کدکاو : مبحث چهاردهم الزامات عمومی ساختمان 13-14 تبرید

1-13-14 کلیات

1-1-13-14 دامنه کاربرد

الف) سیستم های تبرید، که در آنها

سرد کردن از طریق تبخیر و چگالش سیال صورت می گیرد، باید طبق الزامات مندرج در این فصل از مقررات طراحی، نصب و بازرسی شوند.

(۱) لوله کشی سیستم تبرید، مخازن تحت فشار و لوازم اطمینان فشار نیز باید طبق الزامات این فصل طراحی و اجرا شود.

(۲) مخزن ذخیره دایمی مبرد و دیگر اجزاء و متعلقات ،آن بخشی از سیستم تبرید است و باید مشمول الزامات این فصل شود.

ب) دستگاه های سیستم تبرید ، که به طور یک پارچه در کارخانه ساخته و سرهم شده اند، باید با رعایت الزامات مندرج در یکی از استانداردهای زیر آزمایش شده باشند:

ISIRI 6985-1, 2, 3, 4

UL 207, 412,471,1995

BS EN 12693

2-1-13-14 هر بخش از سیستم تبرید که در معرض آسیب فیزیکی باشد، باید به روش مورد تأیید حفاظت شود.

3-1-13-14 لوله کشی ها و اتصالات آب و فاضلاب به دستگاه باید با رعایت الزامات مندرج در «مبحث شانزدهم مقررات ملی – تأسیسات بهداشتی» اجرا شود.

4-1-13-14 لوله کشی گاز سوخت و اجزا و متعلقات آن در سیستم ،تبرید باید با رعایت الزامات مندرج در «مبحث هفدهم – لوله کشی گاز طبیعی» طراحی و اجرا شود.

5-1-13-14 در ساخت و نصب سیستم تبرید، الزامات مندرج در «فصل سوم – مقررات کلی» باید رعایت شود.

6-1-13-14 نقاط دسترسی به مدار مبرد در خارج از ساختمان، باید به روشهای مناسب از دسترس افراد متفرقه دور نگاه داشته شوند.

2-13-14 مبردها

1-2-13-14 کلیات

(الف) برای هر سیستم تبرید باید مبردی انتخاب شود که سیستم تبرید برای کار با آن طراحی شده است.

ب) کاربرد مبردهایی که نام آنها در جدول (۱۴-۱۳-۲-۳) نیامده است، باید از نظر سازگاری با محیط زیست مورد تأیید سازمانهای مسؤل قرار گیرد.

پ) مبردهای با مشخصات متفاوت نباید با هم مخلوط شوند، مگر سازنده آن را مجاز اعلام کرده باشد.

(۱) در صورتی که سازنده دستگاه، برای بهبود شرایط روغن کاری در دمای پایین، اضافه کردن مبرد دوم را توصیه کرده باشد، نوع و درصد اضافه کردن آن باید مطابق دستور سازنده باشد.

ت) مبردهای مورد استفاده در سیستم تبرید باید کار نکرده، بازیافتی یا احیاء شده با رعایت ردیف (14-13-2-1) “ث” (۱) با درجه خلوص مقرر در این فصل باشد.

(۲) در صورت اجازه سازنده دستگاه، میتوان برای درجه خلوص مبرد الزاماتی دیگر در نظر گرفت.

ث) مبردهای بازیافتی:

(۱) مبردی که از یک دستگاه تبرید و تهویه مطبوع بازیافت می شود نباید در سیستم دیگری غیر از آن به کار رود. مبرد بازیافت شده باید پیش از استفاده مجدد، از صافی مناسب گذرانده و رطوبت گیری شود. اگر مبرد بازیافت شده دارای علایم آشکار آلودگی باشد نباید مورد استفاده قرار گیرد، مگر آنکه مجدداً احیاء شود.

ج) تغییر در نوع مبرد:

نوع مبرد دستگاه تبرید در صورتی که بیش از ۱۰۰ کیلوگرم (۲۲۰ پوند) از گروه A1، یا بیش از 13/6کیلوگرم (۳۰ پوند) از هر نوع دیگری باشد، نباید پیش از دریافت تأیید کتبی تطابق مشخصات مبرد جدید با مبرد قبلی، تغییر داده شود.

چ) تخلیه مبرد باید با رعایت مقررات NFPA-1 و NFPA-30 انجام شود.

2-2-13-14 گروه بندی مبردها از نظر سمی بودن و آتش گیری

الف) گروه بندی مبردها از نظر سمی بودن و نیز آتش گیری مطابق جدول (۱۴-۱۳-۲-۲) می باشد.

جدول شماره (۱۴-۱۳-۲-۲): گروه بندی مبردها از نظر سمی بودن و آتش گیری
B3	A3	شعله ور شدن شدید	↑افزایش شدت شعله ور شدن
B2	A2	شعله ور شدن خفیف
B1	A1	غیر قابل شعله ور شدن
سمی شدید	کمی سمی
→ افزایش سمی بودن

3-2-13-14 طبقه بندی مبردها:

الف) مبردها مطابق جدول (14-13-۲-۳) طبقه بندی میشوند.

جدول (۱۴-۱۳-۲-۳) : طبقه بندی مبردها مقدار مبرد و حد بالای میزان مبرد در محل کار
نام مبرد	فرمول شیمیایی	نام شیمیایی و یا مخلوط	طبقه بندی مبرد	درجه خط^a (H-F-R)	مقدار مبرد در فضای کاربردی
نام مبرد	فرمول شیمیایی	نام شیمیایی و یا مخلوط	طبقه بندی مبرد	درجه خط^a (H-F-R)	پوند در هزار فوت مکعب	PPM	گرم در متر مکعب	^e(TLV-TWA)(PPM)
R-11^d	CCl₃F	trichlorofluoromethane	A1	2-0-0^b	0.39	1100	6.2	C1000
R-12^d	CCl₂F₂	dichlorodifluoromethane	A1	2-0-0^b	5.6	18000	90	1000
R-1^3d	CClF₃	chlorotrifluoromethane	A1	2-0-0^b	—	—	—	1000
R-13B1^d	CBrF₃	bromotrifluoromethane	A1	2-0-0^b	—	—	—	1000
R-14	CF₄	tetrafluoromethane (carbon tetrafluoride)	A1	2-0-0^b	25	110000	400	1000
R-22	CHClF₂	chlorodifluoromethane	A1	2-0-0^b	13	59000	210	1000
R-23	CHF₃	trifluoromethane (fluoroform)	A1	2-0-0^b	7.3	41000	120	1000
R-32	CH₂F₂	difluoromethane (methylene fluoride)	A2	1-4-0	4.8	36000	77	1000
R-113^d	CCl₂FCClF₂	1,1,2-trichloro-1,2,2- trifluoroethane	A1	2-0-0^b	1.2	2600	20	1000
R-114^d	CClF₂CClF₂	1,2-dichloro-1,1,2,2- tetrafluoroethane	A1	2-0-0^b	8.7	20000	140	1000
R-115	CClF₂CF₃	chloropentafluoroethane	A1	—	47	120000	760	1000
R-116	CF₃CF₃	hexafluoroethane	A1	1-0-0	34	97000	550	1000
R-123	CHCl₂CF₃	2,2-dichloro-1,1,1- trifluoroethane	B1	2-0-0^b	3.5	9100	57	50
R-124	CHClFCF₃	2-chloro-1,1,1,2- tetrafluoroethane	A1	2-0-0^b	3.5	10000	56	1000
R-125	CHF₂CF₃	Pentafluoroethane	A1	2-0-0^b	23	75000	370	1000
R-134a	CH₂FCF₃	1,1,1,2- tetrafluoroethane	A1	2-0-0^b	13	50000	210	1000
R-141b	CH₃CCl₂F	1,1-dichloro-1- fluoroethane	—	2-1-0	0.78	2600	12	500
R-142b	CH₃CClF₂	1-chloro-1,1- difluoroethane	A2	2-4-0	5.1	20000	83	1000
R-14a3	CH₃CH₃	1,1,1-trifluoroethane	A2^f	2-0-0^b	4.5	21000	70	1000
R-152a	CH₃CHF₂	1,1-difluoroethane	A2	1-4-0	2.0	12000	32	1000
R-170	CH₃OCH₃	ethane	A3	2-4-0	0.54	7000	8.7	1000
R-E170	CH₃OCH₃	Methoxymethane (dimethyl ether)	A3	—	1.0	8500	16	1000
R-218	CF₃CF₂CF₃	octafluoropropane	A1	2-0-0^b	43	90000	690	1000
R-227ea	CH₃CHFCF₃	1,1,1,2,3,3,3-heptafluoropropane	A1	—	36	84000	580	1000
R-236fa	CH₃CH₂CF₃	1,1,1,3,3,3- hexafluoropropane	A1	2-0-0^b	21	55000	340	1000
R-245fa	CHF₂CH₂CF₃	1,1,1,3,3-pentafluoropropane	B1	2-0-0^b	12	34000	190	300
R-290	CH₃CH₂CH₃	propane	A3	2-4-0	0.56	5300	9.5	1000
R-C318	–₄(CF₂)-	octafluorocyclobutane	A1	—	41	80000	660	1000
R-400^d	مخلوط	R-12/114 (50.0/50.0)	A1	2-0-0^b	10	28000	160	1000
R-400^d	مخلوط	R-12/114 (60.0/40.0)	A1	—	11	30000	170	1000
R-401A	مخلوط	R-22/152a/124 (53.0/13.0/34.0)	A1	2-0-0^b	6.6	27000	110	1000
R-401B	مخلوط	R-22/152a/124 (61.0/11.0/28.0)	A1	2-0-0^b	7.2	30000	120	1000
R-401C	مخلوط	R-22/152a/124 (33.0/15.0/52.0)	A1	2-0-0^b	5.2	20000	84	1000
R-402A	مخلوط	R-125/290/22(60.0/2.0/38.0)	A1	2-0-0^b	17	66000	270	1000
R-402B	مخلوط	R-125/290/22(38.0/2.0/60.0)	A1	2-0-0^b	15	63000	240	1000
R-403A	مخلوط	R-290/22/218(5.0/75.0/20.0)	A2	2-0-0^b	7.6	33000	120	1000
R-403B	مخلوط	R-290/22/218(5.0/56.0/39.0)	A1	2-0-0^b	18	70000	290	1000
R-404A	مخلوط	R-125/143a/134a (44.0/52.0/4.0)	A1	2-0-0^b	31	130000	500	1000
R-405A	مخلوط	R-22/152a/142b/C318 (45.0/7.0/5.5/42.5)	—	—	16	57000	260	1000
R-406A	مخلوط	R-22/600a/142b (55.0/4.0/41.0)	A2	—	4.7	21000	25	1000
R-407A	مخلوط	R-32/125/134a (20.0/40.0/40.0)	A1	2-0-0^b	19	83000	300	1000
R-407B	مخلوط	R-32/125/134a (10.0/70.0/20.0)	A1	2-0-0^b	21	79000	330	1000
R-407C	مخلوط	R-32/125/134a (23.0/25.0/52.0)	A1	2-0-0^b	18	81000	290	1000
R-407D	مخلوط	R-32/125/134a (15.0/15.0/70.0)	A1	2-0-0^b	16	68000	250	1000
R-407E	مخلوط	R-32/125/134a (25.0/15.0/60.0)	A1	2-0-0^b	17	80000	280	1000
R-407F	مخلوط	R-32/125/134a (30.0/30.0/40.0)	A1	—	20	95000	320	1000
R-408A	مخلوط	R-125/143a/22 (7.0/46.0/47.0)	A1	2-0-0^b	21	95000	340	1000
R-409A	مخلوط	R-22/124/142b (60.0/25.0/15.0)	A1	2-0-0^b	7.1	29000	110	1000
R-409B	مخلوط	R-22/124/142b (65.0/25.0/10.0)	A1	2-0-0^b	7.3	30000	120	1000
R-410A	مخلوط	R-32/125(50.0/50.0)	A1	2-0-0^b	26	140000	420	1000
R-410B	مخلوط	R-32/125(45.0/55.0)	A1	2-0-0^b	27	140000	430	1000
R-411A	مخلوط	R-1270/22/152a (1.5/87.5/11.0)	A2	—	2.9	14000	46	990
R-411B	مخلوط	R-1270/22/152a (3.0/94.0/3.0)	A2	—	2.8	13000	45	980
R-412A	مخلوط	R-22/218/142b (70.0/5.0/25.0)	A2	—	5.1	22000	82	1000
R-413A	مخلوط	R-218/134a/600a (9.0/88.0/3.0)	A2	—	5.8	22000	94	1000
R-414A	مخلوط	R-22/124/600a/142b (51.0/28.5/4.0/16.5)	A1	—	6.4	26000	100	1000
R-414B	مخلوط	R-22/124/600a/142b (50.0/39.0/1.5/9.5)	A1	—	6.0	23000	95	1000
R-415A	مخلوط	R-22/152a (82.0/18.0)	A2	—	2.9	14000	47	1000
R-415B	مخلوط	R-22/152a (25.0/75.0)	A2	—	2.1	12000	34	1000
R-416A	مخلوط	R-134a/124/600 (59.0/39.5/1.5)	A1	2-0-0^b	3.9	14000	62	1000
R-417A	مخلوط	R-125/134a/600 (46.6/50.0/3.4)	A1	2-0-0^b	3.5	13000	56	1000
R-417B	مخلوط	R-125/134a/600 (79.0/18.3/2.7)	A1	—	4.3	15000	70	1000
R-418A	مخلوط	R-290/22/152a (1.5/96.0/2.5)	A2	—	4.8	22000	77	1000
R-419A	مخلوط	R-125/134a/E170 (77.0/19.0/4.0)	A2	—	4.2	15000	67	1000
R-420A	مخلوط	R-134a/142b (88.0/12.0)	A1	2-0-0^b	12	45000	190	1000
R-421A	مخلوط	R-125/134a (58.0/42.0)	A1	2-0-0^b	17	61000	280	1000
R-421B	مخلوط	R-125/134a (85.0/15.0)	A1	2-0-0^b	21	69000	330	1000
R-422A	مخلوط	R-125/134a/600a (85.1/11.5/3.4)	A1	2-0-0^b	18	63000	290	1000
R-422B	مخلوط	R-125/134a/600a (55.0/42.0/3.0)	A1	2-0-0^b	16	56000	250	1000
R-422C	مخلوط	R-125/134a/600a (82.0/15.0/3.0)	A1	2-0-0^b	18	62000	290	1000
R-422D	مخلوط	R-125/134a/600a (65.1/31.5/3.4)	A1	2-0-0^b	16	58000	260	1000
R-423A	مخلوط	R-134a/227ea (52.5/47.5)	A1	2-0-0^b	19	59000	310	1000
R-424A	مخلوط	R-125/134a/600a/600/601a (50.5/47.0/0.9/1.0/0.6)	A1	2-0-0^b	6.2	23000	100	970
R-425A	مخلوط	R-32/134a/227ea (18.5/69.5/12.0)	A1	2-0-0^b	16	72000	260	1000
R-426A	مخلوط	R-125/134a/600a/601a (5.1/93.0/1.3/0.6)	A1	—	5.2	20000	83	990
R-427A	مخلوط	R-32/125/143a/134a (15.0/25.0/10.0/50.0)	A1	2-1-0	18	79000	290	1000
R-428A	مخلوط	R-125/143a/290/600a (77.5/20.0/0.6/1.9)	A1	—	23	83000	370	1000
R-429A	مخلوط	R-E170/152a/600a (60.0/10.0/30.0)	A3	—	0.81	6300	13	1000
R-430A	مخلوط	R-152a/600a (76.0/24.0)	A3	—	1.3	8000	21	1000
R-431A	مخلوط	R-290/152a (71.0/29.0)	A3	—	0.69	5500	11	1000
R-432A	مخلوط	R-1270/E170 (80.0/20.0)	A3	—	0.13	1200	2.1	700
R-433A	مخلوط	R-1270/290 (30.0/70.0)	A3	—	0.34	3100	5.5	880
R-433B	مخلوط	R-1270/290 (5.0/95.0)	A3	—	0.51	4500	8.1	950
R-433C	مخلوط	R-1270/290 (25.0/75.0)	A3	—	0.41	3600	6.6	790
R-434A	مخلوط	R-125/143a/600a (63.2/18.0/16.0/2.8)	A1	—	20	73000	320	1000
R-435A	مخلوط	R-E170/152a (80.0/20.0)	A3	—	1.1	8500	17	1000
R-436A	مخلوط	R-290/600a (56.0/44.0)	A3	—	0.50	4000	8.1	1000
R-436B	مخلوط	R-290/600a (52.0/48.0)	A3	—	0.51	4000	8.1	1000
R-437A	مخلوط	R-125/134a/600/601(19.5/78.5/1.4/0.6)	A1	—	5.0	19000	82	990
R-438A	مخلوط	R-32/125/134a/600/601a (8.5/45.0/44.2/1.7/0.6)	A1	—	4.9	20000	79	990
R-439A	مخلوط	R-32/125/600a (50.0/47.0/3.0)	A2	—	4.7	26000	76	990
R-440A	مخلوط	R-290/134a/152a (0.6/1.6/97.8)	A2	—	1.9	12000	31	1000
R-441A	مخلوط	R-170/290/600a/600 (3.1/54.8/6.0/36.1)	A3	—	0.39	3200	6.3	1000
R-442A	مخلوط	R-32/125/134a/152a/227ea (31.0/31.0/30.0/3.0/5.0)	A1	—	21	100000	330	1000
R-500^e	مخلوط	R-12/152a(73.8/26.2)	A1	2-0-0^b	7.6	30000	120	1000
R-501^d	مخلوط	R-22/12 (75.0/25.0)	A1	—	13	54000	210	1000
R-502^e	مخلوط	R-22/115(48.8/51.2)	A1	2-0-0^b	21	73000	330	1000
R-503^e	مخلوط	R-23/13(40.1/59.9)	—	2-0-0^b	—	—	—	1000
R-504^d	مخلوط	R-32/115 (48.2/51.8)	—	—	28	140000	450	1000
R-507A	مخلوط	R-125/143a(50.0/50.0)	A1	2-0-0^b	32	130000	520	1000
R-508A	مخلوط	R-23/116(39.0/61.0)	A1	2-0-0^b	14	55000	220	1000
R-508B	مخلوط	R-23/116(46.0/54.0)	A1	2-0-0^b	13	52000	200	1000
R-509A	مخلوط	R-22/218(44.0/56.0)	A1	2-0-0^b	24	75000	390	1000
R-510A	مخلوط	R-E170/600a (88.0/12.0)	A3	—	0.57	7300	14	1000
R-511A	مخلوط	R-290/E170 (95.0/5.0)	A3	—	0.59	5300	9.5	1000
R-512A	مخلوط	R-134a/152a (5.0/95.0)	A2	—	1.9	11000	31	1000
R-600	CH₃CH₂CH₂CH₃	butane	A3	1-4-0	0.15	1000	2.4	1000
R-600a	CH(CH₃) ₂CH₃	2-methylpropane (isobutane)	A3	2-4-0	0.59	4000	9.6	1000
R-601	CH₃CH₂CH₂CH₂CH₃	pentane	A3	—	0.18	1000	2.9	600
R-601a	₂(CH₃)CHCH₂CH₃	2-methylbutane (isopentane)	A3	—	0.18	1000	2.9	1000
R-717	NH₃	آمونیاک	B2^f	3-3-0^c	0.014	320	0.22	25
R-718	H₂O	آب	A1	0-0-0	—	—	—	—
R-744	CO₂	گاز کربنیک	A1	2-0-0^b	4.5	40000	72	5000
R-1150	CH₂=CH₂	ethene (ethylene)	A3	1-4-2	—	—	—	200
R-1234yf	CF₃CF=CH₂	2,3,3,3-tetrafluoro-1 propene	A2^f	—	4.7	16000	75	500
R-1234ze(E)	CF₃CH=CHF	trans-1,3,3,3-tetrafluoro-1-propene	A2^f	—	4.7	16000	75	800
R-1270	CH₃CH=CH₂	Propene (propylene)	A3	1-4-1	0.1	1000	1.7	500

شرح علائم اختصاری:

a) درجه مخاطرات در تطابق با NFPA 704 به ترتیب: بهداشتی (H)- آتش گیری (F) – واکنش شیمیایی (R)

b) اگر با در نظر گرفتن مقدار مبرد و حجم اتاق، تحلیلی مبنی بر این که “حداکثر غلظت مبرد در محیط در اثر گسیختگی و یا تخلیه کامل مبرد در فضا، از مقدار خطر مرگ یا آسیب جبران ناپذیر بر سلامت انسان (IDLH) تجاوز نمی کند” ارائه شود که مورد تأیید مقامات مسؤل بهداشتی قرار گیرد، تقلیل به درجه 1-0-0 مجاز است.

c) کاربرد 3-1-0؛ هر گاه همۀ تأسیسات در فضای خارج باشد.

d) مواد تخریبی درجه I لایه اوزن که برای تأسیسات جدید ممنوع شده اند.

e) (Threshold Limit Value-Time Weighted Average) بالاترین غلظت مبرد که افراد میتوانند به مدت 8 ساعت در روز و ۴۰ ساعت در هفته در معرض آن قرار گیرند، مگر آنکه سقف دیگری با علامت “C” برای آن مشخص شده باشد.

f) بر اساس استاندارد ASHRAE 34، طبقه بندی شعله ور شدن این مبرد 2L میباشد که زیر مجموعه ای از کلاس 2 محسوب می شود.

3-13-14 طبقه بندی سیستم های تبرید از نظر احتمال نشت مبرد

1-3-13-14 سیستم های تبرید، از نظر درجه احتمال نشت مبرد ناشی از اتصالات معیوب و گازبندی های نامطمئن، طبق جدول (14-13-۳-۱) طبقه بندی می شوند.

(الف) سیستمهای ۱ و ۲ سیستمهای با احتمال نشت بالا می باشند.

ب) سیستمهای ۳ و ۴ و ۵ سیستمهای با احتمال نشت پایین محسوب می شوند.

جدول شماره (۱۴ – ۱۳-۳-۱) طبقه بندی سیستمهای تبرید
ردیف	نوع سیستم	هوا یا ماده ای که باید سرد یا گرم شود منبع سرما یا گرما
1	سیستم مستقیم
2	سیستم غیرمستقیم پاششی باز
3	سیستم غیرمستقیم پاششی باز دو مرحله ای
4	سیستم غیرمستقیم بسته
5	سیستم غیرمستقیم بسته مرتبط با هوای آزاد

4-13-14 کاربرد سیستمهای تبرید در ساختمانهای مختلف

الف) طبقه بندی ساختمانها با کاربریهای مختلف، براساس توانایی افراد برای اقدام مناسب در زمان نشت احتمالی مبرد، انجام می شود.

(۱) دستگاه های تبرید، جز لوله کشی، که در خارج ساختمان و در فاصله ۶ متری (۲۰ فوت) از هر بازشوی آن قرار دارد، نیز باید مشمول این طبقه بندی شوند.

1-4-13-14 طبقه بندی ساختمانها با کاربری های مختلف:

الف) کاربری درمانی و مراقبتی:

ساختمانهایی که ساکنان آنها، بر اثر معلولیت ضعف و یا زندانی بودن، به تنهایی و بدون کمک دیگران نتوانند محل خود را ترک کنند، مانند بیمارستان، خانه سالمندان، نوان خانه و ساختمانهایی با سلولهای بسته در این طبقه قرار دارند.

ب) کاربری مراکز اجتماعات:

ساختمانهایی که به سبب زیادی جمعیت، خروج سریع افراد از آنها ممکن نباشد. سالن اجتماعات، کلاسهای درس، مسجد، ایستگاه راه آهن، سالن فرودگاه، رستوران، سینما و تئاتر در این طبقه قرار می گیرند.

پ) کاربری مسکونی:

ساختمانهایی که در آن تسهیلات کامل برای زندگی مستقل ساکنان آن، از قبیل نشستن، خوابیدن، غذا خوردن، پخت و پز و شستشو، تدارک دیده شده باشد. فضاهایی مانند خوابگاه، هتل، مجتمع آپارتمانی و خانه ویلائی در این طبقه قرار دارند.

ت) کاربری تجاری:

ساختمان هایی که مرکز کسب و کار و خدمات و خرید و فروش است. ساختمان اداری، فروشگاه (جز مراکز تجاری خیلی بزرگ) و انبار غیر صنعتی در این طبقه قرار دارند.

ث) کاربری تجاری بزرگ:

ساختمانهای تجاری بزرگ، که در آن بیش از ۱۰۰ نفر در ترازهایی بالاتر یا پایین تر از سطح خیابان، برای خرید اجتماع کنند.

ج) کاربری صنعتی و سردخانه ها

ساختمانهایی که ورود به آنها برای عموم آزاد نباشد و افراد مسئول آن را کنترل کنند و برای تولید و انبار کردن محصولات صنعتی مانند مواد شیمیایی، نفتی خوراکی و یخ، احداث شده باشد.

چ) کاربری مشترک:

ساختمانهایی که فضاهای آن دو یا چند کاربری متفاوت داشته باشند. در این ساختمانها چنان چه محدوده کاربری هر یک از فضاها با دیوارها، سقفها و درهای خودبند جدا شده باشد، الزامات هر یک در محدودۀ آن باید رعایت شود. چنانچه فضاها از یکدیگر جدا نشده باشند، لازم است الزامات آن کاربری که شرایط سختگیرانه تر دارد، در مورد همه این فضاهای مشترک رعایت شود.

2-4-13-14 الزامات کاربرد سیستم های تبرید در کاربری های مختلف:

الف) موتورخانه:

(۱) جز در ساختمانهای صنعتی، در صورتی که مقدار مبرد در یک مدار مستقل تبرید، بیشتر از مقادیر تعیین شده در جدول (۱۴-۱۳-۲-۳) باشد، همۀ اجزای سیستم تبرید حاوی مبرد باید در موتورخانه و یا خارج از ساختمان قرار گیرند.

(۲) در صورتی که سیستم با مبردهای مخلوطی کار کند که نام آنها در جدول (۱۴-۱۳-۲-۳) نیامده است، در مورد آنها باید الزامات مندرج در «( ۱۴- ۱۳-۴-۲) “الف” (۱)» رعایت شود.

(۳) هنگامی که مبردهای A1 و B1 به کار برده می شود ، موتورخانه باید با رعایت الزامات «(۱۴-۱۳-۵)» و زمانی که از مبردهای A3, B2, A2 و B3 استفاده می شود، با رعایت الزامات «(۱۴-۱۳-۶)» ساخته، نصب و نگهداری شود.

(۴) موارد استثناء :

– سیستم های تبریدی که دارای مبرد کمتر از ۳ کیلوگرم (۶/۶ پوند) می باشند، صرف نظر از نوع مبرد در طبقه بندی ایمنی، چنانچه طبق الزامات این فصل از مقررات نصب شده باشند، لازم نیست حتماً در موتورخانه قرار گیرند.

– لوله کشی ارتباطی سیستم تبرید بین دستگاه های مبرد مستقر در موتورخانه و اجزای نصب شده در فضای خارج ساختمان که نوع و مشخصات مبرد طبق جدول (۱۴-۱۳-۲-۳) باشد، می تواند از فضاهای دیگر ساختمان نیز عبور نماید.

ب) ساختمانهای با کاربری درمانی و مراقبتی:

(۱) در اجزای سیستم های تبرید که در فضاهای ساختمانهای درمانی و مراقبتی قرار دارند، مقدار مبرد نباید از ۵۰ درصد مقادیر جدول (14-13-۲-۳) تجاوز کند، بجز آشپزخانه، آزمایشگاه و فضای نگهداری و تشریح جسد.

(۲) در فضاهای این ساختمانها از جمله موتورخانه، مقدار کل مبردهای گروه A2 ، B2، A3 و B3 نباید بیشتر از ۲۵۰ کیلوگرم (۵۵۰ پوند) باشد.

پ) سیستم های تهویه مطبوع

(۱) در سیستم های تهویه مطبوع مخصوص ایجاد شرایط مناسب برای آسایش افراد (غیر از ساختمانهای صنعتی)، حتی اگر مقدار مبرد در یک مدار مستقل تبرید، از مقادیر جدول (14-13-2-3) تجاوز نکند، در سیستم های با احتمال نشت بالای مندرج در «(۱۴-۱۳-۳-۱) “الف”»، نباید مبردهای B2, B1 و B3 به کار رود.

ت) ساختمانهای غیر صنعتی:

(۱) در ساختمانهای غیر صنعتی اگر مقدار مبرد در یک مدار مستقل تبرید، از مقادیر جدول «(14-13-4-2)”ت ” (۱) بیشتر باشد، مبردهای A2 و B2 نباید در سیستمهای با احتمال نشت بالا به کار رود. در این ساختمانها نباید از مبردهای گروه A3 و B3 استفاده شود.

(۲) رعایت موارد مندرج در ردیف «(۱۴-۱۳-۴-۲) “ت”(۱)»، در آزمایشگاه هایی که سطح زیربنای آن برای هر نفر از کارکنان دست کم ۹ متر مربع (۱۰۰ فوت مربع ) باشد، الزامی نیست.

جدول (14-13-۴-۲) “ت “(۱): بیشینه مقدار مجاز مبرد در ساختمانهای غیر صنعتی
نوع سیستم تبرید	بیشینه مقدار مجاز مبرد برای انواع کاربردها به کیلوگرم
نوع سیستم تبرید	درمانی مراقبتی	مراکز اجتماعات	مسکونی	دیگر مکان ها
سیستم تبرید جذبی بسته: · در راهروهای خروجی · خارجِ ساختمان و نزدیک آن · سایر قسمت های ساختمان	0 0 0	0 0 3	1/5 10 3	1/5 10 3
سایر سیستم های تبرید: · در غیر از راهروهای خروجی	0	0	3	3

ث) همه کاربری ها:

(۱) وزن مجموع مبردهای گروه ،A2 ، B2، A3 و B3 جز R-717 (آمونیاک)، نباید از ۵۰۰ کیلوگرم (۱۱۰۰ پوند) بیشتر باشد.

ج) حفاظت از تجزیه مبرد:

وقتی وسیله ای با شعله باز و یا سطح داغ با دمای بیش از ۴۲۶ درجه سلسیوس در اتاقی نصب شود که در آن سیستم تبریدی با دست کم ۳ کیلوگرم مبرد در یک مدار مستقل نصب شده است، بر روی آن وسیله باید یک هود و سیستم تخلیه هوا نصب شود تا گرما و محصولات احتراق را به فضای خارج تخلیه کند، مگر در موارد زیر که نصب هود و سیستم تخلیه هوا ضرورت ندارد:

(۱) چنانچه مادۀ مبرد R-717 ، R-718 و یا R-744 باشد؛

(۲) در جایی که هوای احتراق مستقیما از هوای آزاد تأمین و با کانال به شعله برسد، چنان که احتمال سرایت مبرد نشت یافته به محفظه احتراق و آتش گرفتن آن منتفی گردد؛

(۳) چنانچه آشکارساز مبرد در محل نصب شود که در صورت نشت مبرد، شعله را به طور خودکار خاموش کند.

3-4-13-14 محاسبه حجم فضاهای تحت پوشش سیستم تبرید

الف) در صورت قرار گرفتن بخشهای دارای مبرد یک سیستم تبرید در یک یا چند فضای ساختمان که بین آنها بازشو دائمی یا کانال هوا وجود ندارد، برای تعیین حداکثر مقدار مجاز مبرد، باید حجم کوچکترین فضای اشغال شده توسط افراد در محاسبه منظور شود.

ب) در صورت قرار داشتن اواپراتور یا کندانسور یک سیستم تبرید در کانال هوای یک سیستم هوارسانی که چند فضا را هوارسانی می کند، برای تعیین حداکثر مقدار مجاز مبرد، باید حجم کوچکترین فضایی که با آن سیستم هوارسانی می شود در محاسبه وارد شود.

(۱) اگر سیستم هوارسانی به گونه ای باشد که امکان کاهش مقدار هوای دریافتی هر کدام از فضاها تا کمتر از مقدار حداکثر هوارسانی وجود نداشته باشد، کل حجم فضاهایی که با این سیستم هوارسانی می شود میتواند برای تعیین حداکثر مقدار مجاز مبرد به کار رود.

پ) اگر فضای داخل سقف کاذب به عنوان پلنوم برای هوای ورودی یا بازگشت سیستم هوارسانی منظور شده باشد، برای تعیین حداکثر مقدار مجاز مبرد، باید فضای داخل سقف کاذب هم در محاسبه حجم فضای تحت پوشش وارد شود.

5-13-14 الزامات عمومی در موتورخانه سیستم تبرید

1-5-13-14 ساختمان موتورخانه

الف) دسترسی: ورود به موتورخانه باید منحصر به فرد یا افراد مسئول باشد. لازم است که بر روی در یا درهای ورودی موتورخانه، جمله «ورود افراد متفرقه ممنوع» ثبت شود.

ب) موتورخانه باید با ابعاد مناسب باشد و دستگاه های آن نیز به گونه ای استقرار یابد که فضای کافی برای دسترسی به آنها، با رعایت الزامات مندرج در «فصل سوم- مقررات کلی» این مبحث، فراهم باشد.

(۱) در صورت نصب دستگاه هایی در فضای بالای مسیرهای تردد درون موتورخانه، لازم است در زیر آنها، فضایی دست کم به ارتفاع 2/02 متر (۶/۶ فوت)، برای آمد و شد وجود داشته باشد.

پ) درهای موتورخانه باید از نوع خود بسته شو، بی خطر و هوابند باشد و به سوی بیرون فضای موتورخانه باز شود.

ت موتورخانه نباید بازشوهایی به فضاهای دیگر ساختمان داشته باشد، تا امکان نفوذ مبرد نشت یافته احتمالی به فضاهای دیگر ساختمان، فراهم نباشد.

(۱) نصب بازشو برای راه فرار از موتورخانه مجاز است.

(۲) اگر در موتورخانه، کانال هوا یا دستگاه هوارسان با فشار داخلی کمتر از فشار هوای موتورخانه نصب می شود، باید جداره کانال و دستگاه کاملاً هوابند باشد تا مبرد نشت یافته احتمالی از طریق آن وارد کانال هوا یا دستگاه نشود.

(۳) تعبیه دریچه های بازدید و دسترسی بر روی کانالهای هوا و هوارسان در موتورخانه، به شرط درزبندی کامل، مجاز است.

2-5-13-14 آشکارساز مبرد

الف) موتورخانه تبرید باید مجهز به آشکارساز نشت مبرد، با اعلام خطر دیداری و شنیداری، باشد.

ب) آشکارساز یا لوله نمونه گیری که هوا را به سمت آشکار ساز هدایت میکند، باید در محل هایی از موتورخانه نصب شود که مبرد نشت یافته احتمالی بیشترین غلظت را در آن محل ها خواهد داشت. آشکارساز و اعلام خطر آن باید در محل مورد تأیید نصب شود.

پ) اعلام خطر آشکارساز باید، پیش از تجاوز غلظت مبرد نشت یافته از حد بالای میزان مبرد در محل کار (TLV-TWA) که در جدول (۱۴-۱۳-۲-۳) داده شده است به کار افتد.

(۱) در صورتی که موتورخانه طبق «(۱۴-۱۳-۵-۴)»، تعویض هوای دائمی داشته باشد، نصب آشکارساز برای سیستم تبرید آمونیاکی الزامی نیست.

ت) برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستمهای آشکار ساز، اعلام خطر و تعویض هوای مکانیکی موتورخانه، باید طبق دستورالعمل کارخانه سازنده، آزمایشهای دوره ای انجام شود.

3-5-13-14 دستگاه های با سوخت مایع یا گاز

الف) دستگاه های با سوخت مایع یا گاز با شعله باز، که هوای احتراق را از فضای موتورخانه میگیرند، نباید در موتورخانه تبرید نصب شوند ، جز در موارد زیر

(۱) نوع مبرد آب یا گاز کربنیک باشد؛

(۲) اگر هوای لازم برای احتراق سوخت دستگاه های داخل موتورخانه مستقیماً از طریق کانال از خارج گرفته شود و کانال در تمام مسیر کاملاً هوابند باشد، چنان که مانع نفوذ مبرد نشت یافته به فضای احتراق دستگاه گردد؛ یا آشکارساز نشت مبرد مستقیماً به سوخت پاش مربوط باشد تا در صورت نشت مبرد، به طور خودکار عمل احتراق نیز متوقف شود.

4-5-13-14 تعویض هوا

(الف) موتورخانه تبرید باید مجهز به سیستم تعویض هوای مکانیکی باشد. سیستم تهویه مکانیکی باید ظرفیت لازم برای تخلیه هوای موتورخانه به خارج را، در شرایط کار عادی و شرایط کار اضطراری داشته باشد.

(۱) استفاده از هواکش چند سرعته یا نصب چند هواکش، برای تغییر مقدار هوای تخلیه، از شرایط اضطراری به شرایط عادی، مجاز است.

(۲) در صورت قرار داشتن سیستم تبرید در چهارطاقی یا اسکلت باز به هوای آزاد، و در فضایی به فاصله دست کم ۶ متر (۲۰ فوت) از هر بازشو ساختمان، تعویض هوا مجاز است مکانیکی یا طبیعی باشد. در تعویض هوای طبیعی، محل بازشوها باید با توجه به میزان غلظت مبرد، انتخاب شود . سطح مفید دهانه خروجی هوا از بازشو، نباید از مقدار زیر کمتر باشد:

(1-13-14)

$F=0.138\sqrt{G}$

F = سطح مفید و آزاد دهانه بازشو، برحسب متر مربع؛

G = جرم مبرد در بزرگترین سیستم تبرید در موتورخانه ، بر حسب کیلوگرم؛

ب) تخلیه هوا

(۱) تخلیه هوای موتورخانه باید با رعایت الزامات «فصل پنجم – تخلیه هوا» انجام شود.

(۲) دهانه تخلیه مکانیکی هوای موتورخانه به خارج باید در محلی قرارگیرد که از مرز ملک دست کم ۶ متر ( ۲۰ فوت) فاصله داشته باشد.

پ) هوای ورودی از بیرون

(۱) هم زمان با تخلیه هوای موتورخانه تبرید، باید هوای آزاد از بیرون جایگزین هوای تخلیه شده شود.

(۲) دهانه های ورود هوا از بیرون باید در محلی قرار گیرد که هوای تخلیه شده دوباره به موتورخانه باز نگردد.

(۳) سیستم تعویض هوای موتورخانه تبرید، شامل ورود هوا از بیرون و تخلیه هوا از درون، نباید با سیستم تعویض هوای فضاهای دیگر ساختمان مشترک باشد.

(۴) دهانه های ورود هوا باید دارای توری مقاوم در برابر خوردگی با چشمه های دست کم 6/5 میلیمتری ( $\frac{1}{4}$ اینچ) باشند.

ت) مقدار تعویض هوا:

به جز سیستم تبرید آمونیاکی، سیستمهای تهویه هوای مکانیکی باید قادر به تعویض حداقل مقدار هوا در شرایط عادی و اضطراری به شرح ردیفهای (۱۴-۱۳-۵-۴) “ت” (۱) و (۱۴-۱۳-۵- ۴) “ت” (۲) باشند. حداقل مقدار تعویض هوا برای سیستم های آمونیاکی ۳۰ بار تعویض هوا در ساعت می باشد. استفاده از فنهای متعدد و یا فنهایی با سرعت متغیر جهت تامین جریان مورد نیاز هوا در شرایط اضطراری و کاهش آن در شرایط عادی مجاز است.

(۱) مقدار تعویض هوا در شرایط کار عادی

هنگام حضور کارکنان در موتورخانه تبرید، مقدار تخلیه هوای مکانیکی نباید از بیشینه ارقام زیر کمتر باشد:

– 0/0025 متر مکعب در ثانیه برای هر متر مربع (0/5 فوت مکعب در دقیقه به ازای هر فوت مربع) از سطح موتورخانه؛

– 0/009 متر مکعب در ثانیه (۲۰ فوت مکعب در دقیقه) برای هر نفر؛

– به میزانی که افزایش دمای هوای موتورخانه ناشی از کار همه دستگاه های گرمازا، نسبت به دمای هوای خارج بیش از ۱۰ درجه سلسیوس (۱۸ درجه فارنهایت) نشود.

(۲) مقدار تعویض هوا در شرایط اضطراری

هنگام اعلام خطر آشکارساز، حجم تخلیه مکانیکی هوا در واحد زمان (Q)، بسته به جرم مبرد در بزرگترین قسمت سیستم تبرید (G) نباید از مقدار محاسبه شده زیر کمتر باشد.

(2-13-14)

$Q=k\sqrt{G}$

در سیستم $G, K=0/07 : SI$ بر حسب کیلوگرم و G بر بر حسب مترمکعب در ثانیه؛

در سیستم $G, K=100 : IP$ بر حسب پوند و Q حسب فوت مکعب در دقیقه.

5-5-13-14 لوله تخلیه شیر اطمینان

(الف) خروجی سیستم ایمنی، فیوز و تخلیه شیراطمینان که در موتورخانه قرار میگیرد، باید با لوله تا خارج از ساختمان ادامه یابد، به طوری که دهانه انتهایی لوله تخلیه آن دست کم 4/6 متر (۱۵ فوت) از زمین مجاور بالاتر بوده و دست کم ۶ متر (۲۰ فوت) از هر بازشوی ساختمان فاصله داشته باشد.

6-13-14 الزامات ویژه در موتورخانه سیستم تبرید

1-6-13-14 اگر سیستم تبرید به ترتیبی که در «(۱۴-۱۳-۴-۲) “الف” ۳» مقرر شده حاوی مبردهایی از نوع B2, A3, A2 و B3 باشد، علاوه بر الزامات مقرر در «(۱۴-۱۳-۵)»، الزامات ردیفهای (14-13-۶-۲) تا (۱۴-۱۳-۶-۵) نیز باید در مورد موتورخانه آن رعایت شود.

2-6-13-14 ساختمان موتورخانه

الف) ساختمان موتورخانه باید با جدارهای گازبند و دست کم یک ساعت مقاوم در برابر آتش، از فضاهای دیگر ساختمان کاملاً جدا باشد.

ب) هر گونه بازشو بین موتورخانه و فضاهای دیگر ساختمان، باید به حفاظهای مورد تأیید مجهز باشد. درها باید از نوع خود بسته شو، گازبند و دست کم یک ساعت مقاوم در برابر آتش باشند.

(۱) غلاف لوله هایی که از دیوارها سقف و کف موتورخانه وارد میشوند باید کاملاً گازبند باشد.

(۲) بازشوهای دیوارهای خارجی موتورخانه نباید زیر معابر خروجی، راه پله ها و راه های فرار، قرار گیرند.

(۳) هر موتورخانه باید دست کم یک در خروجی داشته باشد که مستقیماً به خارج از ساختمان ساز شود. اگر در خروجی از نوع خود بسته شو و گازبند باشد ، مجاز است به راهرویی باز شود که مستقیماً به خارج از ساختمان راه دارد.

3-6-13-14 دستگاه با شعله باز یا سطح داغی که به طور پیوسته دمایی بالاتر از ۴۲۷ درجه سلسیوس (۸۰۰ درجه فارنهایت) دارد، نباید در موتورخانه نصب شود .

4-6-13-14 سیستم تعویض هوای موتورخانه ای که مبرد آن آمونیاک است باید پیوسته کار کند، مگر در شرایط زیر:

الف) موتورخانه به آشکارساز مبرد مجهز باشد تا به طور خودکار سیستم تعویض هوا را به کار اندازد و در صورت رسیدن مقدار گاز آمونیاک نشت یافته به 1000ppm ، سیستم اعلام خطر را فعال کند.

5-6-13-14 کنترل از دور

الف) تجهیزات کنترل از دور دستگاه های موتورخانه تبرید باید در محلی مناسب و مورد تأیید، در خارج از موتورخانه و نزدیک در ورودی اصلی آن، نصب شود.

ب) یک کلید اضطراری در معرض دید، درون محفظه ای با شیشه شکستنی ( یا پوششی مجاز برای جلوگیری از استفاده افراد متفرقه) برای قطع کمپرسورها، پمپها و شیرهای مبرد، باید در محل کنترل از دور نصب شود.

(۱) این تجهیزات باید در صورت تجاوز مقدار بخار مبرد درون موتورخانه از حد بیشینه اندازه گیری آشکارساز مبرد و یا ۲۵ درصد پائین ترین حد انفجار (LEL)، هر کدام که بیشتر باشد، به صورت خودکار خاموش شوند.

پ یک کلید اضطراری در معرض دید درون محفظه ای با شیشه شکستنی (یا پوششی مجاز برای جلوگیری از استفاده افراد متفرقه ) نیز برای به کار انداختن سیستم تعویض هوای موتورخانه، باید در محل کنترل از دور نصب شود.

7-13-14 لوله کشی سیستم تبرید

1-7-13-14 کلیات

الف) طراحی لوله کشی سیستم تبرید باید مطابق با ASME B31.5 یا استاندارد مشابه مورد تایید دیگر انجام شود. اجزاء لوله کشی سیستم تبرید باید طبق الزامات این قسمت از مقررات انتخاب، نصب، آزمایش و راه اندازی شود.

ب) جنس لوله های خطوط انتقال مبرد میتواند از فولاد کربنی مطابق ردیف ۱۴-۱۳-۷-۲ و یا لوله های مسی و برنجی مطابق ۱۴-۱۳-۷-۳ باشد.

2-7-13-14 لوله های فولادی (فولاد کربنی)

الف) لوله های خطوط مایع مبردهای نوع B2,A3, A2 و B3، در قطرهای اسمی ۴۰ میلی متر ( $1\frac{1}{2}$ اینچ) و کوچکتر باید با ضخامت جدار دست کم معادل ردۀ ۸۰ باشند.

ب) لوله های خطوط مایع مبردهای نوع A1 و B1، قطرهای اسمی ۱۵۰ میلیمتر (۶ اینچ) و کوچکتر، باید با ضخامت جدار دست کم معادل رده ۴۰ باشند.

پ) لوله های خطوط مایع مبردهای نوع B2, A3, A2 و B3 در قطرهای اسمی ۵۰ میلیمتر (۲ اینچ) تا ۱۵۰ میلیمتر (۶ اینچ) و لوله های مکش و تخلیه در قطرهای اسمی ۱۵۰ میلیمتر (۶ اینچ) و کوچکتر، باید با ضخامت جدار دست کم معادل رده ۴۰ باشند.

3-7-13-14 لوله های مسی و برنجی

الف) لوله های مسی و برنجی با اندازه های استاندارد ، که مقدار مس آنها در آلیاژ کمتر از ۸۰ درصد نباشد، باید مطابق استاندارد ASTM B42 و ASTM B43 یا دیگر استانداردهای مشابه مورد تأیید باشند.

ب) لوله های مسی که در سیستم تبرید به کار میروند باید از نوع بی درز سخت، ردۀ L, K یا M، کشیده شده یا به آرامی خنک شده و مطابق استاندارد ASTM B280 و ASTM B88 یا استاندارد مشابه مورد تایید دیگر باشد.

پ) نوع اتصال لوله های مسی در لوله کشی سیستم تبرید با مبردهای B2, A3, A2 و B3 باید لحیمی موئینگی سخت باشد.

(۱) در این لوله کشی ها، اتصال لحیمی موئینگی نرم مجاز نیست.

(۲) اتصال مکانیکی در لوله کشی مسی در قطرهای خارجی بزرگتر از ۲۲ میلی متر ( $\frac{7}{8}$ اینچ) مجاز نیست.

4-7-13-14 اجرای لوله کشی

لوله های سیستم تبرید که از فضاهای باز قابل رفت و آمد عبور می کنند، نباید در ارتفاعی کمتر از ۲۲۰۰ میلی متر (۷ فوت و ۳ اینچ) از سطح زمین نصب شوند، بجز در مواردی که لوله ها به سقف چسبیده باشند. لوله های سیستم تبرید نباید در شفت بالابر، آسانسور و یا هر شفتی که مسیر اجسام متحرک بوده و یا شفتهایی که دارای بازشو به قسمتهای مسکونی و یا راههای خروج است قرار داده شود. همچنین این لوله ها نباید در راه پله ها، پاگردها و مسیرهای خروج نصب شوند.

الف) لوله کشی در کفهای بتنی

لوله های سیستم تبرید که در کفهای بتنی نصب شده اند، باید درون داکت قرار بگیرند. لوله ها باید برای جلوگیری از آسیبهای ناشی از ارتعاش، تنش و خوردگی، عایق بندی و مهار شوند.

ب) لوله های سیستم تبرید به جز در موارد زیر نباید از کف، سقف و یا بام عبور کنند:

(۱) لوله هایی که طبقه زیرزمین را به طبقه اول ساختمان مرتبط می کنند.

(۲) لوله هایی که بالاترین طبقه ساختمان را به اتاقک تجهیزات یا موتورخانه روی بام مرتبط می کنند.

(۳) لوله هایی که دو طبقه مجاور تحت پوشش یک سیستم تبرید را به هم مرتبط میکنند.

(۴) لوله های سیستم تبرید مستقیم که مقدار مبرد آن از مقادیر جدول (۱۴-۱۳-۲-۳) برای کوچکترین فضای اشغال شده (که لوله ها از آن عبور می کنند) فراتر نمی رود.

پ) به جز در موارد صنعتی، لوله هایی که تجهیزات مکانیکی مختلف را به هم مرتبط میکنند در مواردی که مقدار مبرد در آنها از جدول (۱۴-۱۳-۲-۳ ) فراتر می رود؛ به یکی از دو صورت زیر باید اجرا شوند:

(۱) لوله ها در داخل شفت کاملا گازبند و مقاوم در مقابل آتش، یا شفت دارای بازشو به طبقات تحت پوشش سیستم تبرید قرار داشته باشند.

(۲) لوله ها در خارج از ساختمان در فضائی قرار داشته باشند که با هوای آزاد بیرون یا فضای تحت پوشش سیستم تبرید در ارتباط باشد مشروط بر این که این فضا به عنوان شفت هوا، پاسیو ویا فضای مشابه دیگر استفاده نشود.

ت) لوله کشی باید در داخل لوله یا کانال سخت و یا قابل انعطاف قرار گیرد.

(۱) قطعاتی از لوله کشی بین واحد تقطیر و نزدیکترین رایزرها به شرطی که طول کلی آن بیش از ۱۸۰۰ میلیمتر (۶ فوت) نباشد، لازم نیست در داخل لوله یا کانال حفاظت شود.

ت) لوله کشی سیستم تبرید که دمای سطح خارجی آن در شرایط کار عادی، کمتر از نقطه شبنم هوای مجاور است و در نقاطی نصب می شود که چگالش بخار آب موجود در هوا موجب خطر و آسیب رساندن به افراد یا دستگاه های برقی یا هر تجهیزات دیگر است، باید با روشهای مورد تأیید حفاظت شوند تا از زیانهای آن جلوگیری شود.

ج) لوله کشی سیستم تبرید باید به موازات دیوارها، سقف و کف انجام شود.

چ) لوله کشی سیستم تبرید باید در مسیری اجرا شود که اتصالات آن همواره امکان بازدید و دسترسی داشته باشند.

5-7-13-14 شیرهای قطع کامل

الف) در سیستم های با کمپرسور ضربه ای که مقدار مبرد سیستم بیش از ۳ کیلوگرم (۶/۶ پوند) است، در نقاط زیر باید شیر قطع کامل نصب شود:

(۱) در ورود به هر کمپرسور و هر واحد تقطیر؛

(۲) در خروج از هر کمپرسور هر واحد تقطیر و هر دریافت کننده مایع.

ب) در سیستمهای زیر نصب شیر قطع کامل لازم نیست:

– سیستمهایی که تخلیه مبرد دارند و میتوانند تمام مبرد را در یک دریافت کننده یا مبدل گرمایی، ذخیره کنند؛

– سیستمهایی که دارای ملحقات دایمی یا قابل حمل تخلیه مبرد باشند؛

– سیستم تبرید یکپارچه

پ) در سیستمهای با کمپرسور پیستونی ضربه ای که مقدار مبرد سیستم بیش از ۴۵ کیلوگرم (۱۰۰ پوند) است، علاوه بر نقاطی که در ردیف “الف” (۱) آمده، در ورودی هر دریافت کننده مایع نیز باید شیر قطع کامل نصب شود. نصب این شیر بر روی لوله ورودی به دریافت کننده یک واحد تقطیر، یا در ورودی دریافت کننده ای که جزئی از کندانسور است، الزامی نیست.

ت) شیر قطع کامل بر روی لوله کشی مسی سیستم تبرید از نوع نرم و قابل انعطاف و با قطر خارجی کمتر از ۲۲ میلیمتر ( $\frac{7}{8}$ اینچ)، باید مجهز به بست و تکیه گاه نگه دار جداگانه و مستقل از لوله ها باشد.

ت) در نقاطی از لوله کشی که مشخصه و کارکرد شیر قطع کامل به روشنی معلوم نیست، عملکرد مورد نظر شیر باید با نصب پلاک بر روی آن مشخص گردد. این موضوع نباید با شماره گذاری به صورت چسباندن برچسب بر روی بدنه آن صورت گیرد، مگر آنکه توضیحات و راهنمای شماره گذاری در محلی نزدیک به شیر نصب گردد.

8-13-14 آزمایش در کارگاه

1-8-13-14 هر قسمت حاوی مبرد از سیستم تبرید، جز کمپرسور، کندانسور، مخازن، اواپراتور، شیر اطمینان، فشارسنج و سیستم کنترل، که اینها در کارخانه آزمایش شده اند، باید پس از اجرای کامل عملیات نصب و پیش از راه اندازی، برای اطمینان از گازبند بودن آنها، در کارگاه آزمایش نشت شود. آزمایش باید در فشاری دست کم برابر فشار طراحی یا نقطه تنظیم شیراطمینان انجام گیرد.

2-8-13-14 آزمایش در کارگاه در موارد دیگر

الف) مخازن حاوی گاز که به طور پیوسته به سیستم تبرید متصل نیست، لازم نیست در کارگاه آزمایش شوند.

ب) سیستمهای با شیراطمینان که به طور محدود شارژ شده باشند، باید با فشاری معادل 1/5 برابر نقطه تنظیم شیراطمینان، در کارگاه آزمایش شوند. اگر این سیستمها در کارخانه با فشاری معادل 1/5 برابر فشار طراحی آزمایش شده باشند، پس از نصب در کارگاه کافی است که با فشار طراحی آزمایش شوند.

پ) کمپرسورهای سانتریفوژ و یا دوار : در آزمایش فشار در کارگاه ، برای کمپرسورهای سانتریفوژ و دوار سیستم تبرید، باید فشار طرف پایین به عنوان فشار آزمایش کارگاهی برای کل سیستم در نظر گرفته شود.

3-8-13-14 گاز مورد استفاده در آزمایش

الف) آزمایش در کارگاه باید با گازهای خنثی و خشک مانند ازت و یا گاز کربنیک انجام شود.

(۱) در آزمایش کارگاهی، استفاده از اکسیژن ، هوا و گازهای سوختنی و یا مخلوطی از این گازها، مجاز نیست.

(۲) کاربرد هوای فشرده برای آزمایش سیستم تبرید با مبرد آمونیاکی (R-717)، مجاز است.

(۳) پیش از شارژ کردن مبرد، سیستم باید کاملاً از گاز آزمایش تخلیه شود.

4-8-13-14 وسیله آزمایش

الف) وسیله ای که برای آزمایش سیستم تبرید در کارگاه به کار می رود باید به تجهیزاتی برای محدود کردن یا کاهش فشار مجهز باشد و در خروجی آن فشارسنج نصب شده باشد.

5-8-13-14 گواهی آزمایش

الف) برای آزمایش سیستم های تبرید حاوی مبردی با وزن ۲۵ کیلوگرم (۵۵ پوند) یا بیشتر، باید گواهی آزمایش صادر شود.

ب) در گواهی آزمایش نام مبرد و فشار آزمایش طرف پایین و طرف بالا باید درج شود.

پ) گواهی آزمایش باید به امضای نصب کننده برسد و جزو بخشی از مدارک طرح نگهداری شود.

13-14 تبرید