9-پ4-1-1 در این پیوست روش محاسبه ی کرنش های متغیر دراز مدت در اجزای بتنی در اثر پدیده های جمع شدگی و خزش در بتن ارائه می گردد.
9-پ4-2 کلیات
9-پ4-2-1 کرنش كل، εc(t)، در زمان t در یک عضو بتنی که تحت اثر بار محوری ثابت با تنش fc(t0) در زمان t0 قرار می گیرد، از رابطه ی (9-پ4-1) محاسبه می گردد.
(9-پ4-1)
در رابطه فوق، εcs(t) کرنش های وابسته به تنش، و εcn (t) کرنش های غیر وابسته به تنش در زمان t می باشد که به ترتیب از رابطه های (9-پ4-2) و (9-پ4-3) محاسبه می شوند.
(9-پ4-2)
(9-پ4-3)
در روابط فوق، εci (t0) کرنش اولیه در آغاز بارگذاری، εcc (t) و εcs (t) به ترتیب کرنش های خزشی و جمع شدگی در زمان t و εcT (t) کرنش حرارتی در زمان t می باشد. مقدار εci (t) از تحلیل سازه و یا عضو برای بارهای وارده (ثقلی، فشار خاک، و غیره)، و εcT (t) از تحلیل حرارتی سازه و یا عضو برای ارزیابی اثرات تغییرات درجه حرارت به دست می آید.
9-پ4-3-1 کرنش جمع شدگی بتن، εcs (t) با استفاده از رابطه ی (۹-پ ۴-۴) محاسبه می شود.
(9-پ4-4)
در رابطه ی فوق، εcseکرنش جمع شدگی شیمیایی درونی بتن، و εcsd کرنش جمع شدگی خشک شدن بتن در زمان t است. کرنش های جمع شدگی بتن که از روابط بندهای 9-پ4-2 تا 9-پ4-5 به دست می آیند، دارای دقت ۳۰ درصد می باشند.
9-پ4-3-2 کرنش جمع شدگی درونی بتن در زمان t از رابطه ی (۹-پ۴-۵) محاسبه می گردد.
(9-پ4-5)
در رابطه ی فوق، t زمان پس از گیرش بتن بر حسب روز می باشد.
9-پ-4-3-3 کرنش جمع شدگی خشک شدن بتن از رابطه ی (9-پ4-6) محاسبه می شود.
(9-پ4-6)
در رابطه ی فوق، k1 و k4 ضرایبی هستند که به ترتیب از بندهای ۹-پ۴-۳-۴ و ۹-پ۴-۳-۵ تعیین می شوند. εcsd,b کرنش مبنای جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن بوده و از رابطه ی (9-پ-4-7) به دست می آید.
(9-پ4-7)
در این رابطه ε*csd,b کرنش نهایی مبنای جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن بوده و بستگی به جنس سنگ دانه های مورد استفاده دارد، و در صورت نبودن اطلاعات آزمایشگاهی از سنگ دانه های مقدار آن را می توان برابر 0/001 فرض نمود.
9-پ4-3-5 ضریب k4 برای بتن در مناطق خشک و کم آب برابر 0/70، برای محیط های داخلی ساختمانها برابر با 0/65، برای مناطق گرمسیر و دور از دریا برابر با 0/60، و برای مناطق با آب و هوای استوایی و دریایی برابر با 0/50منظور می گردد.
9-پ4-3-6 در رابطه ی فوق، جمع شدگی نهایی (پس از 30 سال)، ε*cs براساس رابطه های بند 9-پ4-3 مطابق جدول 9-پ4-1 تعیین می شود.
جدول 9-پ4-1 کرنش انقباضی نهایی (پس از 30 سال)
f’c(MPa)
کرنش انقباض نهایی
محیط خشک و کم آب
محیط داخلی بناها
محیط گرم دور از دریا
محیط استوایی و دریایی
(میلی متر) th
(میلی متر) th
(میلی متر) th
(میلی متر) th
50
100
200
400
50
100
200
400
50
100
200
400
50
100
200
400
25
990
870
710
550
920
810
66
510
850
750
610
420
720
630
510
400
32
950
840
680
530
880
780
640
500
820
720
590
460
690
610
500
390
40
890
790
650
510
830
740
610
480
780
690
570
450
660
590
490
390
50
830
740
610
490
770
690
580
460
720
650
540
440
620
550
470
380
65
730
650
560
460
680
620
530
440
640
580
500
410
560
510
440
370
80
630
570
500
420
590
540
480
410
560
520
450
390
500
460
410
360
100
490
460
420
380
480
450
410
370
460
430
400
360
420
400
370
340
9-پ4-4- اثرات خزش بتن
9-پ4-4-1 کرنش ایجاد شده در اثر خزش بتن، εcc، تحت تنش ثابت و دراز مدت f0 از رابطه ی (9-پ4-11) محاسبه می شود.
(9-پ4-11)
در رابطه ی فوق، Ec ضریب الاستیسیته ی بتن مطابق بند ۹-۳-۶، و ϕcc ضریب خزش در زمان t می باشد که مقدار آن مطابق بند ۹- پ ۴-۴-۲ محاسبه می شود.
9-پ4-4-2 ضریب خزش در بتن، ϕcc ، در زمان t را می توان با استفاده از ضريب خزش مبنا، ϕcc,b ، و با به کار گیری یک مدل ریاضی شناخته شده برای رفتار بتن در خزش به دست آورد. این ضریب را هم چنین می توان با استفاده از رابطه ی (۹-پ۴-۱۲) تعیین کرد.
(9-پ4-12)
در رابطه ی فوق، ϕcc,b و ضریب کرنش خزشی مبنا مطابق بند ۹-پ ۴-۴-۳، و ضرایب k4 , k3 , k2 و k5 مطابق بندهای ۹-پ۴-۴-۴ تا ۹-پ۴-۴-۷ محاسبه می شوند. ضریب ϕcc در رابطه ی فوق دارای دقت %30± می باشد و در صورتی که عضو در طولانی مدت تحت درجه حرارت ۲۵ درجه سلسیوس یا بیشتر قرار گرفته، و یا تنش وارد بر آن از 0.5f’c بیشتر شود، خطا از مقدار فوق نیز ممکن است تجاوز کند.
9-پ4-4-3 ضریب کرنش خزشی مبنا، ϕcc,b، عبارت است از متوسط نسبت کرنش خزشی نهایی به کرنش الاستیک، در یک نمونه ی بتنی که در سن ۲۸ روزه تحت تنش ثابت 0.4f’c قرار گرفته باشد، این ضریب را می توان یا از طریق آزمایش بر روی نمونه های مشابه بتنی، و یا از جدول 9-پ۴-۲ تعیین نمود.
9-پ4-4-7 ضریب k5 برای بتن های با مقاومت فشاری مساوی یا کمتر از ۵۰ مگاپاسکال برابر با 1.0، و برای بتن های با مقاومت فشاری ۵۰ تا ۱۰۰ مگاپاسکال از رابطه ی (9-پ4-15) محاسبه می گردد.