1-10-13 کلیات

مقررات ذکر شده در این بخش، در تأسیسات برقی همه انواع ساختمان ها قابل اجرا است (ردیف ۱۳-۲-۱-۱).

تبصره ۱ : برای مقررات محیط های خشک، محیط های نمناک، مرطوب، گرم و مخصوص به ردیف های مربوطه از این فصل رجوع شود.

تبصره ۲: مقررات ذکر شده برای محیط های مخصوص کلی است و چنانچه نامی از محیط مخصوص برده نشده باشد، دلیل بر عدم لزوم رعایت مقررات مخصوص در آن نخواهد بود. بـه طور کلی مقررات مربوط به هر محیط مخصوص باید براساس کلیات ذکر شده در این مقررات و دستورالعمل ها و مقررات ذکر شده در استانداردهای معتبر دیگر (کلیات بخش 13-1) رعایت شود.

1-1-10-13 هر لامپ تخلیه الکتریکی در گازها (فلورسنت، بخار جیوه، بخار سدیم، متال هالید و غیره به بالاست القایی) حتی اگر مجهز به خازن های تصحیح ضریب قدرت باشند، باید در محاسبه جریان مجاز مدار مربوط به آنها بدون خازن به حساب آورده شود. توان وسیله راه اندازی و تثبیت جریان آنها (بالاست یا چوک القایی) نیز در تخمین درخواست نیروی برق باید منظور شده باشد (به ردیف ۱۳-۴-۲-۱- بند ب رجوع شود).

2-1-10-13 مدارهای تغذیه کننده چراغ ها یا نقاط روشنایی نباید پریزهای برق یا هرگونه وسیله یا دستگاه دیگر را تغذیه کنند.

تبصره ۱: از هر مدار روشنایی میتوان یک یا دو موتور کوچک را، به شرط آنکه مجموع توان آنها از ۱۰۰ وات تجاوز نکند، تغذیه کرد.

تبصره ۲: در محاسبه جریان مدارهای تغذیه کننده مخلوطی از انواع چراغ های مختلف، علیرغم وجود اختلاف فاز ناشی از ضریب توانهای متفاوت چراغ ها، جریانها به صورت جبری جمع شوند.

3-1-10-13 در ساختمان های مسکونی هر مدار روشنایی نباید بیش از ۱۲ چراغ یا نقطه روشنایی (غیر از روشنایی ایمنی) را، اگر در بیش از یک اتاق یا فضای مشخص قرار گرفته باشند، تغذیه کند.

تبصره: تعداد چراغ های مدار که در یک اتاق یا فضای مشخص نصب می شوند فقط به جریان مجاز هادی مدار و حفاظت آن محدود می شود.

4-1-10-13 هر مدار پریز برق نباید بیش از ۱۲ پریز مربوط به مصارف عمومی (غیرمشخص) را تغذیه کند.

تبصره: اگر نوع و توان وسایلی که از پریزها تغذیه خواهند شد معلوم باشد، تعداد آنها برای هر مدار محدود به جریان مجاز هادی مدار و وسیله حفاظتی آن خواهد بود، به شرط آنکه از ۱۲ عدد پریز تجاوز نکند.

5-1-10-13 کلیه مدارهای نهایی اعم از روشنایی و پریز برق، باید برای وصل به بدنه های هادی چراغ ها یا کنتاکت پریزها (بر حسب مورد) شامل هادی حفاظتی باشند.

تبصره: چنانچه بدنه چراغی از جنس عایق باشد، هادی حفاظتی در محل آن به دقت عایق بندی و رها می شود تا اگر احتمالاً در آینده در محل آن چراغ با بدنه عایق، چراغی با بدنه هادی نصب شود، از آن هادی حفاظتی استفاده شود.

6-1-10-13 ارتفاع پریزهای برق نصب شده روی دیوار از کف تمام شده نباید کمتر از 0/3 متر باشد.

7-1-10-13 حداقل فاصله کلیدها و پریزهای برق و جعبه فیوز در صورتی که شیر گاز طبیعی بالاتر از آنها و یا در فاصله افقی آنها نصب شده باشد، برابر ۱۰ سانتیمتر بوده و اگر شیر گاز اجباراً زیر آنها نصب شده باشد فاصله حداقل برابر ۵۰ سانتیمتر خواهد بود (مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان).

8-1-10-13 حداقل فاصله کلیدها و پریزهای برق از لوله کشی گاز طبیعی برابر ۵ سانتی متر می باشد (مبحث ۱۷ مقررات ملی ساختمان).

9-1-10-13 حداقل ارتفاع نصب پریزهای برق برای ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی در منازل مسکونی برابر ۶۰ سانتی متر از کف تمام شده و حداقل فاصله آن از محل خروجی لوله آب و یا فاضلاب ماشین های مذکور، برابر ۳۰ سانتیمتر می باشد.

10-1-10-13 ارتفاع و محل نصب پریزهای برق وسایل و تجهیزات برقی نصب ثابت و پریزهای برق و خروجی های مدار تغذیه جهت تأمین برق دستگاه ها، تجهیزات، مصارف اختصاصی و غیره باید بــر اساس نیاز و شرایط آنها انتخاب گردد.

11-1-10-13 در ساختمان های مسکونی برای جلوگیری از خطرات برق گرفتگی کودکان باید پریزها مجهز به درپوش ایمنی یا پرده محافظ باشد.

12-1-10-13 کلیه پریزهای برق باید مجهز به هادی حفاظتی باشند.

13-1-10-13 استفاده از پریزهای برق چند خانه مجاز است و در این صورت از نظر ردیف 13-10-1-4 هر خانه یک پریز به حساب می آید.

14-1-10-13 به هر پریز برق یا خانه پریز فقط یک دوشاخه با اتصال زمین و یا دوشاخه مخصوص لوازم برقی با کلاس عایق بندی II (عایق بندی دوبل)، می توان وصل کرد.

15-1-10-13 توان مصرفی هر مدار پریز برق را باید با توجه به ضریب همزمانی آن مدار انتخاب گردد.

16-1-10-13 توان مصرفی تجهیزات نصب ثابت، باید برابر توان نامی آنها انتخاب شود.

2-10-13 محیط های با شرایط عادی (محیط های خشک)

منظور محیط هایی است که در آنها دما و رطوبت و شرایط دیگر عادی اند. در این گونه محیط ها معمولاً ژاله زایی یا تعرق صورت نمی گیرد و به عبارت دیگر هوا از رطوبت اشباع نمی شود این گونه محیط ها از جمله عبارتند از :

ادارات، مغازه ها، محیط های کار خشک و نظایر آنها. آشپزخانه منازل مسکونی و سرویس های بهداشتی (توالت و دستشویی) به غیر از حمام و دوش، جزء محیط های خشک به حساب می آید.

1-2-10-13 آپارتمانها و منازل مسکونی

1-1-2-10-13 همه واحدهای مسکونی، بدون در نظر گرفتن سطح زیربنای آنها باید حداقل دو مدار نهایی مستقل، به شرح زیر داشته باشند:

الف) یک مدار مختص روشنایی

ب) یک مدار مختص پریزهای برق

در هر حال شرایط ذکر شده در کلیات این فصل (ردیف ۱۳-۱۰-۱) باید رعایت شده باشد.

تبصره: در واحدهای بزرگتر، تعداد مدارهای یاد شده ممکن است بیش از ۲ مدار باشد.

2-1-2-10-13 در همه اتاقها و فضاهای مسکونی (جز آشپزخانه، دستشویی، حمام و نظایر آن) پریزهای برق باید در نقاطی تعبیه شوند که فاصله هیچیک از نقاط خط پیرامون کف اتاق، از تصویر پریزها برروی خط پیرامون از 1/5 متر بیشتر نباشد. بدین معنی که فاصله دو پریز در طول و عرض اتاق حداکثر برابر ۳ متر می باشد. اندازه گیری بر روی خط پیرامون انجام می شود درها و پنجره های شروع شده از کف نباید در اندازه گیری دخالت داده شوند.

فاصله تصویر پریز بر روی خط پیرامون از نزدیکترین لبه دریا پنجره ای که از کف شروع شده است نباید از 1/5 متر بیشتر باشد.

تابلو یا تابلوهای داخل واحدهای مسکونی نباید در محیط های مرطوب (حمام ها و نظایر آن) و یا در اتاقی که ممکن است خارج از دسترس قرار گیرد، مستقر شود.

3-1-2-10-13 در آشپزخانه منازل مسکونی الزامی به همبندی اضافی نیست. چنانچه کمترین شکی نسبت به کارایی قطع وسایل خودکار مدار وجود داشته باشد در اینصورت، از هم بندی اضافی برای هم ولتاژ کردن استفاده می گردد (ردیف پ۱-۲-۸-۵).

4-1-2-10-13 محل و تعداد پریزهای برق آشپزخانه باید با توجه به چیدمان تجهیزات و وسایل برقی محل های کار و همچنین قفسه بندی (کابینت) انتخاب شوند.

3-10-13 محیط های نمناک – محیط های مرطوب

محیط های نمناک محیط هایی اند که در آنها وجود نم، ژاله زایی یا آثار موادشیمیایی و غیره، ممکن است مانع کار صحیح وسایل الکتریکی شود. این گونه محیط ها برای نمونه عبارتند از: فضای تهیه علوفه، اصطبل، زیرزمین نمناک، آشپزخانه بزرگ (صنعتی)، قصابی، نانوایی، سردخانه، موتورخانه تأسیسات مکانیکی، گلخانه، محیط باز (هوای آزاد) و نظایر آن.

محیط های مرطوب محیط هایی اند که در آنها علاوه بر وجود نم، دیوارها و کف ها برای نظافت، معمولاً با آب تحت فشار (آب شیلنگ) شسته می شوند، این گونه محیط ها برای نمونه عبارتند از: رختشویخانه (بزرگ و صنعتی)، کارگاه مرطوب، کارواش، حمام، اتوکشی، کارگاه یا کارخانه لبنیات، قصابی های بزرگ، دباغ خانه، کارگاه و کارخانه شیمیایی، آبکاری فلزات (الکترولیز)، استخرها و نظایر آنها.

1-3-10-13 در این محیط ها مجاری سیم کشی از نوع توکار ، تنها با استفاده از لوله فولادی و لوله پلاستیکی سخت و برای مجاری سیم کشی از نوع روکار با استفاده از لوله فولادی گالوانیزه مجاز است.

2-3-10-13 تجهیزات بکار رفته در این محیط ها باید مجهز به اتصالات مخصوص مربوط به نوع سیم کشی مورد استفاده باشد تا از نفوذ رطوبت به داخل لوله ها و تجهیزات (چراغ ها، جعبه تقسیم ها، کلیدها، پریزها، وسایل مصرف کننده و غیره)  جلوگیری شود.

3-3-10-13 با توجه به مفاد ردیف 13-۱۰-۴-۳، کلیه لوازم و تجهیزات بکار رفته در این گونه محیط ها باید از درجه حفاظت زیر برخوردار باشد:

الف) در محیط های نمناک، لوازم و تجهیزات ضد ترشح آب، با درجه حفاظت حداقل IPx4 (حفاظت شده در برابر ترشح آب)

ب) در سایر محیط های مرطوب و به غیر از حمام و استخر، لوازم و تجهیزات ضد آب تحت فشار، با درجه حفاظت حداقل IPX5 (حفاظت شده در برابر فوران آب) برای درجه حفاظت تجهیزات حمام و استخر به ردیف های ۱۳-۱۰-۴-۲-۲ و ۱۳-۱۰-۵-۵ رجوع شود.

تبصره: عدد اول درجه حفاظت بر اساس استانداردهای معتبر و توسط سازندگان معتبر لوازم برقی تعیین و متناسب با شرایط و محیط نصب انتخاب می گردد.

4-3-10-13 قطعات فلزی بکار رفته در تأسیسات این نوع محیط ها باید در مقابل زنگ زدگی دارای پوشش مناسب و حفاظت شده باشند.

4-10-13 حمام ها و دوش ها در منازل، هتل ها و نظایر آن

1-4-10-13 در حمام ها و دوش ها، مانند کلیه محیط های دیگر، پریزهای برق مورد استفاده باید مجهز به هادی حفاظتی باشند. مگر در مواردی که از پریزهای مخصوص مجهز به ترانسفورماتور ایمنی (دارای دوسیم پیچ جدای اولیه و ثانویه) استفاده شده باشد، که در این صورت احتیاجی بـه هادی حفاظتی نخواهد بود (پریز معروف به ریش تراش).

1-1-4-10-13 دوش های اضطراری که در صنایع و آزمایشگاه ها این بخش از مقررات نبوده و تابع مقررات مخصوص خود خواهند بود.

2-1-4-10-13 در دوش ها و حمام های بیمارستانها که ممکن است به شرایط خاصی احتیاج باشد، مقررات مخصوص خود باید رعایت شود و به هر حال کلیه پریزهای برق مورد استفاده در آنها باید مجهز به هادی حفاظتی باشند.

2-4-10-13 این بخش از مقررات شرایط لازم الاجرا برای تأسیسات فشار ضعیف در حمام ها و دوش ها را شامل می شود. به منظور رعایت این الزامات و شرایط حمام به ۳ منطقه شامل (zone 0 ، zone 1 ، zone2 ) تقسیم می گردد، این منطقه بندی در شکلهای شماره 13-10 4-2 :۱ و ۱۳-۱۰-۴-۲:۲ نمایش داده شده است.

1-2-4-10-13 تعاریف و موقعیت مناطق

الف) منطقه  zone 0 داخل وان حمام یا زیردوشی است.

ب) حمام بدون زیردوشی تا ارتفاع ۱۰ سانتیمتری از کف شامل  zone 0 می شود.

پ) zone 1 در حمام با زیردوشی و بدون زیردوشی و یا وان حمام شامل پلان افقی از کف تمام شده تا بلندترین نقطه خروجی دوش آب و یا ۲۲۵ سانتیمتر از کف تمام شده و یا هر کدام که بیشتر باشد (شکل های شماره ۱۳-۱۰-۴-۲: 1 و ۱۳-۱۰-۴-۲:۲).

تبصره ۱ : فضای زیر وان جزء zone 1 در نظر گرفته می شود.

ت) zone 2 در حمام با زیردوشی و یا وان حمام مشابه zone 1 از نظر پلان افقی بوده که در پلان قائم ۶۰ سانتیمتر به آن اضافه می شود (شکل شماره ۱۳-۱۰-۴-۱:۲).

تبصره ۲ : برای دوش های بدون زیردوشی zone 2 وجود نداشته و zone 1 فقط در سطح افقی به ۱۲۰ سانتی متر افزایش می یابد.

2-2-4-10-13 الزامات ایمنی

الف) درجه حفاظت لوازم برقی که در zone 0 نصب می گردد برابر IPX7 (حفاظت شده در برابر فرورفتن در آب) می باشد.

ب) درجه حفاظت لوازم برقی که در zone 1 نصب می گردد برابر IPX4 (حفاظت در برابر پاشیدن آب) می باشد.

پ) درجه حفاظت لوازم برقی که در zone 6 نصب می گردد برابر IPX4 (حفاظت در برابر پاشیدن آب) می باشد (مشابه  zone 1).

تبصره ۱: جهت اطلاع از درجه حفاظت IPxx به پیوست شماره ۶ رجوع شود.

تبصره ۲ : عدد اول درجه حفاظت بر اساس استانداردهای معتبر و توسط سازندگان معتبر لوازم برقی تعیین و متناسب با شرایط و محیط نصب انتخاب می گردد.

ت) لوله کشی برق در  zone 2 ,zone 1 ,zone 0 حداقل در عمق ۵ سانتی متری انجام گیرد.

ث) در zone 0 نباید هیچگونه کلید قطع و وصل و بالاست و یا چوک القایی نصب شود.

ج) در zone 1 در صورت نصب پریز برق باید الزامات منابع تغذیه SELV و PELV رعایت شود یعنی حداکثر ولتاژ متناوب آن ۲۵ ولت (AC) و ولتاژ مستقیم آن ۶۰ ولت (DC) بدون تموج و منبع تغذیه آن باید در خارج از zone 0 و zone 1 نصب شود.

چ) در zone 2 نصب منبع تغذیه SELV و PELV در صورت نیاز مجاز می باشد.

ح) نصب کلید چراغ و پریز برق در zone 2 با ولتاژ نامی ۲۳۰ ولت (AC) به شرط رعایت درجه حفاظت IPx4 مجاز می باشد.

خ) در zone 0 فقط وسایل برقی که سازندگان اجازه نصب آن را در این zone داده اند و توسط منبع تغذیه SELV با ولتاژ کار ۱۲ ولت (AC) و یا ۳۰ ولت (DC) بدون تموج تغذیه و حفاظت می شوند مجاز می باشند.

د) در zone 1 فقط تجهیزات نصب ثابت که سازندگان اجازه نصب آن را در این منطقه داده اند از قبیل پمپ های برقی وان، دوش و یا جکوزی، هواکش ها، حوله خشک کن برقی، آبگرمکن برقی، چراغ های روشنایی که مدار تغذیه آنها ۲۳۰ ولت جریان متناوب بوده که از طریق کلید جریان باقی مانده (RCD) با جریان عامل ۳۰ میلی آمپر حفاظت می شوند و همچنین تجهیزات برقی که با ولتاژ کار ۲۵ ولت (AC) و یا ۶۰ ولت (DC) بدون تموج در سیستم SELV و PELV تغذیه و حفاظت گردند، مجاز است.

3-4-10-13 در کلیه حمام ها و دوش ها، صرفنظر از اینکه وسایل نصب ثابت در آنها وجود داشته باشد یا نه، باید همبندی اضافی برای هم ولتاژ کردن، اجرا شود. ترمینال همبندی اضافی به شکل  یک ترمینال یا شینه مسی هم بندی در داخل جعبه دردار (جعبه ترمینال هم بندی) قابل بازدید نصب خواهد شد. این همبندی باید موارد زیر را شامل شود (شکل شماره پ۱-۲-۸-۴):

الف) وان یا زیردوشی فلزی

ب) لوله های آب سرد و گرم فلزی (لوله های فلزی با روکش پلاستیکی شامل هم بندی اضافه نمی شود)

پ) بدنه های فلزی وسایل غیر برقی نصب ثابت و قسمتهای هادی بیگانه از هر نوع ت لوله فلزی فاضلاب

ث) قسمتهای فلزی سیستم تعویض و تهویه هوا، حرارت مرکزی یا هر نوع لوله فلزی دیگر

ج) لوله های گاز

چ) سازه و قطعات فلزی قابل دسترس

1-3-4-10-13 ترمینال یا شینه هم بندی اضافی حمام و دوش توسط هادی هم بندی اضافی به ترمینال یا شینه حفاظتی (PE) تابلوی برق تغذیه کننده مدارهای برق حمام و دوش وصل می گردد (شکل شماره پ ۱-۲-۸-۴).

2-3-4-10-13 جعبه ترمینال هم بندی حمام و دوش می تواند به دو صورت، داخل حمام و دوش و یا خارج از آن روی دیوار یکی از فضاهای همجوار حمام و دوش نصب گردد، توضیح اینکه برای حفظ یک دستی کاشی کاری در حمام و دوش و نیز جلوگیری از زنگ زدگی جعبه ترمینال نوع فلزی هم بندی، بهتر است روی دیوار فضای همجوار حمام و دوش نصب گردد (شکل شماره پ1-2-8-4).

3-3-4-10-13 هادی های حفاظتی مدارهای روشنایی، پریزهای برق، تجهیزات و وسایل الکتریکی (۲۳۰ ولت AC)، در حمام و دوش، باید به ترمینال یا شینه حفاظتی (PE)، تابلوی تغذیه کننده مدارهای مذکور متصل گردند.

5-10-13 استخر

این بخش از مقررات شرایط لازم الاجرا برای تأسیسات برق فشار ضعیف در استخر را شامل می شود. به منظور رعایت این الزامات و شرایط، استخر و فضاهای اطراف آن به ۳ منطقه (zone 2 ,zone 1, zone 0) تقسیم می شود که در شکلهای شماره ۱۳-۱۰-5: 1 ، 13-10-5 :2 و 13-10-5: 3 نشان داده شده است.

*

*

1-5-10-13 در zone 0 و zone 1 تأسیسات برق قابل نصب و بهره برداری باید از طریق منابع SELV که حداکثر ولتاژ متناوب آن ۱۲ ولت (AC) و ولتاژ مستقیم آن ۳۰ ولت (DC) بدون تموج می باشد، تغذیه گردد. منابع تغذیه سیستم های مذکور باید در خارج از  zone 0  و zone 1 نصب گردند.

2-5-10-13 در zone 2 شرایط زیر باید از نظر حفاظت و نصب منابع SELV رعایت گردد.

الف) لوازم و تجهیزات برقی نصب شده در zone 2 استخر علاوه بر پیش بینی سایر حفاظت های لازم دیگر باید از طریق کلید جریان باقیمانده (RCD)  با جریان عامل ۳۰ میلی آمپر نیز حفاظت گردد.

ب) جداسازی عایقی بین مدارهای الکتریکی و تجهیزات لازم دیگر که در خارج از  zone 1, zone 0 و zone 2 نصب می گردد، انجام گیرد.

3-5-10-13 کلیه قطعات فلزی قابل دسترس و همچنین قطعات فلزی نصب شده در هر سه منطقه استخر ( zone 1 ,zone0 و zone 2) باید به سیستم همبندی اضافی بمنظور هم پتانسیل کردن وصل گردند. موارد همبندی به قرار زیر می باشند:

الف) کلیه لوله های آب ،گاز، گرمایش و سرمایش فلزی

ب) لوله فلزی فاضلاب

پ) قسمتهای فلزی سازه ساختمان

ت) قسمتهای فلزی سازه داخل استخر

ث) آرماتوربندی کف و دیواره استخر

ج) بدنه های فلزی وسایل غیر برقی نصب ثابت و قسمت های هادی بیگانه از هر نوع

چ) آرماتوربندی کف و دیواره استخر غیر عایق بندی شده (عایق بندی آب)

تبصره: هادی های حفاظتی مدارهای روشنایی و پریزهای برق، تجهیزات و وسایل الکتریکی (۲۳۰ ولت AC) استخر، باید به ترمینال یا شینه اتصال زمین تابلوی تغذیه کننده مدارهای برق مذکور متصل گردند.

4-5-10-13 در مناطق سه گانه (  zone 0 ،zone 1 و zone 2) سیستم لوله کشی و سیم کشی برق نباید دارای قطعات فلزی قابل دسترس باشند و چنانچه تأمین این شرایط از نظر اجرایی با مشکلاتی همراه باشند این قطعات باید به سیستم همبندی اضافی متصل گردند. در این مناطق فقط اجرای لوله کشی و سیم کشی برای تغذیه دستگاه هایی که مناسب نصب در این مناطق ساخته شده اند مجاز می باشد.

عمق دفن لوله کشی و سیم کشی در هر سه منطقه حداقل ۵ سانتی متر می باشد.

5-5-10-13 دستگاه های قابل نصب در هر سه منطقه باید دارای درجه حفاظت مطابق جدول شماره ۱۳-۱۰-۵-۵ باشند.

6-5-10-13 برای استخرهایی که دارای zone 2 نبوده و سیستم روشنایی آن در zone 1 نصب و اجرا می گردد و همچنین از منابع تغذیه SELV تغذیه نمی گردند، باید شرایط زیر در آن برقرار باشد:

الف) مدارهای روشنایی علاوه بر سایر حفاظتهای مورد نیاز دیگر، باید از طریق کلید جریان باقی مانده (RCD) با جریان عامل ۳۰ میلی آمپر حفاظت گردند.

ب) ارتفاع نصب چراغ ها از پایینترین نقطه از zone 1 حداقل از ۲ متر کمتر نباشد.

7-5-10-13 استفاده از منابع تغذیه PELV در استخر مجاز نمی باشد.

8-5-10-13 هادی حفاظتی مدارهای تأسیسات برقی در استخر از جمله مدارهای روشنایی غیره با ولتاژ ۲۳۰ ولت (AC) باید به ترمینال یا شینه حفاظتی تابلو تغذیه کننده مدارهای مذکور وصل گردند.

6-10-13  سونای خشک

این بخش از مقررات مربوط به اجرای تأسیسات برق سونای خشک می باشد. محدوده عملکرد این بخش از مقررات اتاق سونا و همچنین منطقه ای که هیتر (گرمکن سونا) در آن نصب می گردد را شامل می شود.

بمنظور رعایت این الزامات و شرایط ردیف های زیر، سونا به سه منطقه (zone 1 و zone 2 و zone 3) مطابق شکل شماره ۱۳-۱۰-۶ تقسیم می گردد.

1-6-10-13 برای حفاظت در مقابل برق گرفتگی در تماس مستقیم یا غیر مستقیم در فضای سونا، موارد زیر باید رعایت گردد:

الف) استفاده از منابع تغذیه SEL و ELV (به غیر از گرمکن برقی) برای کلیه تأسیسات برق سونا و مدارهای کنترل و فرمان

ب) عایق مدارهای SEL و ELV در محدوده سونا پس از اجرا باید به مدت ۱ دقیقه تحت ولتاژ متناوب ۵۰۰ ولت (AC) آزمایش شده باشند.

پ) بعنوان حفاظت اضافی علاوه بر سایر حفاظت ها، برای کلیه تأسیسات برق (۲۳۰ ولت AC) سونا به غیر از مدار تغذیه کننده گرمکن برقی باید از کلید جریان باقیمانده (RCD) با جریان عامل 30 میلی آمپر استفاده شود.

ت) اجرای سیستم لوله کشی و سیم کشی باید حتی المقدور خارج از مناطق سه گانه (zone2 ,zone1 و zone 3)  انجام گیرد، در صورت اجرای سیستم لوله کشی و سیم کشی در zone1 و zone3 سیم ها، باید از نوع مقاوم در برابر حرارت (سیم نسوز) و لوله ها هم باید از نوع فلزی انتخاب شوند.

ث) نصب پریز برق در فضای سونا ممنوع است.

ج) سیستم گرمایش (گرمکن برقی) سونا باید طبق دستورالعمل سازندگان آن که مطابق استانداردهای معتبر تولید شده ،باشد، نصب و اجرا گردد.

چ) کلیه قطعات فلزی قابل دسترس و همچنین بدنه های قسمتهای هادی بیگانه نصب شده در هر سه منطقه (زون) سونا باید به سیستم همبندی اضافی وصل گردد.

ح کلیه لوله کشی های آب، گاز، گرمایش و لوله های فلزی فاضلاب و قسمتهای فلزی ساختمان باید به سیستم هم بندی اضافی وصل گردد.

خ) برای تغذیه مدارهایی که از منابع تغذیه SEL و PELV تغذیه می گردند، باید تابلوی برق مجزا از تابلوی تغذیه کننده سونا پیش بینی گردد.

2-6-10-13 هادی حفاظتی مدارهای تأسیسات برقی با ولتاژ ۲۳۰ ولت (AC) از جمله مدار روشنایی باید به ترمینال یا شینه حفاظتی (PE) تابلو تغذیه کننده مدارهای مذکور وصل گردند.

7-10-13 سونای بخار

رعایت شرایط زیر برای محیط سونای بخار الزامی است:

الف) در محیط سونای بخار نصب هر گونه تجهیزات الکتریکی بغیر از چراغ روشنایی مجاز نمی باشد.

ب) مدار تغذیه چراغ روشنایی سونای بخار چنانچه با ولتاژ ۲۳۰ ولت (AC) تغذیه گردد باید از طریق کلید جریان باقیمانده (RCD) با جریان عامل ۳۰ میلی آمپر حفاظت شود، در غیر اینصورت تغذیه چراغ روشنایی سونای بخار توسط منبع تغذیه SELV با ولتاژ کار ۱۲ ولت (AC) و یا ۳۰ ولت (DC) الزامی خواهد بود.

پ) نصب منبع تغذیه SELV و کلید قطع و وصل چراغ در محیط سونای بخار مجاز نمی باشد.

ت) عمق دفن لوله کشی و سیم کشی در محیط سونای بخار حداقل ۵ سانتیمتر می باشد.

ث) درجه حفاظت چراغ روشنایی سونای بخار باید برابر IPX7 انتخاب شود.

1-7-10-13 هادی حفاظتی مدار روشنایی با ولتاژ ۲۳۰ ولت (AC) در سونای بخار باید به ترمینال یا شینه حفاظتی (PE) تابلو تغذیه کننده مدار مذکور وصل گردد.

8-10-13 محیط های گرم

محیط های گرم محیط هایی اند که دمای آنها بیش از ۳۵ درجه سانتیگراد باشد. این گونه محیط ها معمولاً جزء محیط های نمناک یا مرطوب نیز هستند. این گونه محیط ها برای نمونه عبارتند از: کارخانجات فولاد، شیشه، ذغال کُک، محیط های همجوار کوره های آبدهی فلزات، ذوب کاری، کوره های خشک سازی و نظایر آنها.

1-8-10-13 کلیه مقررات ذکر شده در ردیف ۱۳-۱۰-۳- محیط های نمناک و مرطوب باید در این محیط نیز رعایت شود.

2-8-10-13 هادی ها، تجهیزات و اقلام برقی بکار رفته در محیط های گرم باید برای کار و استفاده در این گونه محیط ها مناسب باشد و ضرایب تقلیل مناسب برای هادی ها، تجهیزات و اقلام برقی که اثر درجه حرارت باعث کاهش جریان مجاز و ظرفیت آنها می گردد، اعمال شود.

9-10-13 محیط های مخصوص دیگر

1-9-10-13 تأسیسات برقی در محیط های مخصوص که به علت اوضاع محیطی یا عملیاتی، خطرات عدیده ای را از نظر ایمنی به وجود می آورند یا تاثیر نامناسبی بر نحوه کار تجهیزات، وسایل و لوازم دارند باید طبق مقررات مربوط به هر یک از آنها اجرا شود این قبیل محیط ها عبارتند از:

الف) محیط های باخطر آتش سوزی و یا انفجار

ب) محوطه های تأسیسات کشاورزی و دامداری

پ) محوطه های مربوط به مرکز کامپیوتر و مرکز داده

ت) پارکها و کمپ ها

ث) اسکله های بنادر

ج) کاروانهای مسافرتی

چ) راهروهای تعمیراتی و عملیاتی

ح) محوطه های انواع تأسیسات دیگری که برای آنها مقررات مخصوص وجود دارد

تبصره: برای محیط های مخصوص، استفاده از یکی از مقررات، آئین نامه ها یا استانداردهای بین المللی معتبر و مورد تأیید سازمان ملی استاندارد ایران الزامی خواهد بود.