1-5-8 کلیات

ساختمان بنایی با کلاف، ساختمانی است که با آجر، بلوک سیمانی و یا سنگ ساخته شده و در آن تمام و یا قسمتی از بارهای قائم و تمام بار جانبی در هر دو امتداد اصلی ساختمان توسط دیوارهای بنایی غیر مسلح تحمل می‌شوند. در این ساختمان‌ها، جهت حفظ انسجام و پیوستگی اعضای اصلی ساختمان، شامل دیوارها، سقف و شالوده، از کلاف بندی استفاده می‌شود.

2-5-8 محدوده کاربرد

این فصل از مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان شامل حداقل ضوابط برای اجرای ساختمان‌های بنایی با کلاف می‌باشد. رعایت محدودیت ارتفاع، تعداد طبقات و پلان ساختمان طبق ضوابط بند 8-5-4 الزامی است.

3-5-8 مصالح

مصالح مصرفی باید با کلیه مقررات و ضوابط ارائه شده در مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان و فصل دوم این مبحث مطابقت داشته باشد.

4-5-8 الزامات معماری

1-4-5-8 پلان ساختمان

پلان ساختمان باید واجد ویژگی‌های زیر باشد:

1- طول ساختمان از سه برابر عرض آن با ۲۵ متر بیشتر نباشد.

۲- نسبت به هر دو محور اصلی تقریباً قرینه باشد.

٣- پیشامدگی های آن الزامات زیر را برآورده نماید :

الف- اندازه پیشامدگی در هر امتداد نباید از یک پنجم بُعد ساختمان در همان امتداد بیشتر باشد. علاوه بر آن، بعد دیگر پیشامدگی نباید از مقدار پیشامده کمتر باشد.

ب- چنان چه اتصال قسمت پیشامده با ساختمان، بیش از نصف بعد ساختمان در آن امتداد باشد، این قسمت پیشامدگی تلقی نمی‌شود و در این صورت محدودیتی برای بعد دیگر وجود ندارد مشروط بر آن که پلان ساختمان نامتقارن نشود.

در صورت نداشتن هر یک از الزامات فوق، باید با ایجاد درز لرزه‌ای، مطابق 8-3-3-2، ساختمان را به قطعات مناسب تقسیم نمود، به گونه‌ای که هر قطعه واجد شرایط یاد شده باشد. لازم نیست که درز لرزه‌ای در پی ساختمان ادامه یابد.

2-4-5-8 ارتفاع و تعداد طبقات ساختمان

در مورد ساختمانهای مشمول این فصل رعایت نکات زیر الزامی است:

١- حداکثر تعداد طبقات بدون احتساب زیرزمین به دو محدود می‌شود.

۲- در احتساب تعداد طبقات، تراز روی سقف زیرزمین نباید نسبت به متوسط تراز زمین مجاور بیش از 1.5 متر باشد، در غیر این صورت، زیر زمین نیز به عنوان طبقه‌ای از ساختمان منظور می‌شود. به علاوه، تفاوت تر از سقف زیرزمین با تراز زمین در پایین دست ساختمان نباید از ۲ متر بیشتر باشد. در غیر این صورت، این طبقه نیز به عنوان یک طبقه منظور می‌شود.

٣- حداکثر تعداد طبقات زیرزمین یک طبقه می‌باشد.

۴- تراز روی بام نسبت به متوسط تراز زمین مجاور نباید بیش از ۸ متر باشد.

۵- ارتفاع طبقه (از روی کلاف زیر دیوار یا پی بتنی تا زیر سقف) نباید از ۴ متر بیشتر باشد. چنان چه ارتفاع طبقه بیشتر از این مقدار در نظر گرفته شود، باید یک کلاف افقی اضافی در  داخل دیوارها و در تراز حداکثر ۴ متر بالاتر از روی کلاف زیر دیوار تعبیه شود. در صورت اخیر می‌توان ارتفاع طبقه را تا حداکثر ۶ متر افزایش داد.

۶- حداکثر ارتفاع زیرزمین، از روی پی بتنی یا کلاف زیر دیوار تا زیر سقف زیر زمین، 2.5 متر می‌باشد.

3-4-5-8 پیشامدگی سقف

در صورت وجود پیشامدگی سقف لازم است ضوابط زیر رعایت شوند:

1- طول پیشامده طره در مورد بالکن‌های سه طرف باز از 1.2 متر و برای بالکن‌های دو طرف باز از 1.5 متر بیشتر نباشد.

۲- طره‌ها باید بخوبی در سقف طبقه مهار شوند.

3- روی هیچ قسمت پیشامدگی ساختمان نباید دیواری ساخته شود ولی ساخت جان پناه بنایی تا ارتفاع ۵۰۰ میلی متر از روی کف تمام شده مجاز است.

4-4-5-8 اختلاف سطح سقف در طبقه

حتی المقدور از ایجاد اختلاف سطح در طبقه پرهیز شود. چنانچه اختلاف سطح در طبقه بیشتر از ۶۰۰ میلی متر نباشد، باید در انتهای هر قسمت از سقف یک کلاف افقی مجزا در دیوار، حد فاصل دو قسمتی که اختلاف سطح دارند، اجرا شود و یا اینکه دو قسمت ساختمان به وسیله درز لرزه‌ای از یکدیگر جدا شوند. چنان چه اختلاف سطح بیش از ۶۰۰ میلی متر باشد، لازم است در قسمت ساختمان بوسیله درز لرزه‌ای از یکدیگر جدا شوند.

5-5-8 الزامات سازه‌ای

1-5-5-8 الزامات عمومی

در مورد ملاحظات سازه‌ای ساختمانهای مشمول این فصل، رعایت موارد کلی زیر الزامی است:

1- تمامی اعضای ساختمان باید به گونه مناسبی به هم پیوسته باشند تا ساختمان در برابر نیروهای وارده به طور یکپارچه عمل کند. به ویژه سقف باید با حفظ انسجام خود به صورت یکپارچه،علاوه بر تحمل و انتقال نیروی ثقلی، نیروی ناشی از زلزله را نیز به اعضای قائم منتقل نماید.

۲- ساختمان باید دارای تقارن سازه‌ای مناسب باشد، در غیر این صورت باید از درز لرزه‌ای استفاده شود.

٣- از قرار دادن اجزای ساختمانی، تأسیسات و یا اجسام سنگین روی طره‌ها، اعضای لاغر، دهانه‌های بزرگ و بام پرهیز شود.

2-5-5-8 شالوده و پی

پی ساختمان‌های مشمول این فصل می‌تواند از نوع بتن مسلح و یا ترکیب کرسی چینی و کلاف بتنی زیر دیوار باشد. شالوده و پی ساختمانهای مشمول این فصل لازم است با رعایت ضوابط زیر ساخته شوند:

1-2-5-5-8 شالوده

شالوده قسمتی از پی سازی است که زیر پی بتنی و یا کلاف بتنی زیر دیوار اجرا می‌شود. در ساخت شالوده الزامات زیر باید رعایت شوند.

١- شالوده باید در یک تراز ساخته شود و هر گاه احداث شالوده، به هر دلیل، در یک تراز ممکن نباشد، هر بخش از شالوده باید به صورت افقی در یک تراز قرار گیرد.

۲- ساخت شالوده شیب دار مجاز نیست. در زمین‌های شیب دار چنانچه ساخت شالوده ساختمان در یک تراز ممکن نباشد باید از شالوده پلکانی استفاده شود، به طوری که قسمتهای مختلف  شالوده در جهت افقی حداقل ۶۰۰ میلی متر هم پوشانی داشته و ارتفاع هر پله نباید بیش از ۳۰۰ میلی متر باشد.

۳- برای اجرای شالوده، پی کنی باید تا رسیدن به لایه خاک مقاوم انجام شود. همچنین، عمق پی کنی نباید از ۸۰۰ میلی متر کمتر باشد.

4- عمق شالوده نباید از ۵۰۰ میلی متر کمتر باشد. همچنین، عرض شالوده نباید از  1.5 برابر عرض کرسی چینی یا عرض دیوار (در صورت عدم وجود کرسی چینی) کمتر باشد.

۵- در زمین‌های سنگی، که پی کنی بدون استفاده از دستگاه‌های ضربه‌ای دشوار می‌باشد، اجرای شالوده الزامی نیست.

۶- شالوده باید به یکی از روش‌های زیر اجرا شود:

الف – شفته آهکی، با عیار حداقل ۳۵۰ کیلوگرم آهک در مترمکعب

ب- سنگ لاشه غوطه‌ای در بتن با عیار ۲۵۰ کیلوگرم سیمان در مترمکعب

پ- سنگ کاری با ملات ماسه سیمان یا باتارد

ت- بتن با عیار ۲۵۰ کیلوگرم سیمان در متر مکعب

٧- اجرای شالوده به صورت خشکه چینی با سنگ مجاز نمی‌باشد.

2-2-5-5-8 کرسی چینی

کرسی قسمتی از پی سازی است که به منظور رسیدن به تراز مورد نظر برای اجرای پی یا کلاف زیر دیوار انجام می‌شود. در کرسی چینی رعایت موارد زیر الزامی است.

١- کرسی چینی باید از روی سطح بتن یا شفته آهک تسطیح روی شالوده تا پی بتنی و یا کلاف زیر دیوار ادامه داشته باشد.

۲- عرض کرسی در تراز روی شالوده، نباید از بیشترین دو مقدار زیر کمتر باشد.

الف – نصف ارتفاع کرسی

ب – مقادیر مندرج در جدول ۸-۵-۱، بر حسب تعداد طبقات و نوع خاک ساختگاه

٣- عرض کرسی در تراز زیر دیوار باید حداقل ۱۰۰ میلی متر بیشتر از عرض دیوار باشد.

۴- لازم است کرسی چینی با ۲۰ میلی متر ملات ماسه سیمان با نسبت سیمان به ماسه یک به دو پوشانده شود.

۵- لازم است کرسی چینی با استفاده از سنگ لاشه، آجر یا بلوک سیمانی توپر و ملات ماسه -سیمان، یا ماسه -سیمان – آهک، تعریف شده در فصل دوم این مبحث، اجرا شود.

۶- در صورت استفاده از بلوک سیمانی حفره دار، لازم است حفره‌ها از بتن یا ملات کاملاً پر شوند.

7- در زمین‌های مرطوب، در صورت استفاده از آجر در کرسی چینی، مصرف آجرهای ماسه آهکی یا رسی مرغوب (مهندسی) الزامی است.

۸- در صورت نیاز، می‌توان کرسی چینی را در مقطع به صورت پله‌ای (هرمی) و با رعایت موارد فوق در رابطه با حداقل عرض در تراز زیر و بالای کرسی، اجرا کرد.

3-2-5-5-8 پی بتن آرمه

در صورتی که از پی بتن آرمه استفاده شود، رعایت موارد زیر الزامی است:

١- مقاومت فشاری (مشخصه) بتن مورد استفاده در پی حداقل ۲۰ مگاپاسکال باشد.

۲- مقاومت کششی میلگرد مورد استفاده در پی حداقل ۲۴۰ مگاپاسکال باشد.

۳- در زیر پی، بتن تسطيح به عرض حداقل ۱۰۰ میلی متر بیشتر از عرض پی و ضخامت حداقل ۵۰ میلی متر اجرا شود.

۴- عرض پی نباید از 1.5 برابر عرض دیوار و یا ۶۰۰ میلی متر، هر کدام که بیشتر است، کمتر باشد.

همچنین عمق پی نباید از ۵۰۰ میلی متر کمتر در نظر گرفته شود.

۵- میلگرد عرضی پی بر مبنای میزان میلگرد خمشی مورد نیاز یک پی نواری بتنی جهت انتقال نیروی محوری دیوار محاسبه شده و نباید از مقادیر مندرج در جدول ۸-۵-۲ کمتر در نظر گرفته شود. همچنین، فاصله بین میلگردهای عرضی نباید از ۳۰۰ میلی متر بیشتر باشد.

۶- میلگرد طولی پی بر مبنای میزان میلگرد حرارتی مورد نیاز یک پی نواری بتنی در نظر گرفته می‌شود. برای این منظور می‌توان از میلگردهای به قطر ۱۲ میلی متر با حداکثر فاصله ۳۰۰ میلی متر استفاده نمود.

۷- در مناطق سردسیر و دارای یخبندان، لازم است تراز روی پی حداقل ۴۰۰ میلی متر زیر سطح زمین قرار گیرد.

4-2-5-5-8 شالوده کرسی چینی و کلاف بتنی

به جای پی بتنی می‌توان از شالوده کرسی چینی و کلاف بتنی استفاده کرد. چنان چه از شالوده کرسی چینی و کلاف بتنی استفاده شود، رعایت موارد زیر الزامی است.

١- کرسی چینی بر مبنای ضوابط مندرج در بند ۸-۵-۵-۲-۲ اجرا شود.

۲- روی کرسی، کلاف بتنی زیر دیوار بر مبنای ضوابط مندرج در بند ۸-۵-۵-۶-۱ اجرا شود.

٣- برای جلوگیری از نفوذ رطوبت، لازم است لایه عایق رطوبتی مناسب بر روی کلاف زیر دیوار و یا در تراز مناسب در درز بستر دیوار اجرا شود.

۴- در مناطق سردسیر و دارای یخبندان، لازم است تراز روی کلاف بتنی زیر دیوار حداقل ۴۰۰ میلی متر زیر سطح زمین قرار گیرد.

3-5-5-8 دیوار

دیوارهای سازه‌ای و غیر سازه‌ای ساختمان‌های مشمول این فصل باید با رعایت ضوابط زیر اجرا شوند:

1-3-5-5-8 دیوار سازه‌ای

۱- دیوار سازه‌ای به دیواری اطلاق می‌شود که بار ثقلی و (یا) بار جانبی (مانند زلزله) را حمل کند.

۲- دیوار سازه‌ای می‌تواند با واحدهای مصالح بنایی آجر، سنگ و یا بلوک سیمانی اجرا شود. چنانچه از بلوک سیمانی حفره دار برای ساخت دیوار استفاده شود، لازم است که حفره‌های واحد مصالح بنایی در حین اجرا با بتن و یا ملات فشرده کاملاً پر شود.

٣- حداکثر طول مجاز دیوار محصور بین دو کلاف قائم ۵ متر می‌باشد.

۴- ارتفاع دیوارهای سازه‌ای باید با مفاد بند ۸-۵-۴-۲ تطبیق نماید.

۵- حداکثر نسبت ارتفاع به ضخامت دیوار سازه‌ای ۱۵ می‌باشد. همچنین، عرض (ضخامت) دیوار سازه‌ای در طبقات نباید از ۲۰۰ میلی متر و در زیر زمین از ۳۲۰ میلی متر کمتر باشد.

۶- دیوارهای سازه‌ای طبقات باید در امتداد قائم پیوسته بوده و تا روی پی ادامه داشته باشند.

۷- دیوارهای سازه‌ای باید به طور یکنواخت در دو امتداد عمود بر هم توزیع شوند.

2-3-5-5-8 دیوار نسبی

دیوار نسبی، به نسبت سطح مقطع دیوارهای سازهای برشی یک طبقه در هر امتداد، که در برابر بار ناشی از زلزله در آن امتداد مقاومت می‌کنند، به کل مساحت طبقه اطلاق می‌شود. موارد زیر در محاسبه دیوار نسبی به حساب نمی‌آیند.

۱- دیوارهای غیرسازه ای (جداگر)

۲- دیوارهایی که ضخامت آنها از ۲۰۰ میلی متر کمتر باشد.

٣- دیوارهایی که طول آنها از یک سوم ارتفاع آنها کمتر باشد.

۴- دیوارهایی که طول آنها از ۱۰ متر کمتر باشد.

۵- ستون‌ها و جرزهای کنار و بین بازشوها که نسبت طول به ارتفاع مؤثر آنها از یک سوم کمتر باشد.

۶- بخش‌هایی از دیوار که در بالا و پایین بازشوها قرار دارند.

۷- دیوارهایی که پس از اجرای سقف ساخته شده و به نحو مناسب به سقف وصل نگردیده باشند.

در ساختمان‌های موضوع این فصل در رابطه با دیوار نسبى الزامات زیر باید رعایت شوند:

۱- در هر یک از امتدادهای طولی و عرضی ساختمان، مقدار دیوار نسبی مورد نیاز در هر طبقه، متناظر با خطر نسبی زلزله مندرج در آیین نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰)، نباید از مقادیر داده شده در جدول ۸-۵-۳ کمتر باشد.

۲- دیوارهای سازه‌ای قابل استفاده در محاسبه دیوار نسبی در هر طبقه و در هر امتداد باید به طور یکنواخت و قرینه در سطح طبقه پخش شوند، به گونه‌ای که فاصله بین مرکز سطح یک طبقه و مرکز سطح دیوارهای نسبی آن طبقه (خروج از مرکزیت) در هر امتداد از ۵٪ بعد ساختمان در آن امتداد بیشتر نباشد. چنان چه این فاصله در هر کدام از دو امتداد از ۵% بیشتر شود، لازم است به ازای هر یک درصد خروج از مرکزیت مازاد، مقادیر حداقل دیوار نسبی مندرج در جدول ۸-۵-۳ به اندازه یک درصد افزایش یابند (در 1.01  ضرب شوند). در هر صورت، در هر طبقه و در هر امتداد، خروج از مرکزیت بیش از ۲۰٪ مجاز نمی‌باشد.

3-3-5-5-8  دیوار زیرزمین

رعایت موارد زیر برای دیوار زیرزمین الزامی است:

1- ارتفاع دیوار زیر زمین، از روی کلاف زیر دیوار تا زیر سقف، به 2.5 متر محدود می‌شود.

۲- ضخامت دیوار زیرزمین نباید از ۳۲۰ میلی متر کمتر باشد.

٣- ضخامت دیوار زیرزمین نباید از ضخامت دیوار طبقه هم کف کمتر باشد.

۴- کلیه نعل درگاه‌ها در طبقه زیرزمین باید از بتن در جا و یا بنایی مسلح ساخته شده و به کلافهای قائم مجاور متصل شوند. استفاده از نعل درگاه فولادی در زیر زمین مجاز نمی‌باشد.

۵- دیوارها باید در برابر نفوذ آب و رطوبت عایق کاری شوند.

4-3-5-5-8 دیوار غیرسازه ای (جداگر)

دیوار غیرسازه ای باید، علاوه بر موارد ذکر شده در بند ۸-۳-۵-۱، الزامات زیر را نیز برآورده نماید:

۱- دیوار غیرسازه ای منحصراً به منظور جداسازی فضاهای ساختمان به کار می‌رود. وزن این دیوار یا مستقیماً به وسیله شالوده یا با واسطه کفها توسط دیوارهای سازه‌ای تحمل می‌شود.

۲- لازم است کلیه لبه‌های افقی و قائم دیوار غیر سازه‌ای توسط عناصر افقی و قائم محصور و مهار شوند. این عناصر می‌توانند دیوار متعامد، پشت بند، دال، پی و با کلاف باشند.

5-3-5-5-8 اجرای دیوار

در اجرای دیوارهای بنایی غیر مسلح سازه‌ای و غیر سازهای رعایت نکات زیر الزامی است:

۱- در ساخت دیوار از یک نوع واحد مصالح بنایی استفاده شود.

۲- استفاده از آجرهای توپر که به صورت سنتی تولید می‌گردند (آجر فشاری یا گری)، بجز برای کرسی چینی و ساخت دیوار سازه‌ای زیرزمین، در چینش دیوار سازه‌ای و یا غیر سازه‌ای مجاز نمی‌باشد.

٣- قبل از اجرا، لازم است واحدهای مصالح بنایی زنجاب شوند تا آب ملات را به خود جذب نکنند.

۴- دیوار چینی باید با ملات ماسه سیمان یا ملات ماسه سیمان – آهک (باتارد) با نسبت اختلاط مندرج در بند ۸-۲-۲-۶ و با اطمینان از تأمین مقاومت فشاری تعیین شده در این بند انجام شود.

۵- در چینش دیوار، هر واحد مصالح بنایی حداقل به اندازه یک چهارم طول خود با واحدهای رگ قبلی هم پوشانی داشته باشد.

۶- امتداد رگها کاملاً افقی باشد.

7- بندهای قائم در دو رگ متوالی، در یک امتداد نبوده و شاقولی باشند.

۸- ضخامت بندهای افقی و قائم ملات نباید کمتر از ۱۰ میلی متر و بیشتر از ۱۵ میلی متر باشد. چنان چه میلگرد بستر در بند قرار داده شود، می‌توان ضخامت بند را، با توجه به قطر میلگرد و حداقل ۶ میلی متر پوشش ملات، حداکثر تا ۲۰ میلی متر افزایش داد.

۹- بندهای قائم باید از ملات پر شوند.

۱۰- در هر دیوار سازهای بدون بازشو، که طول آن از 2.5 متر بیشتر باشد، لازم است در سه تراز مختلف در ناحیه یک سوم میانی ارتفاع دیوار از میلگرد بستر استفاده شود. میلگرد بستر باید شامل حداقل دو میلگرد طولی، هر کدام به قطر حداقل ۸ میلی متر، که در فاصله‌ای برابر دو سوم ضخامت دیوار از یکدیگر به صورت قرینه در بند بستر قرار می‌گیرند، باشد. این میلگردها باید توسط میلگردهای عرضی به قطر حداقل ۶ میلی متر و در فواصل حداکثر ۲۵۰ میلی متر به یکدیگر متصل شوند. میلگردهای بستر باید بدون انفصال در سرتاسر دیوار تا محل کلاف‌های قائم ادامه یافته و در داخل آنها مهار شوند.

۱۱- هر رگ دیوار چینی باید در کلیه دیوارهای ساختمان هم زمان اجرا شده و در یک سطح بالا آورده شود. همچنین، استفاده از روش هشت گیر در ساخت دیوارهای ممتد و متقاطع مجاز نمی‌باشد.

۱۲- اگر دیوار چینی به طور همزمان میسر نباشد، می‌توان قسمت‌هایی از دیوار را به صورت لاریز ساخت.

۱۳- دیوار چینی باید کاملاً شاقولی باشد.

۱۴- دیوار در محل اجرای کلافهای قائم بتن مسلح باید به صورت دندانه دار (هشت گیر) اجرا شود. در این حالت، حداقل فاصله بین آجرهای هشت گیر نباید از بعد لازم کلاف کمتر باشد. به جای استفاده از هشت گیر می‌توان در هنگام اجرای دیوار با تعبیه دو میلگرد افقی به قطر حداقل ۸  میلی متر در هر ۵۰۰ میلی متر ارتفاع دیوار، اتصال بین دیوار و کلاف را تأمین نمود. لازم است میلگردهای اتصال در هر طرف از کلاف قائم به اندازه ۳۰۰ میلی متر درون بند بستر ادامه یابند.

۱۵- دیوارها باید پس از اجرا حداقل به مدت سه روز به صورت ممتد مرطوب نگه داشته شوند.

4-5-5-8 بازشو

علاوه بر موارد ذکر شده در بند ۸-۳-۴-۷، رعایت ضوابط زیر در ساختمان‌های موضوع این فصل الزامی است:

1- بازشو نباید سبب قطع کلاف شود.

۲- مجموع سطح بازشوها در هر دیوار سازه‌ای نباید از یک سوم سطح آن دیوار بیشتر باشد.

3- مجموع طول بازشوها در هر دیوار سازه‌ای نباید از یکدوم طول دیوار بیشتر باشد.

۴- فاصله اولین بازشو از ابتدای طول دیوار نباید از دو سوم ارتفاع بازشو و یا ۷۵۰ میلی متر کمتر باشد.

۵- فاصله دو بازشو نباید از دوسوم ارتفاع کوچکترین بازشوی طرفین خود و همچنین از یک ششم مجموع طول آن دو بازشو کمتر باشد. در غیر این صورت جرز بین دو بازشو جزئی از بازشو منظور می‌شود و نباید آن را به عنوان دیوار سازه‌ای به حساب آورد.

۶- هیچ یک از ابعاد بازشو نباید از ۲ متر بیشتر باشد.

۷- چنانچه هر کدام از موارد ۲ تا ۶ برآورده نشود، لازم است اطراف بازشوهای مربوطه، بر اساس ضوابط بند ۸-۵-۵-۶-۳، کلاف بازشو تعبيه شود.

5-5-5-8 نعل درگاه

در اجرای نعل درگاه، علاوه بر موارد ذکر شده در بند ۸-۳-۴-۸، رعایت موارد زیر الزامی است:

1- در صورت استفاده از کلافهای قائم در اطراف بازشو، نعل درگاه باید به نحو مناسبی به آنها متصل شود.

۲- عرض نعل درگاه باید مساوی ضخامت دیوار باشد.

٣- نعل درگاه روی بازشوهای مجاور باید به صورت یکسره اجرا شده و ضوابط طول تکیه گاه مندرج در مورد ۳ بند ۸-۳-۴-۸ را نیز برآورده نماید.

6-5-5-8 کلاف بندی

کلاف بندی ساختمان‌های موضوع این فصل، جهت حفظ انسجام و پیوستگی اعضای اصلی ساختمان، شامل دیوارها، کف‌ها و پی، الزامی است. کلاف بندی باید بر اساس ضوابط زیر انجام گیرد. همچنین، لازم است کلیه کلافهای افقی و قائم از بتن مسلح، با مقاومت مشخصه ۲۰ مگاپاسکال ساخته شوند.

1-6-5-5-8 کلاف بندی افقی

الف) مشخصات و محل قرار دادن کلاف افقی:

در کلیه دیوارهای باربر، کلاف افقی باید در تراز زیر و تراز روی دیوار با رعایت ضوابط زیر ساخته شود:

۱- در تراز زیر دیوار: عرض كلاف نباید از عرض دیوار و یا ۲۵۰ میلی متر و ارتفاع آن نباید از دوسوم عرض دیوار و یا ۲۵۰ میلی متر کمتر باشد.

۲- در تراز روی دیوار: عرض كلاف نباید از عرض دیوار کمتر باشد، مگر در دیوارهای بیرونی که به منظور نماسازی می‌توان عرض کلاف را حداکثر تا ۵۰ میلی متر از عرض دیوار کمتر اختیار نمود، ولی در هر حالت عرض كلاف افقی نباید از ۲۰۰ میلی متر کمتر باشد. ارتفاع کلاف نیز نباید از ۲۰۰ میلی متر کمتر باشد. هنگام اجرای کلاف سقف، تدابیر لازم برای اتصال مناسب آن به تیرهای سقف اتخاذ شود. همچنین، چنان چه سقف از تاوه تخت بتن مسلح درجا ساخته شود، نیازی به کلاف افقی اضافی در تراز سقف نیست.

ب) مشخصات و محل قرار دادن میلگردها در کلاف افقی بتنی:

1- میلگردهای طولی باید از نوع آجدار با حداقل قطر ۱۲ میلی متر باشند.

۲- میلگردهای طولی باید حداقل چهار عدد بوده و در چهار گوشه کلاف با پوشش بتنی مناسب قرار گیرند. در صورتی که عرض کلاف از ۳۵۰ میلی متر فراتر رود تعداد میلگردهای طولی باید به ۶ عدد و یا بیشتر افزایش داده شود به گونه‌ای که فاصله هر دو میلگرد مجاور از ۲۵۰  میلی متر بیشتر نباشد.

3- میلگردهای طولی باید با تنگ‌هایی به قطر حداقل ۸ میلی متر به یکدیگر بسته شوند. فاصله تنگها از یکدیگر نباید از ۲۰۰ میلی متر بیشتر باشد. فاصله تنگها در طولی برابر با ۴۵۰ میلی متر از بر کلاف قائم، که ناحیه بحرانی نامیده می‌شود، باید به ۱۰۰ میلی متر کاهش یابد. در ناحیه بحرانی و در محل اتصال کلاف‌ها به یکدیگر، نباید میلگرد وصله شود.

۴- پوشش بتن اطراف میلگردهای طولی نباید در مورد کلاف زیر دیوار از ۵۰ میلی متر و در مورد کلاف سقف از ۳۰ میلی متر کمتر باشد.

پ) اتصال کلافهای افقی:

۱- در هر تراز، کلاف‌ها باید به یکدیگر متصل شوند تا کلاف بندی به صورت یک شبکه به هم پیوسته باشد.

۲- میلگردها در محل تلاقی کلافها باید حداقل به اندازه ۵۰۰ میلی متر هم پوشانی داشته باشند.

٣- کلاف افقی نباید در هیچ جا منقطع باشد. در صورت نیاز به عبور لوله، قطر آن نباید بیش از یک ششم عرض كلاف باشد. عبور لوله نباید باعث قطع و یا جابجایی میلگردها شود. همچنین لوله آب گرم باید با عایق حرارتی پوشانده شود.

2-6-5-5-8 کلاف بندی قائم

الف) مشخصات و محل قرار دادن کلاف قائم

١- کلافهای قائم بتن مسلح باید در محل تقاطع دیوارهای سازهای تعبیه شوند. در صورتی که طول دیوار بین دو کلاف بیشتر از ۵ متر باشد باید کلافهای قائم اضافی با توزیع یکنواخت در فواصل حداکثر ۵ متر در داخل دیوار، تعبیه شود.

2 –  عرض كلاف قائم نباید از عرض دیوار مجاور در هر جهت کمتر باشد، مگر در دیوارهای بیرونی که به منظور نماسازی می‌توان عرض کلاف را حداکثر تا ۵۰ میلی متر از عرض دیوار کمتر اختیار نمود، ولی در هر حالت هیچ یک از ابعاد مقطع کلاف قائم نباید از ۲۰۰ میلی متر کمتر باشد.

۳- در ساختمان‌های دو طبقه و یا ساختمان‌های دارای زیرزمین، لازم است در کلیه گوشه‌های بیرونی ساختمان از کلاف قائم گوشه (دوبل)، مطابق مورد (پ) در زیر استفاده نمود.

۴- طول کلاف قائم گوشه در هر امتداد گوشه، نباید از ۵۰۰ میلی متر و یا عرض دیوار متعامد به علاوه ۲۰۰ میلی متر، هر کدام بیشتر است، کمتر باشد.

ب) مشخصات و محل قرار دادن میلگردها در کلاف قائم بتنی تک

1- میلگردهای طولی باید از نوع آجدار با حداقل قطر ۱۲ میلی متر باشد.

۲- حداقل چهار میلگرد طولی باید در چهار گوشه کلاف با پوشش بتنی مناسب قرار گیرند و به نحو مناسبی با میلگردهای طولی کلاف افقی مهار شوند.

3- میلگردهای طولی باید با تنهایی به قطر حداقل ۸ میلی متر به یکدیگر بسته شوند. فاصله تنگها از یکدیگر نباید از ۲۰۰ میلی متر بیشتر باشد. حداکثر فاصله تنگها در ناحیه بحرانی بالا و پایین کلاف باید به ۱۰۰ میلی متر کاهش یابد. طول ناحیه بحرانی در کلاف قائم از بر داخلی کلاف افقی محاسبه می‌شود و بزرگترین دو مقدار زیر می‌باشد.

الف) یک پنجم فاصله محور تا محور کلاف‌های افقی بالا و پایین دیوار

ب) دو برابر ضخامت کلاف قائم در راستای عمود بر دیوار

۴- در ناحیه بحرانی و در محل اتصال کلاف‌ها به یکدیگر، نباید میلگرد وصله شود.

۵- پوشش بتن اطراف میلگردهای طولی نباید از ۳۰ میلی متر کمتر باشد.

۶- در صورتی که حداقل عرض مقطع کلاف از ۳۵۰ میلی متر بیشتر باشد، تعداد میلگردهای طولی باید به ۶ عدد و یا بیشتر افزایش داده شود، به طوری که فاصله هر دو میلگرد مجاور از ۲۵۰ میلی متر بیشتر نباشد.

7- میلگردهای طولی کلاف قائم طبقه زیرین باید حداقل به اندازه ۲۵۰ میلی متر به صورت قائم و با خم ۹۰ درجه، حداقل ۲۰۰ میلی متر در داخل پی یا کلاف زیر دیوار مهار شوند.

پ) مشخصات و محل قرار دادن میلگردها در کلاف قائم بتنی گوشه (دوبل)

1- میلگردهای طولی باید از نوع آجدار با حداقل قطر ۱۲ میلی متر باشد.

۲- حداقل هشت میلگرد طولی باید با آرایشی مطابق بند ۸-ر -۵-۵-۶-۲ راهنمای این مبحث و با پوشش بتنی مناسب قرار گیرند و به نحو مناسبی به میلگردهای طولی کلاف افقی مهار شوند.

۳- میلگردهای طولی باید با تنهایی به قطر حداقل ۸ میلی متر به یکدیگر بسته شوند. فاصله تنگها از یکدیگر نباید از ۲۰۰ میلی متر بیشتر باشد. حداکثر فاصله تنگها در ناحیه بحرانی بالا و پایین کلاف باید به ۱۰۰ میلی متر کاهش یابد. طول ناحیه بحرانی در کلاف قائم از بر داخلی کلاف افقی محاسبه می‌شود و بزرگترین دو مقدار زیر می‌باشد.

الف) یک پنجم فاصله محور تا محور كلافهای افقی بالا و پایین دیوار

ب) دو برابر ضخامت کلاف قائم در راستای عمود بر دیوار

۴- در ناحیه بحرانی و در محل اتصال كلافها به یکدیگر، نباید میلگرد وصله شود.

۵- پوشش بتن اطراف میلگردهای طولی نباید از ۳۰ میلی متر کمتر باشد.

۶- چنان چه عرض کلاف در هر امتداد از ۳۵۰ میلی متر بیشتر باشد، تعداد میلگردهای طولی در آن امتداد و در هر ردیف باید به ۳ عدد و یا بیشتر افزایش داده شود، به گونه‌ای که فاصله هر دو میلگرد مجاور از ۲۵۰ میلی متر بیشتر نباشد.

7- میلگردهای طولی کلاف قائم طبقه زیرین باید حداقل به اندازه ۲۵۰ میلی متر به صورت قائم و با خم ۹۰ درجه، حداقل ۳۰۰ میلی متر در داخل پی یا کلاف زیر دیوار مهار شوند.

ت) اتصال کلافهای قائم

کلافهای قائم باید به نحو مناسب به کلاف‌های افقی متصل شوند. در نقاط تقاطعی که کلاف قائم ادامه می‌یابد، میلگردهای طولی کلاف قائم باید بدون قطع شدن از درون کلاف افقی عبور نمایند. در نقاط تقاطعی که کلاف قائم ادامه نمی‌یابد، میلگردهای طولی کلاف قائم باید تا روی میلگردهای فوقانی کلاف افقی ادامه یافته و با خم ۹۰ درجه حداقل به اندازه 500 میلی متر در داخل کلاف افقی مهار شوند. همچنین، کلافهای قائم باید به نحو مناسب به یکدیگر و به پی یا کلاف زیر دیوار متصل شوند.

3-6-5-5-8 کلاف بازشو

چنان چه بازشوها شرایط هندسی موارد ۲ تا ۶ بند ۸-۵-۵-۴ را نداشته باشند، لازم است اطراف آنها کلاف بازشو اجرا شود. کلاف بازشو می‌تواند از جنس بتن آرمه و یا فولاد باشد.

الف) کلاف بازشوی بتن آرمه:

کلاف بازشوی بتن آرمه باید ضوابط زیر را برآورده سازد.

١- بعد كلاف بازشوی بتنی افقی و قائم، در امتداد دیوار، نباید از ۱۰۰ میلی متر کمتر باشد. همچنین، عرض کلاف بازشو باید برابر با عرض دیوار باشد.

۲- مقاومت فشاری بتن کلاف بازشوی بتن آرمه نباید از ۲۰ مگاپاسکال کمتر باشد.

٣- لازم است کلاف بازشوی بتنی توسط دو میلگرد، هر کدام به قطر حداقل ۱۰ میلی متر که در فواصل حداکثر ۲۰۰ میلی متر توسط میلگردهای عرضی، به قطر حداقل ۶ میلی متر بسته شده باشند، مسلح شود. چنانچه عرض دیوار از ۳۵۰ میلی متر بیشتر باشد، لازم است از سه عدد و یا بیشتر میلگرد در عرض استفاده نمود، به گونه‌ای که فاصله بین میلگردها از ۲۵۰ میلی متر بیشتر نباشد.

۴- لازم است کلاف بازشوی قائم، به وسیله یکی از دو روش دندانه‌ای و یا اتصال میلگرد بستر به  دیوار متصل شود.

۵- لازم است کلاف‌های افقی و قائم بتنی بازشو به نحو مناسب به یکدیگر و به کلافهای قائم و افقی دیگر (کلاف ساختمان و کلاف بازشو) متصل گردند.

ب) کلاف بازشوی فولادی:

بجای استفاده از کلاف بازشوی بتنی، می‌توان از کلاف بازشوی فولادی مناسب استفاده نمود. در اجرای کلاف بازشوی فولادی، رعایت ضوابط زیر الزامی است.

١- سطح مقطع کلاف بازشوی فولادی نباید از ۸۰۰ میلی متر مربع کمتر باشد.

۲- لازم است کلاف بازشوی فولادی قائم، در فواصل حداکثر برابر با ۴۰۰ میلی متر، توسط دو شاخه میلگرد بستر به قطر حداقل ۱۰ میلی متر و به طول حداقل ۳۰۰ میلی متر، به دیوار مجاور مهار شود.

٣- لازم است کلاف‌های بازشوی افقی و قائم فولادی به نحو مناسب به یکدیگر و به کلافهای قائم و افقی بتنی متصل شوند.

7-5-5-8 جان پناه

در ساخت جان پناه، الزامات زیر باید رعایت شوند:

۱- ارتفاع جان پناه اطراف بام و بالکن‌ها از کف تمام شده نباید از ۵۰۰ میلی متر بیشتر و ضخامت آن نباید از ۲۰۰ میلی متر کمتر باشد.

۲- لازم است دیوار جان پناه در فواصل حداکثر ۵ متر توسط کلافهای قائم دیوار، که از طبقه زیر جان پناه ادامه می‌یابند، مهار شود.

٣- لازم است بر روی جان پناه یک کلاف افقی بتن آرمه، به عمق حداقل ۱۰۰ میلی متر و عرضی برابر با عرض جان پناه، که با حداقل دو میلگرد افقی به قطر ۱۰ میلی متر مسلح می‌شود، اجرا شود. بجای استفاده از کلاف افقی بتن آرمه، می‌توان از کلاف افقی فولادی، مطابق بند ۸-۵-5-6-3-ب  استفاده نمود.

8-5-5-8 سقف

سقف ساختمان‌های مشمول این فصل می‌تواند به صورت تخت، شیب دار و قوسی با رعایت شرایط زیر ساخته شود.

۱- در زیر سقف، یک کلاف افقی مطابق بند ۸-۵-۵-۶-۱ اجرا شود. هنگام اجرای کلاف سقف، تدابیر لازم برای اتصال مناسب آن به تیرهای سقف اتخاذ شود.

۲- بخش طره‌ای سقف باید همزمان با سقف اجرا شده و تیرهای آن ادامه تیرهای سقف باشد.

3- طراحی و اجرای سقف از هر نوع باید بر اساس ضوابط صحیح بوده به گونه‌ای که انسجام سقف و اتصال آن به کلاف زیر سقف حفظ شود. در ادامه، ضوابط مربوط به اجرای سقفهای موضوع این فصل آورده شده است.

1-8-5-5-8 سقف تاق ضربی

در طراحی و اجرای سقف تاق ضربی رعایت موارد زیر الزامی است.

۱- تیرآهن‌های سقف باید بر اساس روش تنش مجاز و برای بارهای خدمت ساکن، سربار و زلزله (عمود بر صفحه سقف) طراحی شوند. به جای بار زلزله می‌توان بار ساکن را ۵۰٪ افزایش داد.

۲- فاصله بین تیرآهن‌های سقف نباید از ۱ متر بیشتر باشد.

٣- خیز تاق آجری نباید از ۵۰ میلی متر کمتر باشد.

۴- طول نشیمن تیرهای اصلی سقف بر روی کلاف افقی باید برابر عرض کلاف باشد.

۵- تیرآهن‌های سقف باید در فواصل حداکثر ۲ متر توسط تیرآهن‌های عرضی (حداکثر یک شماره کمتر از تیر آهن اصلی) که در دل تیرآهن‌های سقف قرار می‌گیرند، به یکدیگر متصل شوند. لازم است تیرآهن‌های عرضی در محل تقاطع تیرآهن‌های اصلی با دیوار باربر (روی کلاف افقی) نیز اجرا شوند.

۶- لازم است تیرآهن‌های عرضی با استفاده از اتصال مناسب نبشی و تسمه به تیرآهن‌های اصلی سقف و در صورت پیوسته بودن، با استفاده از صفحه اتصال فولادی به کلاف بتنی متصل شوند.

۷- لازم است تیرآهن‌های اصلی سقف با استفاده از صفحه اتصال فولادی به سطح بالایی کلاف افقي متقاطع متصل شوند.

۸- چنانچه سقف تاق ضربی در تراز کلاف افقی اجرا شود، انتهای تیرآهن‌های اصلی سقف باید در تمام عرض کلاف بتنی، درون شبکه میلگرد کلاف قرار گرفته و به نحو مناسب به آن متصل شود.

۹- تکیه گاه مناسبی برای پاتاق آخرین دهانه تاق ضربی تعبیه شود. این تکیه گاه می‌تواند با قرار دادن یک نیمرخ فولادی و اتصال آن با کلاف زیر خود یا با جاسازی در کلاف بتنی تأمین شود.

۱۰- لازم است تیرآهن‌های اصلی سقف با استفاده از تسمه فولادی، به عرض حداقل ۵۰ میلی متر و ضخامت حداقل ۵ میلی متر، به صورت ضربدری مهار شوند.

11- برای اجرای تاق آجری لازم است از آجر سوراخ دار و ملات گچ و خاک، مطابق بند 8-2-2-6-1، استفاده شود.

2-8-5-5-8 سقف تیرچه بلوک

طراحی سقف تیرچه بلوک باید بر مبنای دستورالعمل‌ها و استانداردهای معتبر انجام پذیرد. در اجرای سقف تیرچه بلوک، رعایت ضوابط بند ۸-۴-۶-۱۳-۱ الزامی است. همچنین، لازم است با استفاده از میلگردهای اتصال، تیرچه‌های سقف به نحو مناسب به کلاف افقی متصل شوند.

3-8-5-5-8 سقف بتن آرمه

در ساختمانهای بنایی با کلاف، لازم است طراحی و اجرای کف‌ها و سقف بتن آرمه بر اساس ضوابط مندرج در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و با توجه به الزامات زیر انجام گیرد.

1- با توجه به نوع سیستم باربری این گونه ساختمان‌ها، در تحلیل دال بتن آرمه، لازم است شرایط تکیه گاهی دال به صورت صلب در نظر گرفته شود.

۲- لازم است بتن ریزی دال بتن آرمه و کلاف افقی به صورت همزمان اجرا شود.

3- در صورت اجرای دال بتن آرمه تخت، ضمن رعایت کلیه ضوابط طراحی و اجرای این نوع دال، می‌توان کلاف افقی سقف را اجرا نکرد، مشروط بر آن که اتصال مناسب بین کلافهای قائم دیوار و بازشو و دال تخت برقرار گردد.

4-8-5-5-8 سقف شیبدار

سقف شیبدار متشکل از خرپاهای چوبی یا فلزی، تیرچه‌های فرعی و پوشش مناسب روی تیرچه‌های فرعی می‌باشد. در اجرای این نوع سقف رعایت ضوابط زیر الزامی است:

١- حداکثر فاصله خرپاها از یکدیگر 4.5  متر می‌باشد.

۲- خرپاهای سقف شامل اعضای فوقانی، تحتانی و اعضای مورب و یا قائم متصل کننده اعضای فوقانی و تحتانی می‌باشند.

۳- در خرپاهای چوبی، اعضای فوقانی و تحتانی باید از چوب‌هایی با قطر حداقل ۸۰ میلی متر باشند.

۴- در سقف‌های شیب دار چوبی، اعضای مورب و یا قائم باید از چوب‌هایی با قطر حداقل ۵۰ میلی متر و طول حداکثر 1.2  متر باشند.

۵- فاصله مرکز به مرکز تقاطع‌های موجود روی اعضای فوقانی و تحتانی حداکثر 1.2  متر باشد.

۶- اعضای مورب باید به طور مناسبی به اعضای فوقانی و تحتانی متصل شوند. همواره باید امتداد کلیه اعضا در یک اتصال از یک نقطه به نام مفصل بگذرد.

۷- تیرچه‌ها باید به نحو مناسبی به اعضای فوقانی متصل شوند.

۸- فاصله محور به محور تیرچه‌ها نباید بیشتر از ۶۰۰ میلی متر باشد.

۹- حداقل قطر تیرچه‌های چوبی بر اساس جدول ۸-۵-۴ به دست می‌آید.

1-4-8-5-5-8 پوشش سقف شیبدار

پوشش روی تیرچه‌ها باید به روش مناسب، مانند یکی از روش‌های زیر اجرا شود:

الف) پوشش فلزی:

در این نوع پوشش، روی تیرچه‌ها با استفاده از ورق‌های فلزی موج دار پوشانده می‌شود. این ورقها باید به وسیله پیچ‌های خم شده (پیچ سرخم) و واشرهای لاستیکی جهت آب بندی به تیرچه‌ها وصل شوند.

ب) پوشش سفالی :

در این نوع پوشش، روی تیرچه‌ها باید با تخته‌هایی به ضخامت حداقل ۱۰ میلی متر کاملاً پوشیده شود. لازم است تخته‌ها با میخ‌های چوبی یا فلزی به تیرچه‌ها وصل شوند. زهوار نگهدارنده سفال‌ها باید توسط میخ به تخته‌ها متصل شود. سفال‌ها باید چنان قرار داده شوند که هم پوشانی مناسب جهت آب بندی سقف داشته باشند.

پ) پوشش غوره گل:

در این نوع پوشش، روی تیرچه‌ها باید با تخته‌هایی به ضخامت حداقل ۱۰ میلی متر کاملاً پوشیده شود. تخته‌ها باید با میخ‌های چوبی یا فلزی به تیرچه‌ها وصل شوند. لازم است روی تخته‌ها با استفاده از غوره گل به ضخامت حداکثر ۱۰۰ میلی متر به طور کامل پوشیده شده و روی غوره گل، اندود کاهگل به ضخامت حداکثر ۳۰ میلی متر اجرا شود.

5-8-5-5-8 سقف قوسی

سقف قوسی از نوع آجری، چوبی و یا ترکیبی از عناصر فولادی، بتن آرمه و آجر می‌باشد. این سقف‌ها می‌توانند به شکل استوانه‌ای یا گنبدی ساخته شوند. سقف قوسی روی کلاف بتن آرمه افقی زیر سقف قرار می‌گیرد و باید به طور مناسب به آن وصل شود. پوشش روی این نوع سقف می‌تواند از انواع عایق‌های رطوبتی رایج و یا اندود کاهگل به ضخامت حداکثر ۳۰ میلی متر یا آجرفرش باشد. در اجرای سقفهای قوسی رعایت ضوابط زیر الزامی است.

الف) سقف‌های استوانه‌ای

١- حداقل خیز قوس استوانه‌ای برای دهانه‌های کناری برابر نصف دهانه و برای دهانه‌های میانی برابر یک سوم دهانه می‌باشد.

۲- به منظور تحمل نیروی رانش افقی باید به یکی از شیوه‌های زیر عمل شود:

الف – کلاف افقی زیر سقف باید در جهت دهانه قوس و در فواصل حداکثر 1.5 متر به وسیله یک عضو افقی (کش) در جهت عمود بر محور قوس تقویت شود. عضو افقی کششی می‌تواند از نوع  تیر بتن آرمه یا فولادی بوده و لازم است به نحو مناسب در کلاف افقی مهار شود. عضو افقی بتن آرمه باید دارای حداقل سطح مقطع ۱۰۰ سانتی متر مربع بوده و حداقل با دو میلگرد آجدار، هر کدام به قطر ۱۰ میلی متر، مسلح شود. سطح مقطع عضو افقی فولادی (ترجیحاً از انواع: I، ناودانی، نبشی یا قوطی) نباید کمتر از ۸۰۰ میلی متر مربع باشد.

ب- دیوارهای کناری باید در فواصل حداکثر برابر 1.5  متر توسط پشت بند مناسب تقویت شوند.

ب) سقف‌های گنبدی

سقف‌های گنبدی باید دارای پلان دایره‌ای با چند ضلعی منظم باشند. حداقل خیز قوس این نوع سقف برابر با یک سوم دهانه گنبد است. در این نوع سقف لازم است علاوه بر کلاف بتنی افقی روی دیوار، یک کلاف بتن آرمه افقی پیوسته در زیر گنبد تعبیه شده و به کلاف افقی روی دیوار متصل شود به طوری که دو کلاف یک مجموعه به هم پیوسته را تشکیل دهند.

6-8-5-5-8 سقف چوبی تخت

سقف تخت از نوع چوبی متشکل از تیر، پوشش تخته یا نظير آن، غوره کل و اندود کاه گل یا اندودهای دیگر می‌باشد. در اجرای این نوع سقف رعایت موارد زیر الزامی است:

١- لازم است تیرهای اصلی سقف از نوع چوب چهار تراش باشند.

۲- تیرهای اصلی سقف باید روی کلاف افقی سقف قرار گرفته و به نحو مناسب به آن متصل شوند.

٣- فاصله محور تا محور تیرهای اصلی سقف نباید از ۶۰۰ میلی متر بیشتر باشد.

۴- حداقل قطر یا عمق تبرها باید بر اساس جدول ۸-۵-۵ تعیین شود.

۵- تیرهای اصلی سقف باید از هر طرف ساختمان حداقل ۳۰۰ میلی متر و حداکثر ۶۰۰ میلی متر به صورت طره ادامه یابند.

۶- روی تیرها به وسیله تخته‌هایی با ضخامت حداقل ۱۰ میلی متر با مصالح مناسب دیگر به صورت کاملاً به هم چسبیده پوشیده شود.

۷- روی تخته‌ها با غوره گل به ضخامت حداکثر ۱۰۰ میلی متر پوشیده شود.

۸- به منظور عایق کاری، روی غوره گل با کاهگل به ضخامت حداکثر ۳۰ میلی متر و با انواع اندودهای رایج پوشیده شود.

9- در صورت استفاده از کاه گل، برای عایق کاری مجدد لایه کاه گل قبلی باید برداشته شود.

9-5-5-8 خرپشته

در اجرای خرپشته باید الزامات زیر رعایت شود:

1- چنانچه سطح زیربنای خرپشته بیش از ۲۵ درصد سطح زیربنای طبقه زیر خود باشد، خرپشته به عنوان یک طبقه محسوب شده و باید ضوابط بند ۸-۵-۴-۲ را برآورده نماید.

۲- لازم است ضوابط مربوط به دیوار نسبی طبقه، در هر دو امتداد، مطابق الزامات بند ۸-۵-۵-۳-۲، رعایت شود.

٣- لازم است سیستم کلاف بندی ساختمان، شامل کلافهای قائم و افقی، در خرپشته نیز ادامه یابد.

6-5-8 الزامات غیرسازه ای

1-6-5-8 نماسازی

در نماسازی ساختمان بنایی با کلاف باید الزامات بند ۸-۳-۵-۶ رعایت شود.

2-6-5-8 دیوار جداگر

در ساخت دیوارهای غیرسازهای جداگر، لازم است ضوابط بند ۸-۳-۵-۱ و بند ۸-۵-۵-۳-۴ رعایت شود.

3-6-5-8 پلکان

در ساخت پلکان، علاوه بر الزامات بند ۸-۳-۵-۴، موارد زیر نیز باید رعایت شوند.

1- محاسبه بار وارد بر پلکان بر مبنای ضوابط مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و طراحی پلکان بر مبنای ضوابط مبحث نهم و یا مبحث دهم مقررات ملی ساختمان می‌باشد.

۲- لازم است دال پلکان در تراز کف به پی بتن آرمه یا کلاف افقی، در تراز پاگرد به کلاف افقی نیم طبقه و در تراز طبقه به کلاف افقی طبقه به نحو مناسب (مانند جزئیات ارائه شده در بند ۸-ر-3-5-4 راهنمای این مبحث) متصل شود.

4-6-5-8 آسانسور و بالابر

نصب آسانسور و بالابر در ساختمان‌های موضوع این فصل، باید بر اساس ضوابط بند ۸-۳-۵-۵ باشد.

5-6-5-8 کفسازی

در کف سازی طبقات و بام، باید الزامات بند ۸-۳-۵-۲ رعایت شود.

6-6-5-8 تاسیسات

تاسیسات ساختمان‌های بنایی با کلاف باید بر مبنای ضوابط مندرج در مباحث مربوطه مقررات ملی ساختمان و با توجه به الزامات بند ۸-۳-۵-۱۲ طراحی و نصب شوند.

7-6-5-8 دیوار محوطه

در ساخت دیوار محوطه بنایی باید الزامات بند ۸-۳-۶ رعایت شود. در ساخت دیوار محوطه بنایی با کلاف، علاوه بر الزامات بند ۸-۳-۶، لازم است موارد زیر رعایت شود.

١- لازم است برای مهار دیوار بنایی، علاوه بر پی بتنی و یا کلاف بتنی زیر دیوار، از کلاف قائم و کلاف افقی روی دیوار استفاده شود.

۲- طول آزاد دیوار بنایی با کلاف بین دو پشت بند یا کلاف قائم، نباید از ۵ متر بیشتر باشد.

3-  ضوابط اجرای کلاف قائم دیوار، مشابه کلاف قائم ساختمان (بند ۸-۵-۵-۶-۲-ب) می‌باشد.

۴- ضوابط اجرای کلاف افقی روی دیوار، چنان چه ارتفاع دیوار از ۲ متر بیشتر نباشد، مشابه کلاف افقی روی جان پناه (مورد ۳، بند ۸-۵-۵-۷) و چنان چه بیشتر از ۲ متر باشد، مشابه کلاف افقی ساختمان (بند ۸-۵-۵-۶-۱) می‌باشد.