1-1-8  هدف

هدف از این مبحث، ارائه حداقل ضوابط و مقرراتی است که با رعایت آنها میزان مناسبی از مقاومت، پایداری، بهره برداری، پایایی و یکپارچگی در ساختمان‌های با مصالح بنایی، مطابق تعاریف زیر، جهت حصول اهداف مقرر در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، به دست می‌آید.

الف – مقاومت: منظور از مقاومت آن است که، ساختمان و اعضای آن در طول عمر مفید ساختمان بارهای وارده را به خوبی تحمل کنند و آسیب قابل ملاحظه نبینند.

ب- پایداری: منظور از پایداری آن است که حالت تعادل بین بارهای وارده به ساختمان، در جزء و یا کل، تحت تأثیر تغییر شکل‌های ایجاد شده در آن دچار اختلال نشده و پیکره اصلی ساختمان و اعضای آن حفظ شده و دچار فروریزش نشوند.

پ- بهره برداری: منظور از بهره برداری آن است که ساختمان عملکرد مورد انتظار خود را در طول عمر مفید ساختمان حفظ کند و افزایش تغییر شکل‌ها یا ترک خوردگی‌ها و ارتعاشات زیاد، مانعی برای استفاده کنندگان ایجاد نکند.

ت- پایایی: منظور از پایایی آن است که مصالح تشکیل دهنده شامل واحدهای مصالح بنایی، ملات، فولاد و بتن و ترکیب آنها چنان در نظر گرفته شوند که با شرایط محیط و بهره برداری سازگاری کافی داشته باشند و شرایط موجود محیط موجب فرسودگی و یا انهدام زود هنگام آنها نشود.

ث – یکپارچگی: منظور از یکپارچگی آن است که اعضای ساختمان و اتصالات بین آنها چنان تنظیم شوند که یک یا چند مسیر مناسب برای عبور بارهای وارده به سمت شالوده فراهم شده و همبستگی کل ساختمان تأمین شود.

2-1-8 دامنه کاربرد

این مبحث شامل ضوابط طراحی مهندسی و ساخت ساختمانهای بنایی است و برای آن دسته از اعضای سازه‌ای و غیر سازه‌ای تدوین شده است که در ساخت آنها از مصالح بنایی استفاده می‌شود. مصالح مصرفی در ساخت ساختمانهای بنایی باید ضوابط مندرج در این مبحث را دارا باشند و باید طوری انتخاب شوند که ضوابط طراحی از نظر ایمنی، عملکرد سازه‌ای، پایایی و شکل ظاهری سازه با توجه کافی به شرایط محیطی تأمین شود.

استانداردهای پذیرفته شده در این مبحث، استانداردهای ملی ایران است و باید در همه زمینه‌ها به أنها رجوع شود. اگر در مورد پاره‌ای از مسائل اشاره شده در این مبحث، استانداردهای داخلی تهیه نشده باشد، استانداردهای معتبر بین المللی باید ملاک عمل قرار گیرد.

ضوابط کلی و مقررات مربوط به ساختمانهای بنایی باید در چارچوب مفاد مندرج در این مبحث و سایر مباحث مرتبط مقررات ملی ساختمان باشد.

این مبحث از مقررات ملی ساختمان شامل ساختمانهای زیر می‌باشد :

الف – ساختمان بنایی مسلح

ساختمان بنایی مسلح ساختمانی است که با آجر، سنگ یا بلوک سیمانی یا ترکیبی از آنها ساخته شده و در آن میلگردهای فولادی به همراه مصالح بنایی برای تحمل نیرو به کار می‌روند. در این ساختمان‌ها معمولاً از واحد بنایی برای تحمل فشار و از میلگردهای فولادی برای تحمل کشش استفاده می‌شود.

ب- ساختمان بنایی با کلاف

ساختمانی است که با آجر، سنگ یا بلوک سیمانی یا ترکیبی از آنها ساخته شده و در آن تمام بارهای قائم و نیروهای جانبی توسط دیوارها تحمل می‌شوند. کلاف در این ساختمان‌ها با نقش محصور کنندگی خود باعث افزایش یکپارچگی ساختمان می‌شود.

3-1-8 تعریف‌ها

در این مبحث، واژه‌ها و عبارت‌های تعریف شده به صورت زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند و در مورد سایر اصطلاحات، مفهوم عام أنها مورد نظر است.

آجر

نوعی از مصالح بنایی می‌باشد که در گونه‌های رسی، شیلی و شیستی، مارنی، ماسه آهکی، بتنی و در شکل‌های گوناگون تولید شده و در ساخت واحد بنایی از آن استفاده می‌شود.

آجر راسته

آجری است که در چینش عضو بنایی در امتداد عضو قرار می‌گیرد.

آجر كله

آجری است که در چینش عضو بنایی عمود بر امتداد عضو قرار می‌گیرد.

آجر نما

آجری است که به طور ویژه برای نمای ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ابعاد مشخصه

به ابعادی از اجزای ساختمان مانند آجر و بند گفته می‌شود که کلیه محاسبات ابعاد بر مبنای آنها صورت می‌گیرد.

 ابعاد اسمی  واحد مصالح بنایی

ابعاد اسمی واحد مصالح بنایی برابر است با ابعاد مشخصه، به اضافه نصف ضخامت بند یا بندهایی که در اطراف آن قرار دارد (به تعریف واحد مصالح بنایی مراجعه شود).

ابعاد واقعی

ابعاد واقعی عبارت است از ابعاد اندازه گیری شده اجزاء بنایی مانند آجر، جرز، ستون و دیوار.

ارتفاع مؤثر

قسمتی از دیوار یا ستون است که برای محاسبه نسبت لاغری در نظر گرفته می‌شود.

المان مرزی

محدوده انتهایی دیواری می‌باشد که برای مقاومت در برابر نیروهای درون صفحه طراحی شده و توسط میلگردگذاری مسلح می‌شود. این محدوده می‌تواند ضخیم‌تر و یا هم ضخامت با دیوار باشد. جزئیات اجرایی آن به گونه‌ای است که الزامات ویژه‌ای را برآورده سازد.

بار مرده

بار ساکنی است که توسط یک عضو تحمل شده و بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان محاسبه می‌شود.

بار زنده

سرباری است که توسط یک عضو تحمل شده و بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان محاسبه می‌شود.

بار بهره برداری

باری است که بدون در نظر گرفتن ضرایب فزاینده بار، بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان، قابل محاسبه است.

بار ضریبدار

باری است که با در نظر گرفتن ضرایب فزاینده بار، بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان، محاسبه می‌شود.

بست دیوار

نوعی وسیله مکانیکی است که برای اتصال دو یا چند قطعه یا عضو بنایی به یکدیگر به کار گرفته می‌شود. این وسیله شامل مهارها، قلاب‌های دیوار و گیره‌ها می‌باشد.

بنایی غیرمسلح

قطعه، عضو و یا ساختمان بنایی است که در تحلیل و طراحی آن مقاومت مصالح بنایی در نظر گرفته می‌شود ولی از مقاومت میلگردها، در صورت وجود، صرف نظر می‌شود.

بنایی مسلح

قطعه، عضو و یا ساختمان بنایی است که در تحلیل و طراحی آن هم مقاومت مصالح بنایی و هم مقاومت میلگردها در نظر گرفته می‌شود. در بنایی مسلح، میلگردهای فولادی برای تحمل کشش، برش و فشار طراحی می‌شوند.

بند بستر (افقی)

لایه افقی

ملات است که واحدهای مصالح بنایی بر روی آن قرار داده می‌شوند.

بند کله (قائم)

بند قائم بین واحدهای مصالح بنایی است که با ملات یا دوغاب پر می‌شود.

بند گلویی

فضایی خالی است که به صورت قائم در طول یک جداره بنایی و قسمت ساخته شده پشت آن قرار دارد و با ملات یا دوغاب پر می‌شود.

بتن تسطيح

بتنی است با مقاومت کم که جهت تسطیح زمین برای اجرای پی از آن استفاده می‌شود.

پشت بند

عضوی است سازه‌ای با ضخامت کافی که در فواصل معینی از امتداد دیوار به منظور تأمین تكیه گاه جانبی یا تحمل بارهای متمرکز قائم، عمود بر امتداد دیوار ساخته می‌شود.

پوسته

به جداره خارجی واحد مصالح بنایی توخالی گفته می‌شود.

پوشش دوغاب

ضخامت دوغابی است که وجه خارجی میلگرد، مهار و یا قلاب‌های مدفون در آن را در بر می‌گیرد.

پوشش بنایی

ضخامتی از ترکیب واحدهای مصالح بنایی، ملات و یا دوغاب است که وجه خارجی میلگرد، مهار و یا قلاب‌های مدفون در آن را در بر می‌گیرد.

پوشش ملات

ضخامت ملاتی است که وجه خارجی میلگرد، مهار و یا قلاب‌های مدفون در آن را در بر می‌گیرد.

پیچ مهار

پیچی است که برای مهار و یا اتصال قطعات بنایی به یکدیگر استفاده شده و در دو نوع سردار و خمیده تولید می‌شود.

پیوند ممتد

نوعی چیدمان واحدهای مصالح بنایی است که فاصله افقی بندهای کله (قائم) در آن، در ردیف‌های متوالی، حداقل یک چهارم طول واحد مصالح بنایی باشد.

پی

قسمتی از پی سازی است که به منظور پخش مناسب‌تر بار ساختمان بر روی سطح وسیع‌تری از زمین، بر روی شالوده و در زیر دیوار، با استفاده از بتن مسلح، اجرا می‌شود.

تغییر مکان نسبی طبقه

اختلاف تغییر مکان در بالا و پایین طبقه مورد نظر است که از حاصل ضرب تغییر مکان محاسبه شده از یک تحلیل ارتجاعی در ضریب افزاینده، C_d، بر اساس فصل چهارم این مبحث، به دست می‌آید.

تنگ

میلگردی است که برای مهار میلگردهای طولی در یک عضو سازه‌ای استفاده می‌شود.

تیر اتصال

المانی است افقی یا مایل از جنس بتن آرمه که در داخل دیوار بنایی اجرا شده، دارای میلگرد طولی بوده و کاملاً دوغاب ریزی شده باشد.

تیر بنایی

یک عضو بنایی افقی است که بین دو تکیه گاه قرار گرفته و برای نیروهای خمشی و برشی طراحی می‌شود.

تیر تیغه

قسمتی از تیغه است که به صورت افقی بین دو تکیه گاه قرار می‌گیرد.

تیر عميق

تیر بنایی است که نسبت دهانه به عمق مؤثر آن در دهانه‌های پیوسته از ۳ و در دهانه‌های ساده از ۲ کمتر باشد.

تیغه (دیوار جداگر)

عضو غیر سازه‌ای سبک و با ضخامت کم است که برای جدا کردن فضاهای داخل ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جان

دیواره‌های داخلی واحد مصالح بنایی توخالی است، به همان نحو که در واحد بنایی قرار می‌گیرد.

جداره

به قسمتی پیوسته از یک عضو بنایی اطلاق می‌شود که ضخامتی برابر یک واحد بنایی داشته باشد.

جرز

عضو قائم مجزایی است که طول (بُعد افقی) آن نسبت به عرض (ضخامت) بیشتر از ۳ و کمتر و یا برابر 6 باشد و ارتفاع آن نیز از ۵ برابر طولش کمتر باشد.

چگالی حقیقی

جرم موجود در واحد حجم واقعی ماده است.

چگالی ظاهری

جرم موجود در واحد حجم ظاهری ماده است.

حفره

فضایی خالی است که مساحت بزرگترین سطح مقطع آن بیش از ۱۰۰۰ میلی متر مربع باشد.

خاموت

میلگردی است که برای مقاومت در برابر برش در اعضای خمشی استفاده می‌شود.

خرپشته

اتاق کوچک ورودی پشت بام از پلکان می‌باشد.

درز لرزه‌ای (انقطاع)

فاصله بین دو ساختمان مجاور، یا دو قسمت جدا شده یک ساختمان است که برای جلوگیری از برخورد دو ساختمان یا دو قسمت جدا شده تحت ارتعاش ناشی از زلزله ایجاد می‌شود.

دوغاب

مخلوطی از مصالح سنگی ریزدانه و سیمان است که آب کافی (در حدی که اجزای تشکیل دهنده‌ی آن از یکدیگر جدا نشوند) به آن اضافه می‌شود. به دوغاب، ملات روان نیز گفته می‌شود.

دیافراگم

یک سیستم کف یا سقف است که درون صفحه به صورت صلب عمل نموده و برای انتقال نیروهای جانبی به دیوارهای برشی و یا دیگر اعضای سیستم باربر جانبی طراحی می‌شود.

دیوار

عضوی قائم است که طول آن بیشتر از شش برابر عرض (ضخامت) آن باشد.

دیوار باربر

دیواری است که بار قائم، به همراه لنگر خمشی ناشی از خروج از مرکزیت آن بار، را تحمل می‌کند.

دیوار برشی بنایی

دیواری است که برای مقاومت در برابر بارهای جانبی که در صفحه دیوار عمل می‌کنند طراحی شده است.

دیوار برشی بنایی غیرمسلح

دیوار برشی بنایی است که مقاومت آن در برابر بارهای جانبی درون صفحه، صرفاً توسط مصالح بنایی تأمین می‌شود، هر چند ممکن است دارای حداقل میلگرد و اتصالات باشد.

دیوار برشی بنایی مسلح

دیوار برشی بنایی است که مقاومت آن در برابر بارهای جانبی درون صفحه، تواما توسط مصالح بنایی و میلگرد تسليح تأمین می‌شود.

دیوار جداگر (تیغه)

دیواری است غیرباربر که برای جداسازی فضاهای داخل ساختمان از آن استفاده می‌شود.

دیوار چند جداره

دیواری است که از دو و یا چند جداره بنایی مستقل که توسط هسته بتنی، ملات و یا دوغاب و بست به یکدیگر متصل شده باشند، تشکیل شده باشد.

دیوار سازه‌ای

دیواری است که برای مقاومت در برابر بارهای قائم یا جانبی و یا هر دو طراحی شده باشد و از اجزای اصلی پایداری ساختمان در طول عمر آن است.

دیوار غیرباربر

دیواری است که به طور عمده هیچ باری غیر از وزن و اینرسی خود را تحمل نمی‌کند.

دیوار محوطه

دیواری است غیر باربر که برای جداسازی یک محوطه خارج از ساختمان از آن استفاده می‌شود.

 دیوار مسلح

دیواری است که در آن فولاد، بتن یا ملات و واحد بنایی با هم، بارهای قائم و افقی را تحمل می‌کنند.

دیوار میان تهی

دیواری است دو و یا چند جداره که بین جداره‌ها فضای خالی باشد.

دیوار نسبی

نسبت مجموع سطح مقطع دیوارهای سازه‌ای در هر طبقه و در هر امتداد، که در برابر بار زلزله در آن امتداد مقاومت می‌کنند، به كل مساحت آن طبقه می‌باشد.

رگ (یا رج)

مجموعه‌ای از واحدهای مصالح بنایی است که در یک ردیف اجرا می‌شوند.

زنجاب

خیس کردن واحدهای مصالح بنایی به حالت اشباع با سطح خشک قبل از استفاده در عضو بنایی برای جلوگیری از مکیده شدن آب ملات و در نتیجه جلوگیری از کاهش چسبندگی بین واحد بنایی و ملات می‌باشد.

ستون

عضو سازه‌ای قائمی است که بُعد بزرگ مقطع آن از سه برابر بعد کوچک مقطع تجاوز نکند و ارتفاع آن حداقل چهار برابر بُعد کوچک مقطع باشد.

ستون مسلح

ستونی است که در آن فولاد، بتن و واحد بنایی با هم، بارهای قائم و جانبی را تحمل می‌کنند.

سوراخ

فضایی خالی است که مساحت بزرگترین سطح مقطع آن کمتر از ۱۰۰۰ میلی متر مربع باشد.

شالوده

قسمتی از پی سازی است که به منظور پخش مناسب‌تر بار ساختمان بر روی سطح وسیع‌تری از زمین، زیر پی و یا کلاف زیر دیوار اجرا می‌شود.

شفته آهک

ماده‌ای تشکیل شده از دانه‌های سنگی، خاک، آهک هیدره شونده و آب می‌باشد که عمدتاً در زیرسازی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ضخامت مؤثر

ضخامت یک دیوار یا ستون است که برای محاسبه نسبت لاغری آن در نظر گرفته می‌شود.

ضریب کاهش

مقاومت ضریبی است که در مقاومت اسمی ضرب شده و مقاومت طراحی بدست می‌آید.

عضو بنایی

عضو سازه‌ای یا غیرسازه ای ساخته شده از واحد بنایی مانند دیوار، جرز، ستون و یا سقف می‌باشد.

غوره گل

نوعی اندود بام است که از ترکیب خاک رس و گچ ساخته شده و در سقف‌های چوبی مسطح برای پایدار کردن عناصر پوششی سقف و شیب بندی استفاده می‌شود.

کاهگل

نوعی اندود است که از ترکیب خاک رس و کاه ساخته شده و به عنوان عایق رطوبتی برای سقف و دیوارهای بیرونی استفاده می‌شود.

کلاف

مجموعه‌ای پیوسته متشکل از اعضای کششی و فشاری افقی و قائم می‌باشد که اعضای بنایی اصلی ساختمان را محصور کرده و باعث یکپارچگی ساختمان می‌شود.

کلاف افقی

عضوی از کلاف است که در راستای افقی و معمولاً در پای دیوارها، در زیر یا در تراز سقفها و در تراز بالا یا پایین بازشوها قرار می‌گیرد.

کلاف قائم

عضوی از کلاف است که در راستای قائم و معمولاً در انتها یا میان دیوارها و اطراف بازشوها ساخته می‌شود.

کرسی چینی

قسمتی از پی سازی است که به منظور رسیدن به تراز مورد نظر برای اجرای پی یا کلاف زیر دیوار انجام می‌شود.

لاریز

گونه‌ای چینش دیوار است که رگهای متوالی به صورت پله‌ای اجرا شده و به این ترتیب دیوار می‌تواند در دو و یا چند نوبت چیده شود.

لایه

هر مقطع قائم پیوسته یک دیوار است که ضخامتی برابر یک واحد بنایی دارد.

مدول ارتجاعی

نسبت تنش قائم به کرنش متناظر با آن در کشش و یا فشار قبل از تنش حد تسليم مصالح می‌باشد.

مدول برشی

نسبت تنش برشی به کرنش برشی کمتر از تنش حد تسليم مصالح می‌باشد.

مساحت بستر

مساحت سطحی است که در صفحه‌ی بند بستر در تماس با ملات باشد.

مساحت خالص

مساحت کل، منهای مساحت هسته‌های فاقد دوغاب، شکاف‌ها، سوراخ‌ها، حفره‌ها و فرورفتگی‌ها و سطوح فاقد تماس با ملات می‌باشد.

مساحت کل

كل مساحت مقطع عرضی واحد مصالح بنایی یا عضو بنایی مورد نظر می‌باشد.

مساحت مؤثر

حداقل مساحت بستر واحدهای توخالی با مساحت کل واحدهای توپر به اضافه مساحتی که دوغاب ریزی شده است، می‌باشد.

ملات

مخلوطی از مصالح سنگی، آب و چسباننده‌هایی مانند سیمان، آهک و یا گچ می‌باشد که برای چسباندن واحدهای مصالح بنایی به یکدیگر استفاده می‌شود.

مقاومت اسمی

مقاومت محاسباتی یک عضو می‌باشد.

مقاومت طرح (طراحی)

مقاومت اسمی یک عضو می‌باشد که در ضریب کاهش مقاومت مناسب ضرب شده است.

مقاومت لازم

مقاومت مورد نیاز برای مقاومت در برابر بارها می‌باشد.

مقاومت فشاری مشخصه واحد بنایی، f‘_m

مقاومت فشاری حداقل واحد بنایی است که بر حسب نیروی فشاری بر واحد سطح خالص مقطع محاسبه شده و واحد بنایی مورد استفاده باید آن را به عنوان مبنای محاسبات و طراحی بر طبق نقشه‌های اجرایی برآورده سازد.

منشور

ترکیبی از واحدهای بنایی و درزهای ملات، با یا بدون دوغاب است که به عنوان یک نمونه آزمایشگاهی برای اندازه گیری مشخصات مصالح بنایی به کار می‌روند.

مهار

میله فلزی، سیم یا تسمه‌ای است که عضو بنایی را به تکیه گاه سازه‌ای آن محکم می‌کند.

میلگرد بستر

خرپایی است متشکل از تعدادی مفتول یا میلگرد عرضی که به صورت نردبانی یا زیگزاگ به دو میلگرد طولی آجدار جوش داده شده و در اندازه‌های مناسب در بند بستر نصب می‌شود.

میلگرد طولی

میلگردی است که در راستای محور طولی عضو قرار می‌گیرد.

میلگرد عرضی

میلگردی است که در راستای عمود بر محور طولی عضو قرار می‌گیرد.

نمای مهار شده

نمای بنایی است که به پشت خود با استفاده از مهارهایی متصل شده است و در راستای قائم نیز به پی مناسب و یا اعضای مخصوص تکیه دارد.

نمای بنایی

یک لایه بنایی است که سطح تمام شده دیوار را تأمین می‌کند و نیروهای درون صفحه و یا برون صفحه را مستقیماً به پشت خود انتقال می‌دهد، اما اثر آن در افزایش مقاومت و سختی دیوار منظور نمی‌شود.

واحد بنایی

بخشی از عضو بنایی است که شامل ترکیبی از واحد مصالح بنایی و ملات است.

واحد مصالح بنایی

یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده واحد بنایی شامل: آجر، سنگ یا بلوک سیمانی می‌باشد.

واحد مصالح بنایی توپر

واحد مصالح بنایی کاملاً همگنی است که هیچ گونه حفره یا سوراخی در آن وجود نداشته باشد.

واحد مصالح بنایی توخالی

وأحد مصالح بنایی دارای فضاهای خالی اعم از سوراخ، حفره و فرورفتگی است که مجموع حجم آنها برابر با ۳۵ تا ۷۰ درصد از حجم كل واحد باشد.

واحد مصالح بنایی سوراخ دار

واحد مصالح بنایی است که دارای یک یا چند سوراخ با مجموع حجم کمتر از ۳۵ درصد حجم كل واحد باشد.

هسته بتنی

لایه بتن مسلح محصور بين دو جداره بنایی می‌باشد.

هشت گیر

نوعی چینش دیوار که برای وصل کردن دو قسمت از یک دیوار و یا دو دیوار متقاطع که در نوبت‌های مختلف چیده شده باشند، انتهای رنگهای متوالی به صورت دندانه‌ای اجرا شوند.

4-1-8  علائم اختصاری

A_b: مساحت سطح مقطع پیچ مهاری (میلی متر مربع)

A_br : مساحت مقطع لهیدگی (میلی متر مربع)

A_g: مساحت کل مقطع یک عضو (میلی متر مربع)

A_n: مساحت خالص مقطع یک عضو (میلی متر مربع)

A_nv: مساحت خالص برشی (میلی متر مربع)

A_pt: مساحت کششی تصویر شده یک مخروط دایروی قائم بر سطح مصالح بنایی (میلی متر مربع)

A_pv : مساحت برشی تصویر شده نیمی از یک مخروط دایروی قائم بر سطح مصالح بنایی (میلی متر مربع)

A_s : سطح مقطع میلگردهای کششی (میلی متر مربع)

A_sc : سطح مقطع میلگردهای قرار داده شده در وصله که در انتهای میلگردهای وصله شده و به صورت عرضی نسبت به آنها قرار گرفته باشند. (میلی متر مربع)

A_st : سطح مقطع كل میلگردهای طولی که به صورت عرضی محصور شده‌اند (میلی متر مربع)

A­_v­ : سطح مقطع میلگردهای برشی (میلی متر مربع)

A₁: سطح مقطع بارگذاری شده (میلی متر مربع)

A₂: سطح تکیه گاه لهیدگی، معادل حداکثر سطحی از تکیه گاه، هم مرکز و متشابه با سطح مقطع بارگذاری شده (میلی متر مربع)

a: عمق بلوک تنش فشاری معادل متناظر با مقاومت اسمی (میلی متر)

B_a : بار کششی مجاز بر پیچ مهار (نیوتن)

B_ab : بار کششی مجاز پیچ مهار زمانی که شکست مصالح بنایی کنترل کننده است (نيوتن)

B_an : مقاومت کششی اسمی پیچ مهار (نیوتن)

B_anb : مقاومت کششی اسمی پیچ مهار زمانی که شکست مصالح بنایی کنترل کننده است (نیوتن)

B_nap: مقاومت کششی اسمی پیچ مهار زمانی که بیرون کشیده شدن پیچ کنترل کننده است (نیوتن)

B_ans : مقاومت کششی اسمی پیچ مهار زمانی که تسلیم کششی پیچ کنترل کننده است (نيوتن)

B_ap : بار کششی مجاز پیچ مهار زمانی که بیرون کشیده شدن پیچ کنترل کننده است (نيوتن)

B_as : بار کششی مجاز اسمی پیچ مهار زمانی که تسلیم کششی پیچ کنترل کننده است (نیوتن)

B_v : بار برشی مجاز بر یک پیچ مهار (نیوتن)

B_vb : بار برشی مجاز بر یک پیچ مهار زمانی که شکست بنایی کنترل کننده است (نيوتن)

B_vc : بار برشی مجاز بر یک پیچ مهار زمانی که خردشدگی مصالح بنایی کنترل کننده است (نیوتن)

B_vn : مقاومت برشی اسمی یک پیچ مهار (نیوتن)

B_vnb : مقاومت برشی اسمی یک پیچ مهار زمانی که شکست بنایی کنترل کننده است (نیوتن)

B_vnc : مقاومت برشی اسمی یک پیچ مهار زمانی که خردشدگی مصالح بنایی کنترل کننده است  (نیوتن)

B_vnpry : مقاومت برشی اسمی یک پیچ مهار زمانی که بیرون آمدن پیچ مهار کنترل کننده است (نیوتن)

B_vns : مقاومت برشی اسمی یک پیچ مهار زمانی که تسلیم پیچ مهار کنترل کننده است (نيوتن)

B_vpry : بار برشی مجاز بر یک پیچ مهار زمانی که بیرون آمدن پیچ مهار کنترل کننده است (نیوتن)

B_vs : بار برشی مجاز بر یک پیچ مهار زمانی که تسلیم پیچ مهار کنترل کننده است (نیوتن)

b: عرض مقطع (میلی متر)

b_a: كل بار محوری طراحی وارد بر پیچ مهار (نیوتن)

b_af : بار محوری ضریب دار وارد بر پیچ مهار (نیوتن)

b_v: كل بار برشی طراحی وارد بر پیچ مهار (نیوتن)

b_vf: بار برشی ضریب دار وارد بر پیچ مهار (نیوتن)

b_w: عرض تیر (میلی متر)

C_d: ضریب تشدید تغییر شکل

c: فاصله بین تار حداکثر کرنش فشاری و محور خنثی (میلی متر)

C’_d: ضریب افزایش تغییر مکان

D: بار مرده (ساکن) و یا نیروها و لنگرهای داخلی مربوط به آن

D: عرض ساختمان با طبقه

d: عمق مؤثر با فاصله بین تار حداکثر تنش فشاری تا مرکز سطح میلگردهای کششی (میلی متر)

d_b : قطر اسمی میلگرد و یا پیچ مهار (میلی متر)

d_v: عمق مؤثر یک عضو در راستای برش (میلی متر)

E: بار زلزله و یا نیروها و لنگرهای داخلی مربوط به آن

E_bb : مدول ارتجاعی تیرهای محیطی (مگاپاسکال)

E_bc : مدول ارتجاعی ستون‌های محیطی (مگاپاسکال)

E_c : مدول ارتجاعی بتن در فشار (مگاپاسکال)

E_g : مدول ارتجاعی دوغاب در فشار (مگاپاسکال)

E_m: مدول ارتجاعی واحد بنایی در فشار (مگاپاسکال)

E_s : مدول ارتجاعی فولاد (مگاپاسکال)

E_v: مدول برشی واحد بنایی (مگاپاسکال)

e: خروج از مرکزیت بار محوری (میلی متر)

e_b: فاصله بین ابتدای خم پیچ مهار خمیده تا انتهای قلاب پیچ (میلی متر)

e_u: خروج از مرکزیت نیروی P_uf (میلی متر)

F: فشار جانبی سیالات و یا نیروها و لنگرهای داخلی مربوط به آن

F_a : تنش مجاز فشاری برای تحمل بار محوری تنها (مگاپاسکال)

F_b : تنش مجاز فشاری برای تحمل خمش تنها (مگاپاسکال)

F_s : تنش مجاز کششی یا فشاری در میلگردها (مگاپاسکال)

F_v: تنش مجاز برشی (مگاپاسکال)

F_vm: تنش مجاز برشی قابل تحمل توسط واحد بنایی (مگاپاسکال)

F_vs: تنش مجاز برشی قابل تحمل توسط میلگردهای برشی (مگاپاسکال)

f_a: تنش فشاری محاسباتی در واحد بنایی ناشی از بار محوری تنها (مگاپاسکال)

f_b: تنش فشاری محاسباتی در واحد بنایی ناشی از خمش تنها (مگاپاسکال)

f₁: ضریب کاهش سربار

f’_g: مقاومت فشاری مشخصه دوغاب (گروت) (مگاپاسکال)

f’_m: مقاومت فشاری مشخصه واحد بنایی (مگاپاسکال)

f_r: مدول گسیختگی واحد بنایی (مگاپاسکال)

f_s: تنش کششی و فشاری محاسباتی در میلگردها (مگاپاسکال)

f_v: تنش برشی محاسباتی در واحد بنایی (مگاپاسکال)

f_y: مقاومت تسلیم مشخصه فولاد میلگرد و پیچ مهاری (مگاپاسکال)

G_c: مدول برشی بتن (مگاپاسکال)

G_g: مدول برشی دوغاب (مگاپاسکال)

G_m: مدول برشی بنایی (مگاپاسکال)

H: فشار جانبی خاک و یا نیروها و لنگرهای داخلی مربوط به آن

H: ارتفاع مؤثر ساختمان

H: ارتفاع مؤثر ستون، دیوار و یا جرز (میلی متر)

h: ارتفاع مؤثر عضو

h_inf: بعد قائم میان قاب (میلی متر)

h_s: ارتفاع طبقه

h_w:ارتفاع کل دیوار یا بخشی از دیوار که مورد نظر است (میلی متر)

I: ضريب اهمیت ساختمان

I_bb: گشتاور دوم سطح تیر محیطی برای خمش در صفحه میان قاب (میلی متر به توان چهار)

I_bc :  گشتاور دوم سطح ستون محیطی برای خمش در صفحه میان قاب (میلی متر به توان چهار)

I_{cr: گشتاور} دوم سطح مقطع ترک خورده یک عضو (میلی متر به توان چهار)

I_eff: گشتاور دوم سطح مقطع مؤثر یک عضو (میلی متر به توان چهار)

I_g: گشتاور دوم سطح مقطع كل یک عضو (میلی متر به توان چهار)

I_n: گشتاور دوم سطح مقطع خالص یک عضو (میلی متر به توان چهار)

J: نسبت فاصله بین مرکز سطح نیروهای فشاری خمشی تا مرکز سطح نیروهای کششی خمشی به عمق d

K: بعدی که برای محاسبه طول مهاری میلگرد به کار می‌رود (میلی متر)

k_c: ضریب خزش واحد بنایی به ازای یک مگاپاسکال

K_e : ضریب انبساط غیر قابل بازگشت رطوبتی مصالح بنایی رسی

K_t : ضریب انبساط حرارتی بنایی بر درجه سانتی گراد

L: بار زنده و یا نیروها و لنگرهای داخلی مربوط به آن

L: دهانه خالص بین تکیه گاه‌ها (میلی متر)

L_r: بار زنده بام

l_b: طول مدفون مؤثر پیچهای مهاری سردار و یا خمیده (میلی متر)

l_be: فاصله لبه‌ای پیچ مهاری ( حداقل طول اندازه گیری شده از لبه آجرکاری تا سطح پیچ مهاری) (میلی متر)

l_d: طول مهاری (گیرایی) یا طول هم پوشانی میلگردهای مستقیم (میلی متر)

l_e: طول مدفون معادل تأمین شده توسط قلاب‌های استاندارد که از ابتدای قلاب اندازه گیری شده است (میلی متر)

l_eff: طول مؤثر دهانه برای یک تیر عمیق (میلی متر)

l_inf: طول میان قاب در پلان (میلی متر)

l_w: طول کل دیوار یا بخشی از دیوار در راستای نیروی برشی (میلی متر)

M: لنگر بیشینه در مقطع مورد بررسی (نیوتن – میلی متر)

M_a: لنگر بیشینه در عضو در اثر بار اعمال شده برای محاسبه تغییر شکل (نیوتن – میلی متر)

M_c : لنگر ضریب دار که برای در نظر گرفتن تاثیرات انحنا بزرگنمایی شده است (نيوتن- میلی متر)

M_cr : لنگر مقاوم اسمی نظیر ترک خوردگی (نیوتن – میلی متر)

M_n : ظرفیت خمشی اسمی (نیوتن – میلی متر)

M_ser : لنگر خمشی بهره برداری در نیمه ارتفاع هر عضو با در نظر گرفتن اثرات P-Δ (نیوتن -میلی متر)

M_u : لنگر ضریب دار (نیوتن- میلی متر)

n: نسبت مدول ارتجاعی فولاد به واحد بنایی

N_u : نیروی فشاری ضریب دار که عمود بر صفحه شامل برش ضریب دار V_u ناشی از ترکیب بار مورد بررسی وارد می‌شود (نیوتن)

N_v: نیروی فشاری عمود بر صفحه برشی (نیوتن)

P: نیروی فشاری محوری (نیوتن)

P_a : نیروی محوری فشاری مجاز در یک عضو مسلح (نیوتن)

P_e: بار کمانش اولر (نیوتن)

P_n: مقاومت اسمی محوری (نیوتن)

P_u: بار محوری ضریب دار (نیوتن)

P_uf : بار ضریب دار ناشی از سطح بارگیر مربوط به کف یا سقف (نیوتن)

P_uw: وزن دیوار با ضریب مربوط به مقطع مورد نظر (نیوتن)

Q: گشتاور اول سطح حول محور خنثی برای سطحی بین دورترین تار و صفحه‌ای که در آن  تنش برشی محاسبه می‌شود (میلی متر به توان سه)

Q_E: تأثیر نیروهای افقی زلزله

q_{n inf}: ظرفیت خمشی اسمی خارج از صفحه میان قاب بر واحد سطح (پاسکال)

R : بار باران با نیروها و لنگرهای مرتبط با آن

R : ضریب رفتار برای طراحی به روش تنش مجاز

R_u: ضریب رفتار برای طراحی به روش مقاومت نهایی

r: شعاع ژیراسيون (میلی متر)

S: بار برف با نیروها و لنگرهای مرتبط با آن

S_a: مدول مقطع برای سطح مقطع خالص برای یک عضو (میلی متر به توان سه)

S_n: مقاومت اسمی مقطع

S_u: نیروی عمل کننده در مقطع

s: فاصله میلگردها (میلی متر)

t: ضخامت اسمی عضو (میلی متر)

t_inf : ضخامت مشخصه میان قاب (میلی متر)

t_{net inf} : ضخامت خالص میان قاب (میلی متر)

t_sp : ضخامت مشخصه یک عضو (میلی متر)

v: تنش برشی (مگاپاسکال)

V: نیروی برشی (نیوتن)

V_n: مقاومت برشی اسمی (نیوتن)

V_{n inf} : مقاومت برشی اسمی افقی درون صفحه میان قاب (نیوتن)

V_nm: مقاومت برشی اسمی تأمین شده توسط واحد بنایی (نیوتن)

V_ns : مقاومت برشی اسمی تأمین شده توسط میلگردهای برشی (نیوتن)

V_u: نیروی برشی ضریب دار (نيوتن)

W: بار باد یا نیروها و لنگرهای مرتبط با آن

w_inf : عرض المان فشاری معادل (میلی متر)

w_strut : تصوير افقي عرض المان قطری (میلی متر)

w_u: بار ضریب دار یکنواخت خارج از صفحه (میلی متر)

z: بازوی لنگر داخلی بین نیروهای فشاری و کششی در یک تیر عمیق (میلی متر)

α_arch : پارامتر عملکرد قوسی افقی برای میان قاب (نیوتن به توان یک چهارم)

β: 0.25 برای واحد بنایی کاملاً دوغاب شده و 0.15 برای واحد بنایی که کامل دوغاب نشده  است

β_arch : پارامتر عملکرد قوسی قائم برای میان قاب (نیوتن به توان یک چهارم)

γ: ضریب اندازه میلگرد

Δ_a: جابجایی نسبی مجاز طبقه (میلی متر)

Δ_eu : جابجایی نسبی طبقه تحت اثر زلزله طرح (میلی متر)

Δ_m : جابجایی نسبی غیر خطی ویا جایجایی نسبی واقعی طبقه (میلی متر)

d: ضریب بزرگنمایی لنگر

d_ne :  جابجایی‌های محاسبه شده با استفاده از نیروهای زلزله تعریف شده توسط آیین نامه با فرض رفتار ارتجاعی (میلی متر)

d_s: تغییر شکل افقی در وسط ارتفاع تحت ترکیبات بار تنش مجاز (میلی متر)

d_u: تغییر شکل تحت بارهای ضریبدار (میلی متر)

d_x: تغییر مکان کف یا سقف در تراز  x

d_xe : تغییر مکان محاسبه شده با استفاده از روابط تئوری ارتجاعی

e_mu : حداکثر کرنش قابل استفاده فرض شده واحد بنایی

x: ضریب محصورشدگی میلگردها در وصله پوششی

θ_strut : زاویه قطر میان قاب نسبت به افق (درجه)

λ_strut : پارامتر مشخصه برای میان قاب

ρ: نسبت میلگرد

ρ_max : حداکثر نسبت میلگرد کششی خمشی

φ: ضریب کاهش مقاومت