١٦-٨-١ دامنه
١٦-٨-١-١ طراحی، انتخاب مصالح و اجرای لوله کشی آب باران ساختمان باید طبق الزامات این فصل از مقررات انجام شود.
١٦-٨-١-٢ لوله کشی آب باران ساختمان از کفشوهای دریافت کننده آب باران (روی بام و سایر سطوح باران گیر ساختمان) آغاز می‌شود و تا 1/5 متر دورتر از دیوار خارجی ساختمان (و یا ملک) ادامه می‌یابد.
الف) ادامه لوله کشی آب باران در محوطه خصوصی ساختمان (یا ملک) تا نقطه اتصال به چاه جاذب باید طبق الزامات این فصل از مقررات انجام شود.
ب) ادامه لوله کشی آب باران پس از 1/5 متر دورتر از دیوار خارجی ساختمان (یا ملک) برای اتصال آن به شبکه دفع آب باران شهری خارج از حدود این فصل از مقررات است.
پ) دفع آب باران سطوح سخت اطراف ساختمان و محوطه خصوصی ساختمان خارج از حدود این فصل از مقرارت است.
ت) جمع آوری و دفع آبهای سطحی و آبهای زیرزمینی ساختمان و محوطه خصوصی آن خارج از حدود این فصل از مقررات است.
١٦-٨-١-٣ لوله کشی آب باران داخل ساختمان باید از لوله کشی فاضلاب بهداشتی ساختمان کاملاً جدا باشد.
١٦-٨-١-٤ لوله کشی آب باران ساختمان در این فصل از مقررات فقط مربوط به آن قسمت از لوله کشی است که آب باران در آن بصورت ثقلی جریان می‌یابد.
(١) طرح و اجرای حوضچه و پمپ آب باران که آب باران را از حوضچه به تراز بالاتر منتقل می‌کند و لوله کشی آب باران بعد از پمپ که آب باران در آن تحت فشار پمپ جریان می‌یابد خارج از حدود این فصل از مقررات است.
١٦-٨-٢ طراحی لوله کشی آب باران
١٦-٨-٢-١ کلیات
الف ) اطلاعات پیش از طراحی
(١) پیش از طراحی باید اطلاعات کافی از محوطه خارج از ساختمان و چگونگی اتصال لوله اصلی آب باران که از ساختمان (یا ملک) خارج می‌شود به شبکه آب باران شهری، یا چاه جاذب در محوطه خصوصی ساختمان (یا ملک) یا هر روش دفع دیگر بدست آید.
(٢) در صورتیکه دفع آب باران در خارج از ساختمان (یا ملک) باشد باید رقوم لوله اصلی آب باران خروجی از ساختمان ( یا ملک) با توجه به روش دفع آب باران مشخص شود.
(٣) مقدار حداکثر بارندگی ظرف یک ساعت در محل ساختمان برای دوره برگشت حداقل سی سال باید از آمارهای رسمی بدست آید. برای تعیین قطر اسمی لوله‌های افقی شیب دار و قائم به پیوست مراجعه شود.
ب) طراحی لوله کشی آب باران ساختمان باید طبق روشهای مهندسی مورد تأئید انجام شود.
روشهای مهندسی برای اندازه گذاری لوله‌ها و دیگر اجزای لوله‌کشی باید مورد تأئید قرار گیرد.
پ) لوله‌کشی آب باران ساختمان شامل کفشوهای آب باران بام (یا سطوح دیگر باران گیر ساختمان) لوله‌های قائم و لوله‌های اصلی افقی باید با رعایت اهداف زیر طراحی شود:
(١) جریان آب باران در لوله‌ها بطور ثقلی صورت گیرد.
(٢) لوله کشی باید آب باران را سریع، آرام، بدون صدا، مزاحمت، نشت و آسیب رساندن به لوله‌ها و دیگر اجزای لوله‌کشی به سمت نقطه خروج از ساختمان (یا ملک) هدایت کند. در کلیه مسیرها و در جهت جریان آب باران نصب تبدیل برای تقلیل قطر مجاز نیست.
(٣) به منظور تمیز کردن و رفع گرفتگی احتمالی لوله‌ها و فیتینگ‌ها باید دریچه‌هایی در محل‌های مناسب و با دسترسی آسان در لوله‌کشی آب باران پیش‌بینی شود.
(٤) پیش‌بینی‌های لازم برای جلوگیری از هرگونه آسیب، خوردگی و فرسودگی لوله‌ها به عمل آید.
(٥) اگر لوله‌های پلیمری روکار نصب شوند نباید در معرض تابش مستقیم نور آفتاب باشند.
١٦-٨-٢-٢ نقشه ها و مدارك دیگر
الف) نقشه‌های اجرائی لوله‌کشی آب باران ساختمان باید پیش از اقدام به اجرا برای بررسی و تصویب به ناظر ارائه شود.
ب) نقشه‌های اجرائی باید شامل محل و مشخصات کفشوهای دریافت آب باران بام و مسیر و اندازه قطر و طول و مشخصات لوله‌های قائم و افقی و دریچه‌های بازدید و دیگر اجزای لوله کشی باشد.
(١) پلان طبقه (یا طبقات) ساختمان و محوطه آن باید در نقشه‌ها داده شود.
(٢) نقشه‌ها باید شامل دیاگرام لوله‌کشی، جای کفشوهای آب باران و رقوم لوله خروجی آب باران از ساختمان (یا ملک) باشد.
(٣) نوع و مشخصات مصالح انتخابی برای لوله‌کشی باید در نقشه‌ها و مدارك پیوست آنها مشخص شود.
(٤) روشهای اجرا، نصب، حفاظت و نگهداری لوله‌کشی آب باران باید در نقشه‌ها و مدارك پیوست آن مشخص شود.
(٥) فشار کار طراحی لوله‌کشی آب باران باید در نقشه‌ها و مدارك پیوست آن مشخص شود.
پ) علائم نقشه کشی باید طبق یکی از استانداردهای مورد تأئید باشد.
١٦-٨-٢-٣ کفشوی آب باران
الف) کفشوی آب باران باید از جنس مقاوم در برابر خوردگی و تابش آفتاب و اختلاف درجه حرارت باشد و شبکه صافی داشته باشد.
(١) کف شوی آب باران باید به ترتیبی باشد که شبکه صافی آن دست کم تا ١٠٠ میلیمتر بالاتر از سطح بام باشد و در طول استفاده احتمال جدا شدن از مقر خود را نداشته باشد.
(٢) سطوح باز شبکه صافی باید دست کم 1/5 برابر سطح دهانه لوله قائم آب باران باشد.
ب) کفشوی آب باران باید با اتصالات کاملاً آب بند به لوله قائم آب باران متصل شود.
(١) نصب کفشوی بام و اتصال آن به لوله قائم آب باران باید به کمک لوازم و مواد آب بند به ترتیبی صورت گیرد که آب باران بام نتواند به مصالح ساختمانی نفوذ کند.
پ) حداقل تعداد کفشوی و لوله قائم آب باران بام اصلی ساختمان (غیر از خرپشته و بالکن) نباید از دو عدد کم تر باشد.
١٦-٨-٢-٤ دریچه بازدید
الف) به منظور بازدید در موارد لزوم و رفع گرفتگی احتمالی لوله‌ها در نقاط زیر باید دریچه بازدید نصب شود.
(١) در پائین‌ترین قسمت لوله‌های قائم آب باران پیش از پائین ترین زانوی لوله.
(٢) در نقاط تغییر جهت لوله‌های افقی اگر زاویه تغییر جهت لوله بیش از ٤٥ درجه باشد.
(٣) روی لوله اصلی افقی پائین‌ترین قسمت شبکه لوله‌کشی آب باران در فاصله هر ١٥ متر (برای لوله‌های با قطر اسمی کمتر از ١٠٠ میلیمتر) و در فاصله هر ٣٠متر (برای لوله‌های با قطر اسمی ١٠٠ میلمتر و بیشتر).
(٤) روی لوله افقی اصلی آب باران خروجی از ساختمان بلافاصله پس از خروج از ساختمان.
ب) دریچه بازدید باید در جائی و به ترتیبی قرار گیرد که دسترسی به آن آسان باشد و به سهولت بتوان از آن نقطه با فرستادن وسایل مناسب گرفتگی لوله را بر طرف کرد.
(١) دریچه بازدیدی که روی لوله آب باران نصب می‌شود باید با واشر لاستیکی مناسب و پیچ و مهره کاملاً آب بند شود .
(٢) اگر لوله آب باران افقی یا قائم در اجزای ساختمان دفن می‌شود، دریچه بازدید باید تا سطح تمام شده کف و یا دیوار ادامه یابد.
(٣) اندازه دریچه بازدید روی لوله آب باران تا قطر اسمی ١٠٠ میلمتر (٤ اینچ) باید برابر قطر اسمی لوله باشد و در لوله های با قطر اسمی بزرگتر از ١٠٠ میلمتر دریچه بازدید باید دست کم ١٠٠ میلی متر باشد.
١٦-٨-٢-٥ لوله‌های قائم و افقی
الف ) جریان و شیب
(١) جریان آب باران در داخل کفشوهای آب باران بام و لوله‌های قائم و افقی باید با پیش‌بینی شیب‌های مناسب و بطور ثقلی صورت گیرد.
(٢) لوله‌های افقی آب باران باید دارای شیب یکنواخت و مناسب جهت دور کردن آب باران از لوله‌های قائم باشند.
(٣) شیب معکوس در لوله‌های افقی آب باران مجاز نیست.
(٤) حداقل شیب لوله‌های افقی آب باران در داخل ساختمان باید یک درصد باشد.
ب) سیفون
(١) اگر لوله افقی اصلی آب باران ساختمان در نقطه خروج از ساختمان (یا ملک) به لوله اصلی فاضلاب ساختمان متصل می‌شود باید روی لوله افقی اصلی آب باران سیفون نصب شود.
(٢) مجاور سیفون آب باران باید از نظر امکان بازدید و تمیز کردن آن دریچه بازدید با دسترسی آسان پیش بینی کرد.
پ) لوله های قائم
(١) برای انتقال آب باران بام به پائین ساختمان، لوله قائم ممکن است در داخل ساختمان یا در خارج ساختمان بطور آشکار روی دیوار خارجی نصب شود.
(٢) از لوله‌های قائم آب باران ساختمان نباید به عنوان لوله فاضلاب و یا هواکش استفاده شود.
(٣) لوله قائم آب بارانی که در خارج از ساختمان نصب می‌شود اگر از طرف کوچه و یا خیابان در معرض آسیب باشد باید یا در داخل مصالح ساختمانی دیوار قرار گیرد و یا با پوشش‌های فلزی مقاوم حفاظت شود.
(٤) در صورتیکه لوله های قائم آب باران خارج از ساختمان در اقلیمی نصب شوند که مواجه با احتمال یخ زدن باشد این لوله‌ها باید با روش مناسب در برابر یخ زدن حفاظت شوند.
(٥) اندازة لوله قائم آب باران بام اصلی ساختمان (غیر از خرپشته و بالکن) دست‌کم باید ٣ اینچ باشد.
ت) لوله‌های افقی و قائم یا فیتینگ‌ها و اتصالهای لوله‌کشی آب باران ساختمان باید برای شرایط آزمایش به ترتیبی که در (١٦-٨-٥) مقرر شده است، کاملاً آب بند باشند.
١٦-٨-٣ انتخاب مصالح
١٦-٨-٣-١
الف) مصالح لوله کشی آب باران ساختمان باید با رعایت الزامات مندرج در این قسمت از مقررات انتخاب و کنترل شود.
ب) روی هر قطعه از لوله، فیتینگ، سیفون، کفشوی آب باران و دیگر اجزای لوله‌کشی آب باران باید مارك کارخانه سازنده و استاندارد مورد تأئیدی که قطعه مورد نظر بر طبق آن ساخته شده است، به صورت ریختگی برجسته و یا مهر پاكنشدنی نقش شده باشد.
پ) استفاده از مصالح کار کرده و یا آسیب دیده و معیوب مجاز نیست.
١٦-٨-٣-٢ شرایط کار
الف) لوله‌کشی آب باران ساختمان باید در برابر حداکثر فشار استاتیک مربوط به ارتفاع آب در لوله‌های قائم کاملاً آب بند باشد.
١٦-٨-٣-٣ انتخاب لوله و فیتینگ
الف) انتخاب لوله و فیتینگ از مصالحی که استانداردهای هر یک در این قسمت مقرر شده است، برای لوله‌کشی آب باران ساختمان مجاز است و در هر مورد باید با توجه به حداکثر فشار استاتیک مربوط به لوله قائم در ساختمان مورد نظر مصالح مناسب انتخاب شود و مورد تأئید قرار گیرد.
ب) لوله و فیتیگ چدنی سرکاسه دار
(١) لوله و فیتینگ چدنی سر کاسه‌دار که اتصال لوله به لوله یا لوله به فیتینگ در آن از نوع نر و مادگی سرتنبوشه‌ای است باید مطابق یکی از استانداردهای زیر باشد:
(٢) فیتینگ باید از استانداردی انتخاب شود که با استاندارد لوله هم آهنگی داشته باشد.
(٣) سطح داخلی لوله و فیتینگ چدنی سر کاسه‌دار نباید برآمدگی، لبه یا تغییر سطح مقطع (جز در تبدیل) داشته باشد.
(٤) استفاده از لوله و فیتینگ چدنی سر کاسه‌دار از استانداردهای دیگر به شرطی مجاز است که از نظر جنس، ضخامت جدار، اندازه ها و نوع اتصال مشابه استانداردهای مقرر شده و مورد تأئید باشد.
پ) لوله و فیتینگ چدنی بدون سرکاسه
(١) لوله و فیتینگ چدنی بدون سرکاسه که اتصال لوله به لوله یا لوله به فیتینگ در آن با استفاده از واشر لاستیکی و بست فولادی زنگ ناپذیر و پیچ و مهره انجام می گیرد، باید مطابق با یکی از استانداردهای زیر باشد:
(٢) فیتینگ باید از استانداردی انتخاب شود که با استاندارد لوله هم آهنگ باشد.
(٣) سطح داخلی لوله و فیتینگ نباید برآمدگی، لبه یا تغییر سطح مقطع (جز در تبدیل) داشته باشد.
(٤) سطح دهانه فیتینگ و قطر خارجی آن باید با قطر خارجی لوله کاملاً برابر باشد تا امکان آب بندی فراهم شود.
(٥) استفاده از لوله و فیتینگ چدنی بدون سرکاسه از استانداردهای دیگر به شرطی مجاز است که از نظر جنس، ضخامت جدار، اندازه ها و نوع اتصال مشابه استانداردهای مقرر شده و مورد تأئید باشد.
ت) لوله و فیتینگ از جنس پلی وینیل کلراید (.P.V.C)
(١) لوله و فیتینگ پی وی سی باید از نوع سخت و مطابق یکی از استانداردهای زیر باشد:
(٢) در استاندارد EN 1329 فقط لوله‌هائی که با علامت D و یا BD باشد برای دفن در خاك (زیر پائین‌ترین طبقه یا در محوطه ) مناسب می‌باشند.
(٣) فیتینگ باید از استانداردی انتخاب شود که با استاندارد لوله هم آهنگ باشد.
(٤) سطح داخلی لوله فیتینگ نباید برآمدگی، لبه یا تغییر سطح مقطع (جز در تبدیل) داشته باشد.
(٥) استفاده از لوله و فیتینگ PVC از استانداردهای دیگر به شرطی مجاز است که از نظر جنس، ضخامت جدار، اندازه ها و نوع اتصال مشابه استانداردهای مقرر شده و مورد تأئید باشد.
ث) لوله و فیتینگ پلی اتیلن PE
(١) لوله و فیتینگ پلی اتیلن با چگالی بالا باید طبق یکی از استانداردهای زیر باشد:
(٢) در استاندارد EN فقط لوله‌هائی که دارای علامت BD باشند برای دفن در خاك (زیر پائین‌ترین طبقه یا محوطه) مناسب می‌باشند.
(٣) فیتینگ باید از استانداردی انتخاب شود که با استاندارد لوله هم آهنگ باشد.
(٤) سطح داخلی فیتینگ نباید برآمدگی، لبه و یا تغییر سطح مقطع (جز در تبدیل) داشته باشد.
(٥) استفاده از لوله و فیتنگ پلی‌اتیلن از استانداردهای دیگر به شرطی مجاز است که از نظر جنس، ضخامت جدار، اندازه ها و نوع اتصال مشابه با استانداردهای مقرر شده و مورد تأئید باشد.
ج) لوله و فیتینگ پلی‌پروپیلن (PP)
(١) لوله و فیتینگ پلی پروپیلن که اتصال لوله به لوله یا لوله به فیتینگ در آن از نوع نر و ماده و به کمک حلقه لاستیکی است، باید طبق استانداردهای زیر باشد:
(٢) در استاندارد EN 1451 فقط لوله‌هایی در خاك دفن می‌شوند (زیر کف پائین‌ترین طبقه یا در محوطه) که با علامت D یا BD مشخص شده باشند.
(٣) حداکثر فشار کار مجاز این نوع لوله و فیتینگ معادل ٦ متر ستون آب است. بنابراین در ساختمانهای بلندتر کاربرد این لوله‌ها برای انتقال آب باران مجاز نیست.
(٤) فیتینگ باید از استانداردی انتخاب شود که با استاندارد لوله همآهنگ باشد.
(٥) سطح داخلی لوله و فیتینگ نباید برآمدگی، لبه، یا تغییر سطح مقطع (جز تبدیل) داشته باشد.
(٦) استفاده از لوله و فیتینگ پروپیلن از استانداردهای دیگر به شرطی مجاز است که از نظر جنس، ضخامت جدار، اندازهها و نوع اتصال مشابه استانداردهای مقرر شده و مورد تأئید باشد.
چ ) لوله و فیتینگ فولادی گالوانیزه:
(١) لوله و فیتینگ فولادی گالوانیزه باید طبق یکی از استانداردهای زیر باشد:
(٢) کاربرد لوله‌های فولادی گالوانیزه در خاك (زیر کف پائین‌ترین طبقه یا در محوطه) مجاز نیست.
(٣) فیتینگ باید از استانداردی انتخاب شود که با استاندارد لوله هم آهنگ باشد.
(٤) سطح داخلی لوله و فیتینگ نباید برآمدگی، لبه یا تغییر سطح مقطع (جز در تبدیل) داشته باشد.
(٥) استفاده از لوله و فیتینگ فولادی گالوانیزه از استانداردهای دیگر به شرطی مجاز است که از نظر جنس، ضخامت جدار، اندازه ها و نوع اتصال، مشابه استانداردهای مقرر شده و مورد تأئید باشد.
١٦-٨-٣-٤ اتصــال
(١) اتصال لوله به لوله، لوله به فیتینگ و فیتینگ به فیتینگ در لوله‌کشی آب باران ساختمان باید طبق الزامات این قسمت از مقررات انجام شود.
(٢) انواع اتصالها باید در فشار آزمایش پس از نصب به ترتیبی که در “(١٦-٨-٥) آزمایش و نگهداری” مقرر شده است، آب بند باشند.
(٣) پیش از اتصال، دهانه‌های لوله و فیتینگ باید از مواد اضافی پاك شود و سطوح داخلی لوله و فیتینگ از هرگونه مواد اضافی که ممکن است در برابر جریان آب باران ایجاد مانع کند، کاملاً تمیز شود. دهانه انتهای لوله و فیتینگ‌کاملاً باز باشد و سطح داخلی فیتینگ برابر سطح مقطع داخلی لوله باشد. اگر دهانه انتهائی لوله در کارگاه بریده می‌شود خط برش باید صاف بدون شکستگی و در سطح عمود بر محور لوله باشد.
(٤) هنگام اتصال نباید مواد درزبندی از درز محل اتصال وارد لوله شود.
ب) اتصال لوله و فیتینگ چدنی سرکاسه دار
(١) اتصال باید از نوع کنف و سرب باشد.
(٢) فاصله بین سر کاسه و انتهای بدون سرکاسه لوله یا فیتینگ که در داخل آن قرار می گیرد، بایدکاملاً خشک و تمیز باشد و ابتدا در آن کنف قرارداده و کوبیده شود. کنف درزگیر به صورت طناب و شامل ٧ تا ١٠ رشته منظم و تاب داده شده باشد.
(٣) سرب درزگیر باید دارای کیفیت یکنواخت، تمیز و عاری از مواد خارجی باشد، سرب مذاب روی کنف کوبیده شده ریخته شود. سرب ریزی باید بطور پیوسته و بدون انقطاع صورت گیرد. عمق سرب ریزی نباید کمتر از ٢٥ میلیمتر باشد، فاصله رویه بالای سرب از لبه سر کاسه نباید از ٣ میلی متر بیشتر باشد.
(٤) پس از پایان سرب ریزی باید رویه بالای آن کوبیده شود تا سرب داغ همه حفره ها و گوشه‌ها را پر کند.
(٥) تا پایان آزمایش لوله‌کشی آب باران هیچ گونه مواد رنگی و یا مصالح ساختمانی نباید سطح درزبندی را بپوشاند.
پ) اتصال لوله و فیتینگ چدنی بدون سر کاسه
(١) سطح خارجی دو سر لوله یا فیتینگی که به هم متصل می‌شوند باید کاملاً صاف باشد. لبه انتهای دو سر باید از نظر قطر خارجی کاملاً مساوی باشند و مقابل یکدیگر قرار گیرند.
(٢) یک لاستیک آب بندی مخصوص به شکل سر لوله و مقاوم در برابر اثر آب طبق دستور کارخانه سازنده، باید روی دو سر اتصال بطور مساوی قرار گیرد.
(٣) آب بندی و درزبندی لاستیک روی دو قسمت اتصال با استفاده از بست حلقوی که از جنس فولاد زنگ ناپذیر است و توسط پیچ و مهره جمع شده و به لاستیک فشار می‌آورد انجام شود. مشخصات و اندازه های بست فولاد رنگ‌ناپذیر باید طبق دستور و نظر کارخانه سازنده لوله باشد. برای آب بندی مطمئن، فشار بست روی سطح محیطی منطقه اتصال باید کافی و یکنواخت باشد.
ت) اتصال لوله و فیتینگ پی وی سی (P.V.C)
(١) اتصال باید با چسب مخصوص و در حالت سرد صورت گیرد.
(٢) نوع چسب و روش اتصال باید طبق دستور کارخانه سازنده لوله باشد.
ث) اتصال لوله و فیتینگ پلی اتیلن
(١) اتصال باید با ذوب کردن لبه‌های دو قسمت اتصال (لوله و فیتینگ) با جای دادن در قالب مخصوص و گرم کردن قالب تا دمای لازم برای ذوب انجام می‌شود. بر اثر گرم شدن سطوح مقابل هم ذوب و قابل در هم تنیدن و یک پارچه شدن می‌شوند.
(٢) دمای ذوب باید طبق دستور کارخانه سازنده لوله باشد :
ج) اتصال لوله و فیتینگ فولادی گالوانیزه
(١) اتصال لوله و فیتینگ باید از نوع دنده ای باشد.
(٢) نوع دنده لوله و یا فیتینگ باید طبق یکی از استانداردهای زیر باشد:
(٣) اتصال دندهای که دنده های آن طبق استانداردهای دیگر باشد به شرطی مجاز است که از نظر اندازه های دنده مشابه یکی از استانداردهای مقرر شده و مورد تأئید باشد.
چ) در لوله‌کشی آب باران ساختمان استفاده از اتصال های زیر مجاز نیست:
(١) اتصال با سیمان و یا بتن .
(٢) اتصال با خمیرهای قیردار.
(٣) اتصال با رینگ‌های لاستیکی برای لوله‌های با قطرهای متفاوت.
(٤) استفاده از چسب برای اتصال لوله‌ها و فیتینگ‌های پلاستیکی ناهمجنس.
4-8-16 اجرای لوله کشی
١٦-٨-٤-١ کلیـــات:
الف ) اجرای لوله کشی آب باران ساختمان بایدکاملاً طبق الزامات مندرج در این قسمت از مقررات انجام شود.
ب) اجرای لوله‌کشی باید توسط کارگران آموزش دیده و ماهر و تحت نظارت مسئولانه مؤسسات مجاز و کارشناس امور نظارتی و با آشنائی کامل به مقررات مندرج در این قسمت انجام گیرد.
پ) لوله‌کشی باید با توجه به صرفه‌جوئی در مصالح و دستمزد و حفاظت در برابر خرابی، آسیب‌دیدگی، خوردگی، یخ‌بندان، گرفتگی و جلوگیری از تولید صداهای مزاحم ناشی از جریان آب و با دقت کامل و دور از هر نوع اشتباه و دوباره کاری انجام شود.
١٦-٨-٤-٢ نکات اجرائی
الف ) لوله‌کشی باید به ترتیبی انجام شود که جریان آب باران بطور ثقلی از کفشوهای آب باران بام و دیگر سطوح بارانگیر بگونه‌ای مطمئن جمع آوری و از طریق لوله‌های قائم و افقی به پائین‌ترین طبقه هدایت و توسط لوله خروجی به خارج از ساختمان هدایت شود.
(١) شیب لوله‌های افقی تا حد امکان یکنواخت باشد و اگر تغییر شیب لازم شود در محل تغییر شیب دریچه بازدید نصب شود.
(٢) مسیر لوله‌های آب باران تا ممکن است مستقیم باشد و اگر تغییر جهت لازم شود از زانوهای پیش ساخته و استاندارد استفاده شود. خم کردن لوله مجاز نیست.
(٣) در اطراف دریچه‌های بازدید باید فضای لازم برای دسترسی آسان جهت فنر زدن و تمیز کردن گرفتگی احتمالی مسیر پیش بینی شود.
(٤) در صورت استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن که دارای ضریب انبساط حرارتی بالائی هستند، در نقاط مناسب قطعات انبساط پیش بینی و نصب شود.
ب) مسیر لوله‌ها
(١) لوله‌ها باید به‌موازات سطوح دیوارها، کف و سقف ساختمان نصب شود.
(٢) لوله‌های آب باران نباید در داخل قسمت‌های بتنی ساختمان دفن شوند و چنانچه ناگزیر طول کوتاهی از لوله از قسمت‌های بتنی می‌گذرد از نظر امکان دسترسی‌های لازم برای انجام تعمیرات احتمالی پیش‌بینی‌های لازم انجام شود.
(٣) لوله‌های روکار باید بموازات سطوح دیوارها و کف و سقف نصب شوند و با بست در محل نصب محکم و ثابت باقی بمانند. فاصله لوله روکار با سطوح دیوار و سقف پشت آن باید به اندازهای باشد که رنگ کاری سطوح خارجی لوله را امکانپذیر نماید.
(٤) در عبور لوله از دیوار، کف و سقف باید فضای اطراف لوله با مصالحی مناسب پرشود و با مسدودکردن هر دو طرف با مواد مناسب جائی برای پناه گرفتن حشرات و حیوانات و ورود آنها به داخل ساختمان باقی نماند. چنانچه لوله از فضای تر عبور می‌کند باید با مواد آب بند فضای دور لوله غیرقابل نفوذ آب شود.
(٥) لوله‌کشی باید طوری اجرا شود که بار اسکلت و سازه ساختمان یا انبساط ساختمان روی آن اثر نگذارد. اگر عبور لوله از درز انبساط ساختمان ناگزیر باشد باید روی لوله در محل درز انبساط ساختمان قطعه انبساط با جدار صاف داخلی نصب شود .نصب قطعه انبساط روی لوله در عبور از درزهای انبساط در طبقات زیرزمین الزامی نیست.
(٦) در عبور لوله از دیوار، کف و سقف باید مقررات آتش‌سوزی مربوط به این اجزای ساختمان در مورد فضای اطراف لوله نیز رعایت شود و دور لوله با مواد مقاوم در مقابل آتش پر شود.
(٧) لوله قائم آب باران که در خارج از ساختمان نصب می‌شود باید با بست‌هائی به سطوح خارجی ساختمان ثابت و محکم شود. بین این لوله و سطوح خارجی ساختمان باید دست کم ٢٥ میلی متر فاصله باقی بماند.
(٨) اگر لوله خارجی آب باران، آب باران را از بام بالاتر به بام پائین‌تر هدایت می‌کند باید دهانه خروجی آب از لوله قائم با کمک یک زانوی ٩٠ درجه (یا دو زانوی ٤٥ درجه) جریان آب را از حالت قائم به حالت افقی درآورد. در نقطه خروج آب از دهانه لوله باید سطح بام پائین‌تر با سنگ یا بتن در برابر خورندگی آب خروجی مقاوم شود.
١٦-٨-٥ آزمایش و نگهداری
١٦-٨-٥-١ آزمایش
الف) کلیات
(١) لوله‌کشی آب باران ساختمان باید طبق الزامات مندرج در این قسمت از مقررات آزمایش شود.
(٢) پیش از آزمایش و تأئید لوله‌کشی هیچ یک از اجزای لوله‌کشی نباید با رنگ یا اجزای ساختمانی پوشانده شود. به هنگام آزمایش همه اجزای لوله‌کشی باید آشکار و قابل بازرسی باشند.
ب) آزمایش نشت با آب
(١) آزمایش با آب باید برای حداکثر فشار استاتیک مربوط به ارتفاع بلندترین لوله‌های قائم آب باران صورت گیرد.
(٢) لوله‌های قائم آب باران باید بطور کامل از طریق کفشوهای آب باران بام با آب پر شوند.
(٣) لوله‌های افقی آب باران در پائین‌ترین طبقه باید هم زمان با لوله‌های قائم به طور کامل با آب پر شوند.
(٤) مدت آزمایش دست کم ١٥ دقیقه است. پس از پر کردن کامل لوله‌ها با آب در صورت پائین رفتن سطح آب در لوله‌ها باید همه قطعات و اتصالات از نظر نشت آب مورد بازرسی قرار گیرند.
(٥) در صورت مشاهده نشت آب باید قطعه و یا اتصال معیوب تعویض و یا ترمیم شود و آزمایش با آب تکرار شود
١٦-٨-٥-٢ نگهداری
الف) مالک ساختمان (یا نمایندة قانونی او) مسئول است که در مدت بهره برداری از ساختمان الزامات این فصل از مقررات را رعایت کند.
ب) کفشوهای آب باران و شبکه‌های صافی هر یک، باید به طور ادواری بازدید و از مواد اضافی تمیز گردد.
پ) دریچه‌های بازدید باید به طور ادواری بازدید شود.
(١) پس از هر بار باز کردن دریچه بازدید و رفع گرفتگی، باید دریچه بازدید دوباره با دقت آب بند شود و در صورت لزوم واشر لاستیکی آن عوض شود.