1-3-15 الزامات اولیه طراحی

مهندسین طراح باید با استفاده از اطلاعات این بخش و اطلاعات تکمیلی اخذ شده از شرکتهای معتبر سازنده نسبت به انتخاب نوع،تعداد، ظرفیت و مکان صحیح قرارگیری پلکان برقی اقدام نمایند و مسئولیت هرگونه اشتباهی در خصوص موارد ذکر شده به عهده آنان می باشد.

1-1-3-15 پلکان برقی باید در محلی که بیشترین تردد مسافران از آنجا صورت میگیرد تعبیه گردد، و بدون بروز اغتشاش در مسیر حرکت عادی آن طبقه، افراد را به سطح بالاتر یا پایینتر منتقل نماید در صورت عدم امکان رؤیت باید با علائم مناسبی افراد به سمت پلکان برقی هدایت شوند.

2-1-3-15 در ابتدا و انتهای پلکان برقی فضای غیر محصور مناسبی در نظر گرفته شود، به نحوی که مسافران به راحتی به مسیر حرکت خود ادامه داده از ازدحام در قسمت ورودی و خروجی جلوگیری شود. حداقل عرض این فضا باید به اندازه فاصله لبه بیرونی دستگیره ها به علاوه ۸۰ میلی متر از هر طرف بیشتر بوده و عمق آن از انتهای دستگیره حداقل 2/5 متر باشد (شکل 15-3-1-2)، در صورتی که عمق ۲ متر باشد حداقل عرض باید دو برابر فاصله بین مرکز دو دستگیره باشد.

3-1-3-15 مهندسان طراح با توجه به شرایط و موقعیت ساختمان میتوانند آرایش پلکان برقی را با رعایت بندهای این مقررات و مشورت شرکتهای معتبر سازنده به کار گیرند.

4-1-3-15 در مکانهای پرتردد نظیر مترو و پایانه های مسافری باید از پله های عریض استفاده نمود. پلکان برقی این اماکن باید از نوع پرکار یا خیلی پرکار انتخاب شوند.

5-1-3-15 در صورتی که پلکان برقی در محیط روباز استفاده می شود باید از نوعی انتخاب شود که سازگاری کافی با شرایط محیطی را دارا باشد.

6-1-3-15 اطراف منطقه باز طبقه فوقانی میبایستی به نحوی محصور گردد که امکان سقوط ناخواسته اشیا یا افراد، وجود نداشته باشد.

7-1-3-15 حداکثر سرعت پلکان برقی در صورتی که زاویه شیب آن بیش از ۳۰ درجه نباشد 0/75 متر بر ثانیه می باشد. در صورتی که زاویه شیب بین ۳۰ تا ۳۵ درجه باشد حداکثر سرعت اسمی 0/5 متر بر ثانیه می باشد.

8-1-3-15 سرعت اسمی پیاده رو متحرک در ورودی و خروجی آن حداکثر 0/75 متر بر ثانیه می باشد.

9-1-3-15 تحت شرایط خاصی سرعت اسمی پیاده رو متحرک در ورودی و خروجی تا 0/9 متر بر ثانیه قابل افزایش است در این صورت نباید عرض پیاده رو متحرک از 10/1 متر بیشتر باشد.

10-1-3-15 حداقل فاصله قائم مجاز ما بین نوک هر پله تا هر مانع فوقانی 2/30 متر میباشد.

11-1-3-15 زاویه شیب پلکان برقی نباید از ۳۰ درجه بیشتر شود. در صورتی که حداکثر ارتفاع پله ۶ متر و حداکثر سرعت آن ۰/۵ متر بر ثانیه باشد این زاویه تا ۳۵ درجه قابل افزایش است (شکل 15-3-1-11)

12-1-3-15 زاویه شیب پیاده رو متحرک حداکثر ۱۲ درجه نسبت به سطح افق می باشد (شکل 15-3-1-12)

13-1-3-15 در صورتی که زاویه شیب پیاده رو متحرک بیش از ۶ درجه باشد، باید در سطح فوقانی حرکت حداقل مسافت 0/4 متر را با زاویه شیب کمتر از ۶ درجه طی نماید. در صورتی که سرعت طبق مقررات بند (۱۵-۳-۱-۱۲) باشد این مسافت حداقل به 61/6 متر افزایش می یابد.

2-3-15 ویژگیهای سازه و نحوه انتخاب پلکان برقی و پیاده رو متحرک

1-2-3-15 نیروهای استاتیکی و دینامیکی وارد شده از طرف پلکان برقی و پیاده رو متحرک به سازه ساختمان و نیروی قابل تحمل قلابهای نصب پلکان برقی و پیاده رو متحرک متناسب با عرض پله، ارتفاع، زاویه نوع مصالح مورد استفاده توسط شرکت سازنده تعیین میشود. لذا مهندسان طراح سازه باید پس از مشخص نمودن ارتفاع زاویه و انتخاب عرض پله طبق بند (۱۵-۳-۲-۲)، میزان نیروها و محل اثر آنها را از شرکتهای معتبر سازنده پلکان برقی و پیاده رو متحرک اخذ نموده در محاسبه و طراحی سازه لحاظ نمایند.

2-2-3-15 ظرفیت جابه جایی افراد توسط پلکان برقی در ساعت از نظر تئوری از رابطه ۱۵-۳-۲-۲ به دست می آید (شکل ۱۵-۳-۲-۲) همچنین جدول ۱۵-۳-۲-۲- ظرفیت جابه جایی برای سرعت ها و عرض پله های معمول را نمایش می دهد.

رابطه 15-3-2-2

3-2-3-15 محاسبه ظرفیت جابه جایی افراد در پیاده رو متحرک از رابطه مندرج در بند (۱۵-۳-۲-۲) به دست می آید. ضریب K در صورتی که عرض پیاده رو متحرک 1/20 متر باشد 2/5 می باشد.

4-2-3-15 در طراحی محل نصب پلکان برقی و پیاده رو متحرک باید پیش بینی های لازم جهت چاهک متناسب با نوع و ارتفاع پلکان برقی و پیاده رو متحرک مدنظر قرار گیرد، ابعاد و ارتفاع چاهک مذکور طبق جدولهای شرکتهای سازنده پلکان برقی و پیاده رو متحرک طراحی میگردد.

3-3-15 تأثیرات پلکان برقی و پیاده رو متحرک بر سازه ساختمان

1-3-3-15 نیروهای استاتیکی و دینامیکی ناشی از وزن و حرکت پلکان برقی و پیاده رو متحرک باید در محاسبه و طراحی سازه ساختمان مورد نظر قرار گیرند.

2-3-3-15 تأثیرات دینامیکی ناشی از ارتعاش موتور پلکان برقی باید در محاسبه و طراحی سازه ساختمان و سازه نگهدارنده پلکان برقی و پیاده رو متحرک در نظر گرفته شود.

4-3-15 مشخصات فنی پلکان برقی و پیاده رو متحرک

1-4-3-15 پلکان برقی و پیاده رو متحرک باید قابلیت حرکت در دو جهت پایین و بالا را داشته باشد. تغییر جهت حرکت پس از تخلیه کامل افراد به عهده تکنسین مقیم و مسئول پلکان برقی می باشد جهت حرکت نباید توسط مسافرین قابل تغییر باشد.

2-4-3-15 در پلکان برقی باید حداقل ۲ و حداکثر ۴ پله تخت در ورودی و خروجی جهت تسهیل پیاده شدن افراد پیش بینی گردد. در صورتی که ارتفاع پلکان برقی بیش از ۶ متر باشد تعبیه ۳ پله تخت در ورودی و خروجی پلکان برقی الزامی است.

3-4-3-15 نرده های پلکان برقی و پیاده رو متحرک باید در دو طرف وجود داشته باشند. جنس دیواره های آنها معمولاً فلز است. در صورتی که جنس این دیواره ها شیشه باشد باید از نوع شیشه ایمنی با مقاومت مکانیکی کافی و حداقل ۶ میلی متر ضخامت باشد.

4-4-3-15 نرده های هر دو طرف باید پس از رسیدن به سطح افقی طبقات حداقل ۳۰۰ میلیمتر ادامه یابند.

5-4-3-15 شانه ثابت فلزی قابل تنظیم، با دندانه های متناسب با شکل شیارهای پله یا تسمه در قسمت ورودی و خروجی به صورت ثابت باید نصب گردد.

6-4-3-15 دستگیره روی نرده های دو طرف پله باید متحرک و هم جهت حرکت پله بوده و سرعت حرکت آن برابر سرعت حرکت پله با رواداری حداکثر ۲ ± درصد باشد.

7-4-3-15 فاصله بین کناره های خارجی دستگیره و دیواره یا مانع اطراف (در صورت وجود) نباید کمتر از ۸۰ میلی متر باشد.

8-4-3-15 فاصله بین پله ها و یا فاصله بین پله ها و حفاظ کناری آنها نباید بیش از ۵ میلیمتر باشد.

9-4-3-15 در مکانهای کم ترافیک جهت صرفه جویی انرژی و جلوگیری از استهلاک پلکان برقی و پیاده رو متحرک لازم است با استفاده از چشم الکترونیک و یا حسگرهای مکانیکی سیستمی تعبیه گردد که در بازه های زمانی عدم استفاده افراد، از سرعت حرکت دستگاه کاسته شده و یا متوقف گردد.

5-3-15 حفاظت های فنی و ایمنی

1-5-3-15 لازم است در گوشه زیر سقف طبقه فوقانی و پلکان برقی محافظ نصب گردد.

2-5-3-15 قبل از راه اندازی پلکان برقی و پیاده روهای متحرک نسبت به عملکرد کلیه سیستم های ایمنی باید اطمینان حاصل نمود.

3-5-3-15 در محل ورود و خروج دستگیره به نرده های دو طرف پله باید محافظ دست یا انگشت یا اشیای خارجی تعبیه نمود.

4-5-3-15 پلکان برقی و پیاده روهای متحرک باید به سیستم ترمز مطابق با استانداردهای ملی پلکان برقی در صورت وجود یا استانداردهای معتبر بین المللی مجهز باشند و در صورت بروز هرگونه خطای برقی، ترمز پلکان برقی باید فعال گردد و به صورت آرام حرکت پله را به طور خودکار متوقف نماید.

5-5-3-15 کنترل کننده مکانیکی سرعت (گاورنر) جهت تشخیص ازدیاد یا کاهش سرعت مجاز باید در ساختار پلکان برقی و پیاده روهای متحرک پیش بینی گردد.

6-5-3-15 جهت توقف اضطراری حرکت پلکان برقی و پیاده روهای متحرک دکمه قرمز رنگ قابل رؤیتی در گوشه پایین سمت راست ورودی و خروجی پلکان برقی و پیاده روهای متحرک باید نصب گردد. در پلکان برقی و پیاده روهای متحرک با طول زیاد باید دگمه های اضطراری اضافی نصب شود به گونه ای که حداکثر فاصله بین آنها در پلکان برقی ۳۰ متر و در پیاده رو متحرک ۴۰ متر باشد.

7-5-3-15 در هنگام شکستن ،پله گیر کردن مانعی بین پله ها یا بین پله ها و صفحه شانه ای و پاره شدن زنجیر اتصال پله ها به یکدیگر باید به وسیله حسگرهای جداگانه حرکت پله متوقف گردد.

8-5-3-15 عرض شیار هر پله از ۵ تا ۷ میلیمتر و عمق آن از ۱۰ میلیمتر نباید کمتر باشد. سطح پله باید مانع لیز خوردن افراد شود.

9-5-3-15 حداکثر ارتفاع هر پله 0/24 متر و حداقل عمق 0/38 متر می باشد.

10-5-3-15 سراسر اجزای پلکان برقی و پیاده روهای متحرک باید در کلیه ساعات کارکرد با روشنایی یکنواخت بیش از ۵۴ لوکس روشن شود.

11-5-3-15 در سطح ورودی و خروجی پلکان برقی و پیاده روهای متحرک باید تابلوهای قابل رؤیت و مقاومی حاوی نکات ایمنی و هشدار دهنده زیر نصب شوند:

الف-توجه،

ب- مخصوص عبور افراد،

پ- مواظب کودکان خود باشید،

ت- دستگیره ها را بگیرید، و

ث- به کناره ها تکیه نکنید.

12-5-3-15 تمام فضاهای پلکان برقی و پیاده روهای متحرک که نیاز به بازرسی یا تعمیر دارند باید دارای درهایی باشند که در شرایط عادی بسته باشند.

6-3-15 حفاظت در مقابل آتش

1-6-3-15 علاوه بر رعایت مقررات این بخش رعایت مقررات مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در خصوص حفاظت در برابر آتش الزامی می باشد.

2-6-3-15 کناره ها و زیر مهاری های اصلی پلکان برقی و پیاده روهای متحرک باید از مواد مقاوم به حریق ساخته شوند.

تبصره: برای جلوگیری از نفوذ شعله های آتش یا دود میتوان در نقاط باز دو طبقه درهایی را تعبیه نمود. در این صورت باید این درها به نحوی ساخته شوند که به محض رسیدن مسافران به راحتی به هر دو طرف قابل باز شدن باشند

3-6-3-15 در صورت وجود درهای ضد حریق بیان شده در توصیه فوق، قبل از روشن شدن پلکان برقی و پیاده روهای متحرک مسئول مربوطه باید از قفل نبودن این درها اطمینان حاصل نماید.

4-6-3-15 در صورتی که سیستم اعلام حریق در اطراف پلکان برقی و پیاده روهای متحرک تعبیه شده باشد توصیه می گردد به نحوی به سیستم کنترل پلکان برقی و پیاده روهای متحرک مرتبط باشد که هنگام عملکرد آنها، پلکان برقی و پیاده روهای متحرک هم جهت با ورود افراد به ساختمان متوقف شده و در صورت صلاحدید مسئولان آتشنشانی (پس از خروج کامل افراد از پلکان برقی و پیاده روهای متحرک) کلیه پلکانها و پیاده روها توسط افراد مسئول در جهت تخلیه افراد از ساختمان تغییر جهت داده و حرکت نمایند.

7-3-15 تحویل گیری و نگهداری

1-7-3-15 پلکان برقی و پیاده روهای متحرک باید مطابق ضوابط این مقررات در ساختمانها نصب و راه اندازی گردد و قطعات منفصله و یا مونتاژ شده آن مطابق ضوابط سازمان ملی استاندارد ایران به شماره ۱ – ۶۳۰۳ ساخته شده و پس از نصب بازرسی فنی شده باشند.

2-7-3-15 مسئولیت کارکرد صحیح ایمن و مداوم پلکان برقی و پیاده روهای متحرک پس از نصب و راه اندازی به عهده شرکت سازنده یا پیمانکار فروشنده آن می،باشد، ولی مهندسان یا مسئولان بهره برداری یا کارفرما باید طبق مفاد این مقررات و سایر موارد ایمنی و فنی مندرج در مشخصات فروشنده پلکان برقی و پیاده روهای متحرک را تحویل بگیرند و در این زمینه مسئولیت دارند.

3-7-3-15 در صورتی که هر یک از موارد مندرج در این مقررات توسط فروشنده یا سازنده پلکان برقی و پیاده روهای متحرک و یا موارد ساختمانی رعایت نشده باشد، هر کدام در حوزه مسئولیت خود موظف به رفع مغایرت بوده و تا زمان رفع این موارد تحویل گیری و بهره برداری از پلکان برقی و پیاده رو متحرک امکان پذیر نخواهد بود.

4-7-3-15 پس از تحویل گیری پلکان برقی و پیاده روهای متحرک، نگهداری و سرویسهای منظم آن باید به عهده شرکتهای ذی صلاح گذاشته شود. هرگونه اشکال ناشی از عدم سرویس  به عهده نگهدارنده می باشد و در صورت عدم عقد قرارداد نگهداری مسئولیت به عهده مسئولان ساختمان یا نمایندگان قانونی آنها می باشد.