1-13-5 تعریف
عایقهای حرارتی مواد و مصالحی هستند که برای کاهش انتقال حرارت به کار میروند. میزان عایق بودن این مواد بستگی به ترکیب شیمیایی و /یا ساختار فیزیکی آنها دارد. فرآوردههایی عایق حرارتی محسوب میشوند که مقاومت حرارتی آنها بیش از 0.5 مترمربع کلوین بر وات و ضریب هدایت حرارتی آنها کمتر از 0.065 وات بر متر کلوین باشد.
2-13-5 دسته بندی
1-2-13-5 پشم معدنی: فرآوردهای است دارای ماهیت و ظاهر پشم گونه که از سنگ، سرباره یا شیشه مذاب ساخته میشود. انواع آن عبارتند از:
1-1-2-13-5 پشم شیشه: پشم معدنی ساخته شده از شیشه مذاب
2-1-2-13-5 پشم سنگ پشم معدنی ساخته شده عمدتاً از سنگهای طبیعی آذرین مذاب
3-1-2-13-5 پشم سرباره: پشم معدنی ساخته شده از سرباره مذاب کوره بلند ذوب آهن
2-2-13-5 پلاستیکهای سلولی: پلاستیکهایی که در آنها چگالی فرآورده، در اثر وجود حفرههای کوچک متعدد (سلولها) کاهش یافته است. این حفرهها که ممکن است به هم ارتباط داشته باشند در سرتاسر ماده توزیع میشوند. انواع آن به شرح زیر است:
1-2-2-13-5 پلی استایرن منبسط: مادهای که با قالب گیری دانتهای پلی استایرن قابل انبساط یا یکی از کوپلیمرهای آن ساخته شده و اساساً دارای ساختار سلول بسته و پر از هواست.
2-2-2-13-5 فوم پلی استایرن اکسترود شده: ماده عایق کاری پلاستیک سلولی منبسط و اکسترود شده با ساختار سلول بسته است.
3-2-2-13-5 فوم پلی یورتان: ماده پلاستیک سلولی نیمه صلب یا صلبی که بر پایه پلی یورتان است.
4-2-2-13-5 فوم الاستومری قابل انعطاف: فوم قابل انعطاف سلول بستهای است که از لاستیک طبیعی یا مصنوعی، یا مخلوطی از آن دو ساخته میشود و حاوی سایر پلیمرها و سایر مواد شیمیایی است که ممکن است با افزودنیهای آلی یا معدنی اصلاح شده باشد.
3-2-13-5 رس منبسط: ماده دانهای که از کانیهای رسی منبسط شده بر اثر حرارت ساخته میشود.
4-2-13-5 پرلیت منبسط: ماده (عایق) دانهای سبک ساخته شده از سنگ طبیعی آتشفشانی است که در اثر حرارت منبسط میشود تا تشکیل ساختاری سلولی دهد.
5-2-13-5 تخته پرلیت منبسط: تخته عایق حرارتی صلبی است که از پرلیت منبسط، الياف مسلح کننده و مواد چسباننده ساخته میشود.
6-2-13-5 ورمیکولیت ورقهای (متورق): ماده عایقی که از انبساط و ورقهای کردن کانی طبیعی میکا در اثر حرارت به دست میآید.
7-2-13-5 عایق سلولزی: عایق اليافی ساخته شده از چوب، کاغذ یا مواد خام کاغذبا چسبانندهها و کندسوزکننده ها است.
8-2-13-5 فوم فنلی: فوم سلولی صلبی است با ساختار پلیمری که در ابتدا از پلیمریزاسیون تراکمی فنل، همولوگها و/ یا مشتقات آن با آلدهیدها یا کتن ها ساخته میشود.
9-2-13-5 شیشه سلولی: مصالح عایق کاری صلبی است که از شیشه منبسط با یک ساختار سلول بسته ساخته میشود.
10-2-13-5 تخته چوب پنبه منبسط: فرآورده پیش ساختهای که از چوب پنبه دانهای ساییده منبسط ساخته و منحصراً با چسب طبیعی که از دیواره سلول آن تحت فشار و حرارت خارج شده چسبانده میشود.
11-2-13-5 فرآوردههای الیاف چوب: فرآوردههای عایق کاری که از الیاف چوب با افزودن مواد چسباننده یا بدون آن و/یا افزودنیها ساخته میشود. این تعریف فرآوردههایی را که به روش مکانیکی چسبانده میشوند، نیز در بر میگیرد.
12-2-13-5 دال و تخته پشم چوب: فرآورده عایق کاری صلبی است که از پشم چوب فلهای با یک چسباننده معدنی و تحت فشار تا ضخامت نهایی آن، چسبانده میشود.
13-2-13-5 سیلیکات کلسیم: فرآورده (عایق) شامل سیلیکات کلسیم هیدراته است که معمولاً با الياف تقویت میشود.
3-13-5 استانداردها
1-3-13-5 ویژگیها
1-1-3-13-5 استانداردهای ویژگی فرآوردههای عایق حرارتی مورد استفاده در ساختمان به شرح زیر است:
الف- پشم معدنی، فرآوردههای پشم معدنی باید مطابق ویژگیهای استاندارد ملی ایران شماره ۸۱۱۶ باشد.
ب- پلی استایرن منبسط: ویژگیهای فرآوردههای پلی استایرن منبسط در استاندارد ملی ایران شماره ۱۰۹۵۰ ارائه شده است.
پ- فوم پلی استایرن اکسترود شده: ویژگیهای فرآوردههای فوم پلی استایرن اکسترود شده در استاندارد ملی ایران شماره ۱۰۹۵۲ ارائه شده است.
ت- فوم پلی یورتان: ویژگیهای فرآوردههای فوم پلی یورتان در استاندارد ملی ایران شماره ۸۲۹۸ ارائه شده است.
ث- سبک دانه رس منبسط: ویژگیهای سبکدانه رس منبسط قبل و پس از اجرا به ترتیب در استانداردهای ملی ایران شماره ۱۱۰۵۹ قسمتهای ۱ و ۲ ذکر شده است.
ج- پرلیت منبسط: ویژگیهای فرآوردههای پرلیت منبسط قبل و پس از نصب به ترتیب در استانداردهای ملی ایران شماره ۱۱۰۶۲ قسمتهای ۱ و ۲ ارائه شده است.
چ- تخته پرلیت منبسط: تخته پرلیت منبسط دارای ویژگیهای مندرج در استاندارد ملی ایران شماره ۸۳۲۰ میباشد.
ح- ورمیکولیت ورقهای (متورق): مشخصات ورمیکولیت متورق قبل و پس از نصب در استانداردهای ملی ایران شماره ۱۱۴۲۷ قسمتهای ۱ و ۲ ارائه شده است.
خ- فوم فنلی: ویژگیهای فرآوردههای فوم فنلی در استاندارد ملی ایران شماره ۱۰۹۵۳ ذکر شده است.
د- شیشه سلولی : فرآوردههای شیشه سلولی دارای مشخصات مندرج در استاندارد ملی ایران شماره ۱۰۹۵۱ هستند.
ذ- تخته چوب پنبه منبسط : در استاندارد ملی ایران شماره ۱۰۹۴۸ ویژگیهای تخته چوب پنبه منبسط ارائه شده است.
ر- الیاف چوب: مشخصات فرآوردههای الیاف چوب در استاندارد ملی ایران شماره ۱۰۹۴۹ بیان شده است.
ز- پشم چوب: مشخصات فرآوردههای پشم چوب در استاندارد ملی ایران شماره ۱۰۹۴۷ ارائه شده است.
2-1-3-13-5 استانداردهای ویژگیهای فرآوردههای مورد استفاده در تاسیسات ساختمانی به شرح زیر است:
الف – ویژگیهای فوم پلی اتیلن – فرآوردههای فوم پلی اتیلن در استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۹۲۲ ارائه شده است.
ب- ویژگیهای شیشه سلولی – فرآوردههای شیشه سلولی در استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۸۳۸ ارائه شده است.
پ- مشخصات سیلیکات کلسیم – فرآوردههای سیلیکات کلسیم در استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۸۳۹ ذکر شده است.
ت- در استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۸۴۰ مشخصات فوم پلی استایرن اکسترود شده -فرآوردههای فوم پلی استایرن اکسترود شده ارائه گردیده است.
ث- مشخصات فوم پلی استایرن منبسط فرآوردههای فوم پلی استایرن منبسط در استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۸۴۱ ذکر شده است.
ج- فرآوردههای اجرا شده در جا از ورمیکولیت متورق – فرآوردههای فلهای و چسبيده قبل و بعد از نصب دارای ویژگیهای استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۹۲۴ قسمتهای ۱ و ۲ باشند.
چ- ویژگیهای فوم پلی استایرن اکسترود شده عایق حرارتی و پرکننده سبک برای مصارف مهندسی ساختمان در استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۹۲۳ ارائه شده است.
ح- ویژگیهای فوم الاستومری قابل انعطاف – فوم الاستومری قابل انعطاف در استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۸۳۷ ارائه شده است.
خ- مشخصات فرآوردههای عایق کاری حرارتی اجرا شده در جا از پرلیت منبسط – فرآوردههای فلهای و چسبیده قبل و بعد از نصب در استاندارد ملی ایران شماره ۱۶۸۳۶ قسمتهای ۱ و ۲ ارائه شده است.
د- ویژگیهای فوم فنلی- فرآوردههای فوم فنلی در استاندارد ملی ایران شماره ۱۷۱۹۸ ارائه شده است.
ذ- مشخصات فوم صلب پلی یورتان و پلی ایزوسیانو رات پاششی شکل گرفته در جا- سامانه پاششی فوم صلب قبل و بعد از نصب در استاندارد ملی ایران شماره ۱۷۱۹۷ قسمتهای 1 و ۲ ارائه شده است.
ر- ویژگیهای پشم معدنی – فرآوردههای پشم معدنی در استاندارد ملی ایران شماره ۱۴۱۶۲ ارائه شده است.
ز- ویژگیهای فرآوردههای عایق کاری حرارتی- پشم معدنی فلهای شکل یافته در محل قبل و بعد از نصب به ترتیب در استانداردهای ملی ایران شماره ۱۴۱۵۷ قسمتهای ۱ و ۲ ارائه شده است.
ژ- مشخصات فومهای صلب پلی یورتان و فوم ایزوسیانورات – فرآوردههای فومهای صلب پلی یورتان و فوم در استاندارد ملی ایران شماره ۱۴۱۶۱ ارائه شده است.
س- فرآوردههای عایق حرارتی مورد استفاده در ساختمان (به استثنای پشمهای معدنی) باید دارای حداقل مقاومت حرارتی 0.5 متر مربع کلوین بر وات و ضریب هدایت حرارتی کمتر از 0.065 وات برمتر کلوین در 10ºC داشته باشند. پشمهای معدنی باید دارای حداقل مقاومت حرارتی 1.0 متر مربع کلوین بر وات باشند.
ش- اگر عایق حرارتی در معرض رطوبتهای نسبی زیاد تا نزدیک ۱۰۰ درصد و اختلاف فشار بخار آب در دو طرف (مانند بامهای وارونه و عایقکاری زمینی محافظت نشده) قرار گیرند، لازم است میزان جذب آب درازمدت آن از راه نفوذ در حد مجاز استاندارد ویژگی فرآورده مربوط باشد. مقدار جذب آب کوتاه مدت (۲۴ ساعته) به روش غوطه ورسازی جزیی نباید از حد مجاز استاندارد ویژگی فرآورده مربوط بیشتر باشد. با این آزمایش یک دوره بارندگی ۲۴ ساعته در طی اجرای ساختمان شبیه سازی میشود. مقدار جذب آب درازمدت (۲۸ روزه) به روش غوطه ورسازی کامل نباید از حد مجاز استاندارد ویژگی فرآورده مربوط بیشتر باشد. با این آزمایش، جذب آب از طریق ماندن عایق برای مدت طولانی درون آب ، شبیه سازی میشود. در برخی کاربردها، بعضی از فرآوردهها، در شرایط یاد شده قرار میگیرد.
ص- در هنگام بهره برداری، چنانچه عایق حرارتی، به طور مکرر در شرایط دمایی کم و تماس با آب قرار گیرد، مانند بامهای وارونه و عایق کاری زمینی محافظت نشده، لازم است مقاومت کافی در برابر یخ زدگی و آب شدن مطابق با استاندارد ویژگی فرآورده مربوط داشته باشد.
ض – در صورت استفاده از عایق در کف یا بام ساختمان، بارهای وارده بر آن باید محاسبه و با توجه به این بارها، رده مقاومت فشاری، یا تنش فشاری، در ۱۰ درصد تغییر شکل مربوط، مطابق با استاندارد ویژگی فرآورده مربوط انتخاب شود.
ط- مقاومت کششی موازی با سطوح عایقهای حرارتی الیاف معدنی باید به اندازهای باشد که فرآورده، مقاومت کافی برای تحمل تنشهای وارده (حداقل دو برابر وزن كل فرآورده) در حین حمل و بهره برداری داشته باشد.
ظ- طراح باید با استناد به روش ارائه شده در راهنمای مبحث ۱۹ و با توجه به سیستم طراحی، نفوذپذیری بخار آب جدار را ارزیابی کند و در صورت وجود خطر میعان، با پیش بینی لايه بخاربند در محل مناسب آنرا برطرف کند.
ع- عایق حرارتی باید از نظر طول، عرض، ضخامت (برای همه فرآوردهها)، تخت و گونیا بودن (برای تختهها)، پایداری ابعادی، واکنش در برابر آتش و سایر خواص مورد نیاز برای کاربرد مورد نظر، با حدود مجاز استاندارد ویژگی فرآورده مربوط و تراز، با مقادیر اعلام شده از سوی تولید کننده، مطابقت داشته باشد.
غ- نفوذ باران و میعان در عایق حرارتی ممکن است سبب کاهش شدید مقاومت حرارتی آن شود. بنابراین باید احتیاط لازم را برای جلوگیری از خیس شدن عایق حرارتی به کار برد. جذب آب عایقهای حرارتی باید با ویژگیهای مربوط در استاندارد آن فرآورده مطابقت داشته باشند.
ف – سامانه نمای مرکب عایق حرارتی بیرونی بر پایه پلی استایرن منبسط (ETICS) برای سطوح بیرونی دیوارها به منظور بهبود عایق حرارتی به کار میرود و شامل اجزایی بدین قرار است: چسب ویژه سامانه و اتصالات مکانیکی ویژه، مصالح عایق کاری حرارتی ویژه سامانه، تقویت کنندههای داخلی سامانه شامل شبکههای فلزی یا الیاف شیشه، مصالح آلی یا معدنی ویژه سامانه تشکیل دهنده نمای سامانه. این سامانه دارای ویژگیهای مندرج در استاندارد ملی ایران شماره ۱۱۰۵۶ هستند و همچنین مشخصات پلی استایرن منبسط مورد استفاده در این سیستم در استاندارد ملی ایران شماره ۱۰۹۵۰ ارائه شده است. توضیحات تکمیلی در پیوست ۱ ارائه شده است.
ق- فرآوردههای فوم پلیمری مورد استفاده در صنعت ساختمان باید از نظر واکنش در برابر آتش از نوع کندسوز باشند. علاوه بر این توسط یک لایه از مصالح بنایی مانند تخته گچی (صفحه روکش دار گچی) استاندارد به ضخامت حداقل 12.5 میلیمتر پوشانده شوند. رعایت ضوابط مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در این مورد الزام آور است.
ک – ویژگیهای پنل های مرکب صفحات روکش دار گچی عایق حرارتی/ صوتی در الزامات استاندارد ملی ایران شماره ۱۲۸۰۵ ارائه شده است.
گ- عایق حرارتی پتوئی بر پایه الیاف شیشه مورد مصرف در عایق کاری خارجی کانالهای هوای تهویه مطبوع باید دارای مشخصات مندرج در استاندارد ملی ایران شماره ۱۱۸۶۵ باشد.
2-3-13-5 روشهای آزمون
1-2-3-13-5 روشهای آزمون فرآوردههای عایق کاری حرارتی مورد استفاده در ساختمان روشهای آزمون استاندارد برای تعیین کیفیت فرآوردههای عایق کاری حرارتی مورد استفاده در ساختمان به این شرح است:
تعیین طول و عرض، تعیین ضخامت، تعیین گونیا بودن، تعیین تخت بودن، تعیین رفتار فشاری، تعیین چگالی ظاهری، تعیین مقاومت کششی عمود بر سطوح، تعیین جذب آب کوتاه مدت از طریق غوطه وری جزیی، تعیین پایداری ابعادی در شرایط آزمایشگاهی نرمال ثابت، تعیین پایداری ابعادی در شرایط رطوبت و دمای معین، تعيين تغيير شكل تحت شرایط دما و بار فشاری مشخص، تعیین خزش فشاری، تعیین مقاومت کششی موازی با سطوح، تعیین ابعاد خطی آزمونهها، تعیین خواص انتقال بخار آب، تعیین جذب آب دراز مدت از طریق غوطه ورسازی، تعیین جذب آب دراز مدت از طریق نفوذ، تعیین رفتار خمشی، تعیین رفتار برشی، تعیین مقاومت در برابر یخ زدن و آب شدن، تعیین رفتار تحت بار متمرکز، تعیین ضخامت فرآوردههای عایق کاری کف شناور، تعیین مواد آلی، تعیین سفتی دینامیکی مصالح مورد استفاده در زیر کفهای شناور در ساختمانهای مسکونی، تعیین مقاومت در برابر جریان هوا، تعیین مواد غير اليافی عایقهای الیاف معدنی مصنوعی سنگ و سرباره، اندازه گیری جذب صدا در یک اتاق وأخنش استانداردهای آزمونهای آتش فرآوردههای عایق حرارتی شامل موارد زیر است:
– واکنش در برابر آتش برای مصالح و فرآوردههای ساختمانی، روش آزمون قسمت اول- اندازه گیری شدت رهایش گرمای ناشی از سوختن مصالح و فرآوردههای ساختمانی به وسیله دستگاه گرماسنج مخروطی
– واکنش در برابر آتش برای فرآوردههای ساختمانی، روش آزمون – قسمت دوم- قابلیت نسوختن مواد
– واکنش در برابر آتش برای مصالح و اجزای ساختمانی، روش آزمون قسمت چهارم- قابلیت افروزش فرآوردههای ساختمانی در برخورد مستقيم شعله (آزمون منبع تک شعله)،
– واکنش در برابر آتش فرآوردههای ساختمانی، قسمت پنجم – تعيين گرمای ناشی از سوختن مواد
– واکنش در برابر آتش فرآوردههای ساختمانی، فرآوردههای ساختمانی بجز کفپوش ها در معرض تهاجم گرمایی عامل مشتعل منفرد SBI
– آزمایشهای واکنش در برابر آتش برای نماها بخش اول: آزمون در مقیاس متوسط
– آزمایشهای واکنش در برابر آتش برای دیوارهای خارجی همراه با عایق حرارتی- بخش دوم: آزمون در مقیاس بزرگ
استانداردهای آزمونهای عایقهای حرارتی شامل موارد زیر است:
– تعیین مقاومت حرارتی و ضریب هدایت حرارتی به وسیله لوح گرم محافظت شده و روش جریان حرارت سنج فرآوردههای با مقاومت حرارتی زیاد و متوسط
– تعیین درصد حجمی سلولهای باز و سلولهای بسته پلاستیکهای سلولی صلب
– تنظیم شرایط تا تعادل رطوبتی تحت شرایط رطوبت و دمای مشخص
– تعیین رفتار تحت بارگذاری دورهای
– تعیین مقاومت حرارتی با استفاده از صفحه گرم محافظت شده و روشهای جریان حرارت سنج فرآوردههای ضخیم دارای مقاومت حرارتی متوسط و زیاد
استانداردهای سامانههای مرکب عایق حرارتی شامل موارد زیر است:
تعیین مقاومت بیرون کشیدن سامانههای مرکب عایق حرارتی خارجی، آزمون بلوک اسفنجی (ETICS)، تعیین مقاومت در برابر ضربه سامانههای مرکب عایق حرارتی خارجی، تعیین مقاومت در برابر فرورفتگی سامانههای مرکب عایق حرارتی خارجی
2-2-3-13-5 روشهای آزمون استاندارد برای تعیین کیفیت فرآوردههای عایق کاری حرارتی مورد استفاده در تأسیسات ساختمانی به این شرح است:
– تعیین ابعاد، گونیا بودن و خطی بودن عایق حرارتی پیش ساخته لوله
– تعیین مقادیر بسیار کم یونهای محلول در آب کلراید، فلوراید، سیلیکات سدیم و pH
– تعیین خواص انتقال بخار آب عایق پیش ساخته لوله
– تعیین ضریب انبساط حرارتی
– تعیین خواص انتقال حرارت حالت پایدار عایق حرارتی برای لولههای دایرهای
– تعیین حداکثر دمای کاربرد
– تعیین حداکثر دمای کاربرد برای عایق پیش ساخته لوله
– تعيين جذب آب کوتاه مدت با غوطه ورسازی جزئی عایق حرارتی پیش ساخته لوله
– اندازه گیری جذب صدا در یک اتاق واخنش
– واکنش در برابر آتش برای مصالح و فرآوردههای ساختمانی، روش آزمون قسمت اول – اندازه گیری شدت رهایش گرمای ناشی از سوختن مصالح و فرآوردههای ساختمانی به وسیله دستگاه گرماسنج مخروطی
– واکنش در برابر آتش برای فرآوردههای ساختمانی، روش آزمون- قسمت دوم- قابلیت نسوختن مواد
– واکنش در برابر آتش برای مصالح و اجزای ساختمانی، روش آزمون قسمت چهارم- قابلیت افروزش فرآوردههای ساختمانی در برخورد مستقیم شعله (آزمون منبع تک شعله)،
– واکنش در برابر آتش فرآوردههای ساختمانی، قسمت پنجم – تعيين گرمای ناشی از سوختن مواد
– واکنش در برابر آتش فرآوردههای ساختمانی، فرآوردههای ساختمانی بجز کفپوش ها در معرض تهاجم گرمایی عامل مشتعل منفرد SBI
– تعیین مقاومت حرارتی و ضریب هدایت حرارتی به وسیله لوح گرم محافظت شده و روش جریان حرارت سنج فرآوردههای با مقاومت حرارتی زیاد و متوسط
3-3-13-5 استانداردهای مرجع این فصل در پیوست ۲ ارائه شدهاند.
4-13-5 ایمنی، بهداشت و ملاحظات زیست محیطی
1-4-13-5 ملاحظات زیست محیطی
1-1-4-13-5 عایقهای پشم معدنی ممکن است سبب ایجاد حساسیت پوستی و خارش شود. توصیه میشود کاربران این مواد از دستکش استفاده کنند.
2-1-4-13-5 پشمهای معدنی غیرقابل اشتعالاند، اما اگر روکش آنها کاغذی باشد، طبعاً میسوزد.
3-1-4-13-5 الياف آزبستی که از سیلیکاتهای طبیعی با ساختار بلوری به شکل رشتههای باریک تشکیل میشود، به سبب خطر آن برای سلامتی انسان، نباید در ساخت فرآوردههای عایق کاری حرارتی استفاده شود.
4-1-4-13-5 مشکلات عایقهای پلیمری فومی شامل قابلیت اشتعال، زباله سازی و تجزیه نشدن باطلههای آنها در طبیعت است. فوم بعضی از پلی یورتان ها به علت استفاده از کلروفلوئوروکربن (CFC) سبب تخریب لایه ازون میشود.
2-4-13-5 ملاحظات ایمنی و بهداشت
1-2-4-13-5 پلاستیکهای سلولی
برای محافظت کارگران از دستکش، لباس کار مناسب و کلاه ایمنی استفاده شود. تمهیدات لازم برای جلوگیری از خطر آتش سوزی به عمل آید. استفاده از هر نوع محصول پلیمری محدود به دماهای خاص کاربرد میباشد. برخی از پلیمرها از جمله پلی یورتان و پلی ایزوسیانورات در هنگام آتش سوزی و یا در معرض حرارت بالا تجزیه شده و گازهای سمی از خود متصاعد نموده و منجر به مسمومیت میگردند. بنابراین باید از کاربرد این مواد در معرض حرارت بالا جلوگیری نموده و درصورت سوختن این مواد و تولید دود از استنشاق دود آن خودداری نمود. پیش از انتخاب و کاربرد مصالح پلیمری در ساختمان، رفتار آنها در برابر آتش بررسی و استفاده از آنها با رعایت کامل ضوابط ایمنی در برابر آتش صورت گیرد. از جمله ممکن است استفاده از این مصالح در برخی فضاهای ساختمان (مانند راههای خروج یا فضاهای تجمعی) غیرمجاز بوده، یا به پوششهای محافظت کننده نیاز باشد. در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ضوابط مربوط به مقاومت در برابر آتش این مواد ارائه شده است.
2-2-4-13-5 پشمهای معدنی
عایقهای حرارتی پشم معدنی شامل پشم شیشه، پشم سنگ و پشم سرباره برای سلامتی خطری ندارند. اما میتوانند در تماس فیزیکی با پوست، ایجاد خارش نماید. لذا در حمل و نقل و برش محصولات عایق پشم معدنی، توصیه میشود که از دستکش و لباس مناسب استفاده شود.
برش این فراوردهها میتواند با تیزبر معمولی و یا اره دستی یا دیسکی انجام شود. در هنگام برش از ماسک، عینک و دستکش استفاده شود.
آژانس بین المللی مطالعات سرطان، پشم شیشه، پشم سنگ و پشم سرباره را به عنوان مصالح غیر سرطان زا برای بشر طبقه بندی کرده است.
استفاده از الیاف آزبستی که از سیلیکاتهای طبیعی با ساختار بلوری به شکل رشتههای باریک تشکیل میشوند، به دلیل به خطر انداختن سلامتی انسان در ساخت فرآوردههای عایق کاری حرارتی ممنوع است.
به دلیل طبیعی بودن پشم معدنی، دفع ضایعات آن برای محیط زیست خطری ایجاد نمیکند. اما به دلیل پایداری زیاد آن، رها کردن ضایعات در طبيعت نه تنها توصیه نمیشود، بلکه غیراقتصادی است. میتوان به راحتی ضایعات پشم معدنی را خرد کرده و دوباره به عنوان پشم معدنی فلهای استفاده کرد.
5-13-5 سازگاری
پلی استایرن منبسط و سایر فومهای پلیمری نباید با هیچ نوع مصالح ساختمانی که با آن واکنش نشان میدهد و سبب انحلال یا متورم شدن آن میشود تماس داشته باشد. از جمله این مواد بعضی چسبانندههای بر پایه حلال و محافظ چوب است.
6-13-5 بسته بندی، حمل و نگهداری
1-6-13-5 عایقهای رولی را به صورت منفرد و عایقهای تختهای را به صورت چندتایی بسته بندی میکنند. مقدار مناسبی از عایق فلهای را در هر بسته قرار میدهند. بسته بندی باید در شرایط محیطی خشک انجام شود.
2-6-13-5 فرآوردههای فوم پلی استایرن مطابق با استانداردهای ملی ایران شماره ۱۶۸۴۱، ۱۶۹۲۳ و ۱۶۸۴۰، فوم پلی یورتان مطابق استاندارد ملی ایران شماره ۱۴۱۶۱، فوم الاستومری مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 16837 و فرآوردههای پشم معدنی مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۸۱۱۶ باید به طور واضح نشانه گذاری شده و اطلاعات لازم ارائه شده در این استانداردها بر روی محصول با برچسب یا بسته بندی درج شده باشد.
3-6-13-5 رطوبت جذب شده توسط عایق اثر قابل ملاحظهای بر میزان ضریب هدایت حرارتی آن دارد. بنابراین هنگام حمل عایقهای حرارتی باید تمهیدات لازم برای جلوگیری از جذب رطوبت آن در نظر گرفته شود. عایقهای حرارتی به ویژه آنهایی که جذب آب زیاد دارند باید در بسته بندیهای مناسب پلاستیکی حمل شوند. هنگام حمل و انبار کردن، نباید بار وارده بر لایههای زیرین باعث تخریب آنها شود.
4-6-13-5 در صورتی که یک عایق حرارتی حساس به نور، رطوبت و یا حرارت باشد در هنگام بسته بندی و حمل باید از ورقهای پلاستیکی مات و یا ظروف مات و یا بسته بندی کامل استفاده شود.
5-6-13-5 هنگام بارگیری عایقهای حرارتی باید از آسیب رسیدن به رولها و تختهها جلوگیری شود. هنگام تخلیه بار باید از پرتاب کردن رولها خودداری شود. وسایل حمل کننده باید سرپوشیده با کف تخت باشد. هنگام حمل نباید بار وارده بر لایههای زیرین باعث تخریب آنها شود.
6-6-13-5 عایقهای حرارتی باید در مکانهای تمیز و سر پوشیده نگهداری شده و از آلودگی آنها با خاک، مواد مضر و به ویژه یخ و برف و رطوبت جلوگیری شود.
7-6-13-5 بلوکهای فوم پلیمری باید در محل کارگاه ساختمانی به دور از هر گونه مواد قابل اشتعال (نظیر رنگها، حلالها یا زبالههای قابل اشتعال) نگهداری شوند. محل نگهداری باید به گونهای باشد که از احتمال ریزش با تماس برادههای داغ با جرقههای ناشی از جوشکاری باهر گونه شیء داغ دیگر با بلوکها در کارگاه ساختمانی پیشگیری شود. محل انبار بلوكها حتی الامکان به دور از محل عملیات ساختمانی باشد تا از سرایت هر گونه شعله یا حریق احتمالی به محل انبار جلوگیری شود. توصیه میگردد که از انبار کردن بلوکها به حجم بیش از ۶۰ متر مکعب خودداری شود. در صورت نیاز به انبار کردن مقادیر بیش از ۶۰ متر مکعب، بلوکها به قسمتهای با حجم حداکثر ۶۰ متر مکعب تقسیم شده و بین هر دو قسمت حداقل ۲۰ متر فاصله وجود داشته باشد. کلیه کارگران و کارکنان باید نسبت به عدم استفاده از هر گونه شعله و نیز عدم استعمال سیگار در مجاورت محل نگهداری بلوکها توجیه شوند و استفاده از تابلوی “استعمال دخانیات ممنوع” در مجاورت محل نگهداری بلوکها الزامی است. تعدادی کپسول آتش نشانی نیز در نزدیکی محل نگهداری بلوکها پیش بینی گردد.
8-6-13-5 در بعضی موارد بنابر خواص محصول و به دلیل عدم دسترسی به فضای سرپوشیده، میتوان آن را به طور موقت در فضای باز نگهداری نمود. هنگامی که پشم معدنی در فضای باز انبار میشود، باید پوشش عایق رطوبت بر روی پالت قرار داده شود. باید اطمینان حاصل شود که عایق به طور مستقیم در تماس با سطح زمین، باران با برف و در معرض تابش خورشید نیست.