی)
مواد عایق‌کاری برای لوله‌کشی‌هایی که توی کار نصب‌شده و یا در زیر زمین قرار می‌گیرند شامل نوارهای کارسرد و رنگ (پرایمر) سازگار با آن می‌باشد. در انتخاب نوار و پرایمر توجه به‌نکات زیر الزامی است:
الف) نوار و پرایمر باید ساخت یک سازنده و از نظر همخوانی مواد شیمیایی آنها باید مورد تأیید کارخانه سازنده باشد.
ب) نوارهای مورد استفاده باید نو باشد. استفاده از نوارهای مستعمل، معیوب، دارای خراش، سوراخ یا تاریخ گذشته مجاز نیست.
پ) استفاده از پرایمرهای متفرقه، فاسدشده یا تاریخ گذشته مجاز نیست.
ت) برای نوارپیچی لوله‌های با قطر ٥٠ میلی‌متر (٢ اینچ) باید از نوار با عرض ٥٠ میلی‌متر و برای نوارپیچی لوله‌های با قطر بالاتر از ٥٠ میلی‌متر از نوار با عرض ١٠٠ میلی‌متر استفاده شود.
ث) ضخامت نوار باید حداقل 0/5 میلی‌متر و ضخامت لایه چسبی آن حداقل 0/2 میلی‌متر باشد.
ج) در صورت استفاده از نوار نرم مخصوص نوارپیچی سرجوشها و اتصالات باید ضخامت نوار حداقل ٨/٠ میلی‌متر و ضخامت لایه چسبی آن 0/6 میلی‌متر باشد.
چ) میزان چسبندگی نوار به‌لوله باید حداقل برابر با 1/5 کیلوگرم به‌ازای هر سانتی‌متر عرض نوار باشد.
ح) میزان چسبندگی نوار به‌نوار باید حداقل برابر با 0/5 کیلوگرم به‌ازای هر سانتی‌متر عرض نوار باشد.
١٧-٤-٤-٧ مواد آببندی اتصالات دنده ای
الف)برای آببندی اتصالات دنده ای لوله‌های گاز باید روی دنده های خارجی لوله یا وسایل اتصال را به اندازة کافی نوار آب بندی (تفلون) پوشانید.
ب) به‌کار بردن نخ‌های کنفی با خمیر و سایر مواد، مجاز نیست.
١٧-٤-٤-٨ مصالح مستعمل
استفادة مجدد از لوله، اتصالات و شیرهایی که قبلاً در لوله‌کشی گاز از آنها استفاده شده است، بدون حصول اطمینان از سلامت و کارآیی آنها و تأیید مهندس ناظر ممنوع است.
جدولهای ١٧-٤-٥ جدول های مشخصات لوله و اتصالات فولادی
١- قطر اسمی لوله فقط به‌عنوان شناسه به‌کار می‌رود.
٢- رواداری (تلرانس) وزن نسبت به‌وزن اسمی لوله ١٠% ± می‌باشد.
٣- حد پایین رواداری ضخامت لوله به‌طور میانگین 12/5% – ضخامت می‌باشد. این حد برای اندازه گیری‌های جداگانه می‌تواند حداکثر ١٥%- ضخامت باشد مشروط بر آنکه نقاط اندازه گیری بر روی طول لوله به‌فواصل بیشتر از ٢ برابر قطر خارجی لوله نباشد. حد بالای رواداری براساس رواداری وزن تعیین می‌شود.
| قطر اسمی (اینچ) | تعداد دنده | تعداد دندۀ درگیر | طول قسمت دنده شده | |
| میلی متر | اینچ | |||
|
10 | 8 | 19 | |
|
10 | 8 | 19 | |
| 1 | 10 | 8 | 19 | |
|
11 | 9 | 25 | 1 |
|
11 | 9 | 25 | 1 |
| 2 | 11 | 9 | 25 | 1 |
[1] برای سایر چگالی ها باید ظرفیت لوله ها را در ضرایب جدول (١٧-٤-٣) ضرب نمود