1-11-3 آتریوم ها
1-1-11-3 کلیات
کف آتریوم باید به کاربریهای کم خطر از نظر حریق (میز پذیرش، اطلاعات، نگهبانی یا سایر کاربریهای کم خطر با تأیید مرجع صدور پروانه و کنترل ساختمان) اختصاص داده شود و از آن برای نمایش با فروش محصولات خطرناک یا موادی که به راحتی قابل اشتعال هستند، مانند فرش، مبلمان و نظایر آن، استفاده نشود.
2-1-11-3 نیاز به شبکه بارنده خودکار
كل ساختمانی که دارای آتریوم است، باید مجهز به شبکه بارنده خودکار تأیید شده باشد.
تبصرهها:
۱- برای قسمتهایی از ساختمان که به وسیله ساختارهای مانع آتش (دیوار، کف یا هر دو) با مقاومت حداقل دو ساعت در برابر آتش از فضای آتریوم جدا شوند، نیاز به شبکه بارنده خودکار نیست مگر اینکه در بخشهای دیگر مقررات الزامی شده باشد).
۲- چنانچه سقف آتریوم دارای ارتفاع بیش از ۱۷ متر باشد، محافظت به وسیله شبکه بارنده خودکار در سقف قسمت آتریوم الزامی نیست.
3-1-11-3 نصب سیستم کشف و اعلام حریق
نصب سیستم کشف و اعلام حریق در فضاهای آتریوم که بیش از دو طبقه را به یکدیگر مرتبط مینماید، الزامی است.
4-1-11-3 کنترل دود
در فضای آتریوم باید یک سیستم کنترل دود نصب شود. کنترل دود باید به گونهای طراحی و اجرا شود که با توجه به نوع و حجم مواد موجود و شکل آتریوم، ارتفاع دود در بالاترین تراز چنان کنترل شود که از ورود دود از طریق بازشوهای بالاترین طبقه به درون ساختمان جلوگیری شود. برای طراحی سیستم کنترل دود تا هنگام تدوین استاندارد ملی یا آیین نامه تخصصی مربوط، از مدارک معتبر مانند NFPA 92B استفاده شود.
تبصره: برای آتریوم هایی که فقط دو طبقه را به هم متصل مینمایند، به نصب سیستم کنترل دود نیازی نیست.
5-1-11-3 دوربندی آتریومها
آتریوم باید به وسیله دیوارهای مانع أتش با حداقل یک ساعت مقاومت در برابر آتش از سایر بخشهای ساختمان جداسازی شده باشد.
تبصرهها:
1- یک دیوار شیشهای که جلوی عبور دود را بگیرد، قابل قبول است. در این صورت باید در هر دو طرف شیشه سرهای شبکه بارنده خودکار، با فواصل حداکثر ۱۸۰ سانتی متر از یکدیگر در طول شیشه نصب شود. فاصله بین هر سر بارنده با شیشه باید بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلی متر باشد. در صورتی که در یک سمت شیشه محلی برای تردد وجود نداشته باشد، نصب سرهای بارنده در آن سمت الزامی نیست. سیستم بارنده باید طوری طراحی شود که در صورت فعال شدن آن، كل جدار شیشه خیس شود. شیشه میتواند از نوع حرارتی، سیمی یا لمینیت بوده و باید دارای نوار واشر لایی (گسکت) باشد، به گونهای که تغییر شکل قاب باعث شکسته شدن شیشه قبل از عمل کردن شبکه بارنده خودکار نشود.
۲- فضاهای مجاور آتریوم را میتوان حداکثر تا سه طبقه از فضاهای مجاور آتریوم جداسازی نکرد، به شرط آن که حجم این فضاها در طراحی سیستم کنترل درد محسوب شود. این سه طبقه میتواند در هر ترازی واقع شده باشند و به متوالی بودن آنها نیز نیازی نیست.
1-5-1-11-3 پلکان و آسانسورها در فضای آتریوم
پلکان و آسانسورهای موجود در داخل فضای آتریوم، جزو آتریوم محسوب شده و نیاز به دوربند مستقل برای محافظت آنها نیست.
6-1-11-3 نیروی برق اضطراری
سیستمهای کنترل و تخلیه دود باید از یک سیستم نیروی برق اضطراری تأیید شده تغذیه گردد.
7-1-11-3 نازک کاریهای داخلی
نازک کاریهای دیوارها و سقفهای آتریوم باید از مصالح کم خطر در برابر آتش باشد. طبقه واکنش در برابر آتش برای مصالح نازک کاری دیوار و سقف آتریوم باید B یا بهتر از آن باشد.
8-1-11-3 مسافت تردد راه خروج
به غیر از پایینترین کف آتریوم، در سایر طبقات چنانچه راه خروج الزامی از بین فضاهای آتریوم عبور کند، حداکثر مسافت تردد آن قسمت از دسترس خروج که در فضای آتریوم واقع شده است، نباید از ۶۰ متر بیشتر شود.
2-11-3 ساختمانهای عمیق
1-2-11-3 کلیات
الزامات این قسمت از مقررات باید برای ساختمانهایی که دارای حداقل یک کف با عمق بیش از ۹ متر نسبت به پایینترین تراز تخلیه خروج هستند، به کار رود.
تبصرهها؛ موارد زیر از این بند مستثنی هستند:
١- سیستمهای حمل و نقل مانند مترو و سیستمهای ریلی (برای این سیستمها باید مقررات خاص آنها تهیه گردد).
۲- استادیومهای ورزشی و فضاهای مشابه
2-2-11-3 ساختار
قسمتهای زیرزمین ساختمانهای عمیق باید دارای ساختار نوع ۱ باشد.
3-2-11-3 شبکه بارنده خودکار (اسپرینکلر)
تمام طبقات تراز تخلیه خروج که به طبقات زیرزمین سرویس میدهد و طبقات پایینتر از آنها باید به طور کامل به شبکه بارنده خودکار مجهز باشد.
4-2-11-3 تقسیم بندی فضاها
چنانچه ساختمان دارای طبقهای باشد که تراز کف آن بیش از ۱۸ متر پایینتر از پایینترین تراز تخلیه خروج قرار گرفته باشد، ساختمان باید مطابق با الزامات این قسمت از مقررات، حداقل به دو بخش با اندازه تقریباً مساوی تقسیم شود.
1-4-2-11-3 حداقل تعداد بخشها
تقسیم بندی باید حداقل به دو بخش صورت گیرد. تقسیم بندی باید به طور سراسری از پایینترین تراز تخلیه خروج که به طبقات زیرزمین سرویس میدهد تا پایینترین کف ساختمان به طور کامل امتداد یابد.
2-4-2-11-3 ایجاد مانع دود
جداسازی بین دو بخش باید به وسیله یک دیوار مانع آتش با درجه حداقل یک ساعت مقاومت در برابر آتش صورت گیرد. منافذ بین دو بخش باید به لوله کشیهای تأسیساتی و الکتریکی لازم محدود شود که باید مطابق با الزامات مربوط آتش بندی شوند. درگاههای لازم بین دو بخش باید به وسیله درهای آتش محافظت شوند. این درها در صورت نیاز میتوانند از نوع خودکار بسته شوی متصل به سیستم کشف دود باشند. هر یک از این دو بخش باید دارای سیستمهای مستقل تأمین و خروج هوا باشد.
3-4-2-11-3 آسانسورها
هر بخش باید دسترسی مستقیم به حداقل یک آسانسور داشته باشد. چنانچه یک آسانسور برای استفاده بیش از یک بخش در نظر گرفته شده باشد، باید یک پیش ورودی (لابی) آسانسور فراهم شود که به وسیله دیوار مانع آتش با مقاومت یک ساعت در برابر آتش از هر بخش جدا شود. درها باید به طور کامل درزبندی شده باشند، دارای درزبندی زبانهای در پایین در باشند و به وسیله سیستم کشف دود به طور خودکار بسته شو عمل نمایند.
5-2-11-3 سیستم کنترل دود
یک سیستم کنترل دود از نوع تخلیه دود باید نصب شود. این سیستم باید از طراحی مهندسی مناسب با شرایط ساختمان برخوردار بوده و در صورت وقوع آتش سوزی، دود را به بیرون از ساختمان تخلیه کند. عملکرد سیستم کنترل دود باید به نحوی باشد که حرکت دود در فضای وقوع آتش سوزی را محدود کند و مسیرهای خروج را در شرایط قابل بهره برداری حفظ نماید.
در صورت تقسیم بندی ساختمان طبق بند ۳-۱۱-۲-۴، هر بخش باید دارای یک سیستم مستقل کنترل دود باشد. سیستم باید از هر دو قابلیت راه اندازی خودکار و دستی برخوردار باشد. وسیله راه اندازی دستی سیستم باید به سادگی برای نیروهای عملیات آتش نشانی در دسترس باشد.
راه اندازی خودکار سیستم باید هم از طریق کاشف دود و هم از طریق راه افتادن شبکه اسپرینکلر در بخش وقوع آتش سوزی باشد. ظرفیت تأمین هوا و خروج دود برای پارکینگها در شرایط معمولی باید مطابق با ضوابط مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان بوده و برای شرایط حريق تا هنگام تهیه دستورالعمل ملی بر اساس استانداردهای معتبر بین المللی NFPA 92 یا BS 7346 طرح و اجرا شده باشد.
6-2-11-3 نصب سیستمهای کشف دود
باید حداقل یک کاشف دود در هر یک از محلهای زیر نصب شود:
١- اتاقهای تجهیزات مکانیکی، الکتریکی، تلفن، آسانسور و اتاقهای مشابه
٢- لابي آسانسورها
۳- در پلنیوم هوای برگشتی اصلی و تخلیه در هر سیستم تهویه که هوای بیش از یک طبقه را تأمین میکند و در مکانی قابل دسترس برای تعمیرات بعد از اتصال آخرین کانال هوا به پلنیوم.
۴- در هر محل اتصال به یک کانال عمودی یا رایزر که از یک مجرا یا محفظه پر فشار (پلنیوم) هوای برگشتی سیستمهای گرمایش، تخلیه هوا و تهویه مطبوع (HVAC) به دو طبقه یا بیشتر سرویس میدهد.
7-2-11-3 سیستم اعلام حریق
در ساختمانهای عمیق لازم است کل ساختمان به سیستم اعلام حریق، سیستم صوتی و اعلام خطر مجهز باشد. سیستم کشف و اعلام حریق در ساختمانهای عمیق باید از نوع آدرس پذیر باشد. در صورت کشف حریق و فعال شدن سیستم تخلیه دود، سیستم صوتی و اعلام خطر باید مطابق با برنامه استراتژی حریق ساختمان فعال شود.
8-2-11-3 راههای خروج
1-8-2-11-3 تعداد راههای خروج
در ساختمانهای عمیق باید حداقل دو راه خروج در هر طبقه وجود داشته باشد. در صورت تقسیم بندی ساختمان طبق بند ۳-۱۱-۲-۴، هر بخش باید دارای حداقل یک خروج باشد و نیز باید دارای حداقل یک درگاه دسترس خروج به بخش مجاور باشد.
2-8-2-11-3 دوربندی محافظت شده در برابر دود
هر پلكان خروج الزامی که بیش از 9/00 متر از تراز تخليه خروج مربوط به خود پایینتر باشد، باید علاوه بر دوربند مقاوم در برابر آتش مطابق با الزامات فصلهای ۳-۶ و ۳-۸، در برابر نفوذ دود نیز مطابق با ضوابط قسمت ۳-۹-۵ محافظت شده باشد.
9-2-11-3 برق اضطراری
بارهای زیر باید برای برق اضطراری در نظر گرفته شود:
١- سیستمهای خودکار کشف حریق
۲- سیستمهای اعلام حریق، صوتی و اعلام خطر
۳- روشنایی آسانسورها
۴- روشنایی علایم خروج
۵- سیستم کنترل دود
۶- سیستمهای تهویه و فشار مثبت برای فضاهای دوربندی شده محافظت شده در برابر دود
٧- پمپهای آتش نشانی
8- دوربینهای امنیتی به منظور کمک به یافتن و چک کردن محل وقوع حریق یا عملیات نجات
۹- روشنایی مسیرهای خروج مطابق با الزامات فصل ۳-۶
1۰- تجهیزات مورد استفاده آتش نشانی مطابق با نظر مرجع صدور پروانه و کنترل ساختمان
۳-۱۱-۳ الزامات اختصاصی پارکینگ اتومبیلهای سبک
برای پارکینگهای اتومبیلهای سبک، علاوه بر ضوابط ارائه شده در سایر قسمتها، ضوابط اختصاصی ارائه شده در این قسمت نیز باید رعایت گردد.
1-3-11-3 ارتفاع
حداقل ارتفاع آزاد و بدون مانع پارکینگ باید ۲۱۰ سانتی متر باشد.
2-3-11-3 شیبراه
شیبراه های اتومبیل روی پارکینگ نباید به عنوان راه خروج یا قسمتی از آن در نظر گرفته شود.
3-3-11-3 کفسازی پارکینگ
روکش کف پارکینگ باید از بتن یا سایر مصالح غير قابل سوختن باشد. استفاده از روکش آسفالت فقط در پارکینگهای تراز محوطه ساختمان مجاز است.
4-3-11-3 ساختار
تصرفهای اختصاص یافته به پارکینگ باید از نوع غير قابل سوختن (ساختارهای نوع ۱ یا ۲) باشد.
5-3-11-3 جداسازی
جداسازی پارکینگ از سایر تصرفها باید مطابق با الزامات جدول ۳-۲-۳ صورت گیرد.
6-3-11-3 ارتباط با اتاقهای همجوار
ایجاد بازشوی مستقیم از پارکینگ به اتاقی که برای خوابیدن استفاده شود، مجاز نیست و در صورت وجود چنین اتاقهایی (مانند اتاق خواب نگهبان، سرایداری و از این قبیل) باید یک فضای پیش ورودی با دیوارهای جداکننده با مقاومت یک ساعت مقاومت در برابر آتش در نظر گرفته شود. ابعاد پیش ورودی باید حداقل 1/20 در 1/20 متر باشد.
7-3-11-3 تهویه پارکینگهای بسته
چنانچه پارکینگ، طبق تعریف مقررات، از نوع باز نباشد، باید به منظور خروج دود و سایر فرآوردههای گازی ناشی از آتش سوزی، دارای تهویه طبیعی یا مکانیکی، مطابق با الزامات این بخش باشد.
1-7-3-11-3 تهویه طبیعی
تهویه طبیعی باید از طریق قسمتهای باز دائمی در جدارهها یا سقف، برای هر تراز پارکینگ تأمین شود. مساحت کلی قسمتهای باز برای تهویه طبیعی باید حداقل برابر با مساحت کف در همان تراز باشد، که از این بین حداقل نیمی از آن باید به طور مساوی در دو دیوار مقابل یکدیگر توزیع شود (یعنی حداقل به اندازه مساحت کف در هریک از دیوارهای مقابل).
2-7-3-11-3 تهویه مکانیکی
در صورتی که پارکینگ فاقد تهویه طبیعی با شرایط مذکور در فوق باشد، باید مجهز به یک سیستم تهویه مکانیکی باشد. ظرفیت تخلیه هوای پارکینگ در شرایط عادی باید مطابق با مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان باشد. سیستم تهویه مکانیکی پارکینگ برای شرایط حریق تا هنگام تهیه دستورالعمل ملی باید بر اساس استانداردهای NFPA 92 یا BS 7346 طرح و اجرا گردد.
سیستم تهویه پارکینگ باید حداقل به دو بخش تقسیم شود، به طوری که هر یک قادر به تهویه ظرفیت مربوط به خود باشد.
3-7-3-11-3 سیستم اعلام حریق و شبکه بارنده خودکار
پارکینگهای بسته باید مجهز به سیستم اعلام حریق خودکار و شبکه بارنده خودکار تأیید شده باشند. طراحی و اجرای شبکه بارنده خودکار باید بر اساس استانداردهای معتبر (مانند NFPA 13) و اصول مهندسی باشد. همچنین مرجع صدور پروانه و کنترل ساختمان برای این ساختمانها میتواند نصب سیستم کشف و اعلام خطر گاز منوکسید کربن را مطالبه نماید.
4-7-3-11-3 فعال شدن سیستم تهویه مکانیکی
سیستم تهویه مکانیکی پارکینگ، باید در صورت فعال شدن شبکه اسپرینکلر آن بخش یا آن طبقه، شروع به کار نماید. فعال شدن سیستم تهویه مکانیکی، همچنین میتواند به وسیله یک سیستم کشف و اعلام حریق خودکار (از نوع كاشف دود) آن بخش یا آن طبقه صورت گیرد.
5-7-3-11-3 منبع تغذیه
سیستم یا سیستمهای تهویه پارکینگ برای شرایط حريق باید دارای منبع تغذیه اضطراری مطمئن باشد، به نحوی که در صورت قطع منبع برق اصلی، از سیستم نیروی برق اضطراری تغذیه گردد.