رعایت ضوابط تعیین‌شده در این فصل در تمامی موارد و تمامی روشهای طراحی، الزامی است.
برای ساختمانهای گروه ١ تا ٣ (مطابق پیوست ٤مبحث)، منطبق با مقررات، ضوابط دیگـری نیـز باید رعایت شود که در فصول ١٩-٥ تا ١٩-٨، برای روشهای مختلف طراحی ارائه گردیده است.
در صورت طراحی با هر یک از چهار روش مطرح شده در این مبحث، رعایت اصول کلی مطرح برای هریک از روشهای اتخاذشده الزامی است. علاوه بر این، ضوابط عمومی مطرح برای پوسته خارجی، در هر یک از روشهـای اتخـاذشـده نیـز الزامـی اسـت. رعایـت ضـوابط اختصاصـی مطـرح بـرای ساختمانهای کم‌انرژی و بسیار کم‌انرژی تنها زمانی الزام آور است که هدف طراحی ساختمانهـای کم‌انرژی و بسیار کم‌انرژی باشد. بـه‌عبـارت دیگـر، در صـورتی کـه طـراح مایـل باشـد سـاختمان کم‌مصرف طراحی نماید، لازم است علاوه بر ضوابط تعریـف‌شـده بـرای سـاختمانهـای منطبـق بـا مقررات مبحث ١٩، معیارهای مضاعفی نیز، که در روشهای مختلف طراحی، برای سـاختمانهـای کم‌انرژی و بسیار کم‌انرژی در نظر گرفته شده اند، رعایت شوند.
در صورت رعایت اصول کلی و تمامی معیارهای تعیین‌شده برای ساختمانهای کم‌انرژی یـا بسـیار کم‌انرژی، امکان اطلاق این عنوانها به ساختمان فراهم می‌گردد.
١٩-٤-١ الزامات کلی
در خصوص تمامی پروژه های نو (نوسازی) ساختمانهای گروه ١ تا ٤، رعایت ضوابط تعیین‌شده در فصل ١٩-٤ الزامی است. علاوه بر این، لازم است برای ساختمانهای گروه ١ تا ٣، طراحـی مطـابق یکی از روشهای مطرح شده در فصل های ١٩-٥ تا ١٩-٨ انجام شود.
در مورد تمامی پروژه های بازنوسازی و بهسازی نیز موارد زیر توصیه می‌شود:
- در مورد تمامی پروژه های بازنوسازی و بهسـازی اساسـی، حتـی‌الامکـان الزامـات مربـوط بـه ساختمانهای نو (نوسازی) مورد رعایت قرار گیرد؛
- در صورتی که بهسازی محدود به نما باشـد، حتـی‌الامکـان مقاومـت حرارتـی نمـا در حـدی افزایش یابد که مساوی یا بیشتر از مقادیر تعیین‌شده در روش تجـویزی (ر.ك. بـه بخـش ١٩-٥-٢) شود؛
- در صورتی که بهسازی محدود به مسقف کردن یک بخش روبـاز سـاختمان و تبـدیل آن بـه فضای کنترل شده باشد، حتی‌الامکان مقاومت حرارتـی عناصـر قسـمت بهسـازی‌شـده در حدی افزایش یابد که مساوی یا بیشتر از مقادیر تعیین‌شـده در روش تجـویزی (ر.ك. بـه بخش ١٩-٥-٢) شود.
١٩-٤-٢ پوسته خارجی ساختمان
١٩-٤-٢-١ مشخصات فیزیکی مصالح و سیستم‌های عایق‌کاری حرارتی
الف) در صورتی‌که برای عایق‌کاری حرارتی ساختمانها از مصالح و سیستم‌های عـایق حـرارت متعارف استفاده شود، لازم است جزئیـات کلیـه جـدارهای خـارجی و داخلـی سـاختمان، مشخصات فنی مصالح مورد استفاده در این جزئیات، مانند ضریب هدایت حرارتی، چگالی، پوشش محافظ احتمالی عایق‌ها و مراجع مورد اسـتفاده بـرای اسـتخراج مشخصـات فنـی مذکور در نقشه‌ها و مدارك مربوط به محاسبات مبحث ١٩ درج شده باشند.
ب) مشخصات فنی مصالح باید از مراجع معتبـر علمـی و فنـی، از جملـه جـداول پیوسـت ٧ و پیوست ٨ این مبحث، استخراج شوند و تصویر صفحات مورد استفاده مد نظر جزء مدارك مربوط به محاسبات مبحث ١٩ باشد.
پ) در صورتی که مقادیر مربوط به مصالح یا اجزای ساختمانی به‌خصوصی که مشخصات فنـی آنها در پیوسـت ٧ و پیوست ٨، و منابع دیگر مطرح شده توسط نهادهای دارای صـلاحیت قانونی یافت نشود، یا سازنده ای مدعی باشد که تولیداتی بـا مقـادیر و مشخصـات حرارتـی بهتر از مقادیر تعیین‌شده در مراجع معتبر عرضه کرده است، لازم است گواهی فنی معتبر آن محصولات ضمیمه مدارك گردد. گواهی فنی باید حاوی ضـرایب هـدایت حـرارت، یـا مقاومت‌های حرارتی محصول، با ضخامت‌های مورد استفاده در طراحی ساختمان، چگـالی و دیگر مشخصات فنی مورد نیاز برای ارزیابی همه‌جانبه محصـول باشـد. در ایـن صـورت، مقادیر ذکرشده در گواهی فنی، تا زمان اعتبار آن، در طراحـی و محاسـبات مـلاك عمـل خواهد بود. به این نکته باید توجه شود که بهره گیری از محصولات دارای برچسب انـرژی، مانند عایق‌های حرارتی یا در و پنجره های با عملکرد حرارتی بهبودیافته، تا حـد امکـان در اولویت قرار گیرد.
ت) در صورتی‌که برای رعایت مقررات ملی مبحث ١٩، از عایق حرارتی در جدارهای سـاختمان استفاده شود، باید قبل از شروع اجرای جدارها، گواهی فنی مربوط به عایق مورد نظـر کـه حاوی مشخصات فنی ذکر شده در بند “الف“ است، جهت تأیید به نـاظر سـاختمان ارائـه شود.
ث) اگر در زمان اجرا، مدت اعتبار گواهی‌نامه فنی محصول مورد استفاده به پایان رسیده باشـد، لازم است آن را با محصول (دارای گواهی‌نامه فنی معتبر) دیگری که مشخصات مشـابه یـا بهتر دارد جایگزین شود. در صورت عـدم وجـود چنـین محصـولی، لازم اسـت کـه بـرای دست‌یابی به مقاومت‌های تعیین‌شده در طراحی، ضخامت لایه عـایق حرارتـی، بـر مبنـای مقادیر ارائه‌شده در پیوست ٧، بازبینی شود.
١٩-٤-٢-٢ مشخصات حداقل جدارهای غیر نورگذر پوسته خارجی ساختمان
مشخصات حرارتی جدارهای مختلف، بسته به روش طراحی می‌تواند متفاوت باشد، ولی در تمـامی شرایط، لازم است مقاومت حرارتی تمامی جدارهای پوسته خـارجی سـاختمانهـای بنـد ١٩-١-١ بیش از مقادیر ارائه شده در جدول ١٩-٤- ١ باشد:
| مقاومت حرارتی حداقل [m2.K/W] | |
| دیوار | 0/50 |
| بام | 0/70 |
| کف در تماس با هوا | 0/65 |
١٩-٤-٢-٣ مشخصات حداقل جدارهای نورگذر پوسته خارجی ساختمان
در مورد جدارهای نورگذر، نظیر پنجـره و درپنجـرهای، ٣ گـروه از نظـر عملکـرد حرارتـی تعریـف شده است (جدول ١٩-٤- ٢). علاوه بر این، لازم است موارد زیر در ارتباط با جدارهای نورگذر مورد رعایت قرار گیرد:
– شیشه‌های مورد استفاده برای جدارهای نورگذر نباید به‌هیچ وجه مانع بهره گیری از روشنایی طبیعی شوند. برای این منظور، لازم است:
- نسبت ضریب عبور مرئی به ضریب بهره گرمایی خورشیدی (TV/SHGC) بیشـتر از 1/0 باشد.
- ضریب عبور مرئی (TV) جدارهای نورگـذر بیشـتر از 0/48 باشـد. کـاربرد جـدارهای نورگذر با ضرایب عبور مرئی (TV) مساوی یا کمتر از این مقدار تنها زمـانی مجـاز است که دلایل فنی کافی بـرای تـأمین روشـنایی طبیعـی ارائـه شـود و طراحـی ساختمان به روش نیاز انرژی یا کارایی انرژی صورت گیرد.
– در صورت استفاده از فرآورده ها و یا تجهیزات بـا عملکـرد حرارتـی بهبـود یافتـه، لازم اسـت مدارك رسمی (صادر شده یا تأییدشده توسط نهاد دارای صـلاحیت قـانونی) در خصـوص مشخصات فنی (حرارتی) تجهیزات به مهندس ناظر ارائـه گـردد. بـرای مثـال، در صـورت کاربرد پنجره های با عملکرد حرارتی بهبودیافته، لازم است مسـتندات مربـوط بـه ضـریب انتقال حرارت، ضریب بهره خورشیدی و ضریب عبور خورشیدی، و یا برچسب انرژی پنجره ضمیمه دفترچه محاسبات گردد. در غیر ایـن‌صـورت، لازم اسـت مقـادیر تعیـین‌شـده در پیوست ٩ این مبحث در محاسبات ملاك عمل قرار گیرد.
* توضیح : برای دست‌یابی به پنجره با کارایی بهبودیافته ، لازم است علاوه بر کاهش ضریب انتقال حرارت، بـا انتخـاب اجرای مناسب (پروفیل پنجره، شیشه و گاز)، تمهیدات لازم در نظر گرفتـه‌شـود تـا ضـریب بهـره گرمـایی خورشـیدی (SHGC) و ضریب عبور نور مرئی (TV)، متناسب با منطقه اقلیمی، جهت‌گیری و ابعاد پنجره، در بازه های تعیین‌شده قرار داشته باشد.
معیار مناسب بودن یک پنجره رده انرژی آن می‌باشد که در برچسب انرژی پنجره تعریف شده است.
** توضیح: مطابق استاندارد مربوطه در پیوست ١٣
١٩-٤-٢-٤ ارتباط فضاهای کنترل شده با دیگر فضاها
فضاهای کنترل شده ساختمان نباید به‌طور مستقیم با فضاهای کنتـرل نـشده یـا فــضای خارج در ارتباط باشند و باید بـه‌نحـو مناسـبی از یکـدیگر جدا شوند. در فضاهای کنترل شده پرتردد، بایـد درهای ارتباطی با فضای خارج به‌صورت خودکـار بسته شوند یا از نوع گردان باشند.
١٩-٤-٢-٥ جدارهای مجاور دیگر ساختمانها
در مورد آن بخش از جدارهای جانبی ساختمان که، با درز انقطاع از ساختمان قطعـه مجـاور جـدا شده است، لازم است نکات زیر مد نظر قرار گیرد:
الف) در صورت پوشیده بودن کامل فضای درز انقطاع، و نیز یقین داشتن به کنترل شده بـودن فضاهای ساختمان مجاور، نیازی به عایق‌کاری حرارتی آن جدارها نیسـت، امـا در صـورتی که اطلاعی در مورد نحوة کنترل دمایی ساختمان مجاور در دست نباشد، جدار مجـاور آن ساختمان مانند جدار مجاور فضای کنترل نشده در نظر گرفته می‌شود.
ب) در صورت پوشیده نشدن درز میان دو ساختمان، جدار مجاور آن مانند جدار مجاور فضـای خارج در نظر گرفته می‌شود.
در مورد آن بخش از جدارهای جـانبی سـاختمان کـه بـدون درز انقطـاع بـه بنـای قطعـه مجـاور چسبیده اند، اگر فضاهای بنای مجاور کنترل شده باشند، نیاز به عـایق‌کـاری حرارتـی ایـن جـدارها نیست. اما اگر نحوة کنترل دمایی ساختمان مجاور معلوم نباشد، جدار مجـاور آن سـاختمان ماننـد جدار مجاور فضای کنترل نشده در نظر گرفته می‌شود.
١٩-٤-٢-٦ درزبندی جدارها
١٩-٤-٢-٦-١ میزان نشت هوای مجاز ساختمان
درزبندی جدارهای ساختمانهای با رده بندی‌های مختلف باید به‌گونه‌ای باشد که میزان نشت هـوا تحت اختلاف فشار ٥٠ پاسکال کمتر از محدودکننده ترین مقـدار ارائـه‌شـده در جـدول ١٩-٤- ٣ باشد.
یا m/hبرای محاسبه نرخ تعویض هوای حجمی ( تعداد دفعات تعویض هوا در سـاعت) لازم اسـت نسـبت دبی کل تعویض هوای ساعتی به حجم فضای کنترل شده ساختمان یا زون مورد نظر تعیین گـردد. یکای مورد استفاده h-1 است.
برای محاسبه نرخ تعویض هوای سطحی لازم است نسبت دبی کل تعویض هوای ساعت بـه سـطح مفید فضای کنترل شده ساختمان یا زون مورد نظر تعیین گردد. یکای مورد استفاده m/h است.
در صورتی که ارتفاع متوسط کف تا سقف فضاهای مورد نظر مساوی یا کمتـر از 3/00 متـر باشـد، نرخ تعویض هوای حجمی محدودکننده تر خواهد بود. اگر که ارتفاع متوسط کف تا سقف فضـاهای مورد نظر بیشتر از 3/00 متر باشد، نرخ تعویض هوای سطحی محدودکننده تر خواهد بود.
در ساختمانهای کم‌انـرژی (+EC) و بسـیار کـم‌انـرژی (++EC) ، در صـورتی کـه زیربنـای مفیـد ساختمان بیش از ٥٠٠٠ متر مربع باشد، لازم است آزمون هوابندی، بـه‌صـورت تفکیکـی، بـر روی زیربخش‌های ساختمان با مساحت کمتر از ٥٠٠٠ متر مربع انجام شود.
١٩-٤-٢-٦-٢ درزبندی عناصر ساختمانی و محل اتصال آنها به یکدیگر
تمامی درزهای بین عناصر زیر، باید به‌نحو مناسبی هوابندی شود:
- دیوار و بام، دیوار و کف، دیوار و پی؛
- محل ورود لوله، کانال و تجهیزات در دیوار، بام و کف؛
- اجزای تشکیل‌دهنده داکت، پلنوم و عناصر مشابه؛
- پنجره و سفت‌کاری دیوار.
در صورتی که هوابندی پوسته خارجی با یک لایه انـدود یـا هوابنـد مخصـوص تـأمین شـود، بایـد اطمینان حاصل شود که سوراخهای ایجاد شده در آن، برای نصب سایبان، مدار برقی، کلید و پریـز و نظایر آن هوابندی را تضعیف نمی‌کنند.
لازم است جزییات نصب بازشوها، اتصال کف طبقات به نما (خصوصاً در نماهـای پـرده ای)، اتصـال نما به بام و کف، و همچنین درزبندی سقف کـاذب، کانـال و دودکـش مطـابق اصـول معتبـر و در هماهنگی با دیگر مباحث مقررات ملی ساختمان باشد، تـا هوابنـدی محـل‌هـای اتصـال قطعـات و عناصر مختلف به یکدیگر دچار مشکل نشود.
١٩-٤-٢-٦-٣ تأمین هوای تازه در صورت کاهش میزان نشت هوا
در صورتی که با استفاده از تمهیدات مختلف (مانند بهره گیری از پنجره های نوین و انواع درزبندها) میزان نشت هوا (تهویه هوای ناخواسته) از بازشوها کاهش یابد، باید هـوای تـازة مـورد نیـاز بـرای تأمین سلامتی و بهداشت و هوای لازم برای احتراق دستگاه ها، در تمامی اوقـات سـال، بـه صـورت طبیعی یا مکانیکی، فراهم گردد.
١٩-٤-٢-٧ جزئیات عایق‌کاری حرارتی جدارها
برای عایق‌کاری حرارتی جدارها، لازم است جزییات طراحی و اجرا مطابق اصول تعیین‌شده توسـط نهادهای دارای صلاحیت قانونی باشد.
١٩-٤-٢-٨ محاسبه پل‌های حرارتی
در صورتی که طراح از روش تجویزی استفاده کند، و مقادیر مربوط به حالت‌های دارای پل حرارتی را مبنای طراحی قرار دهد، نیازی به محاسبه پل‌های حرارتی نخواهد بود، زیـرا اثـر آن در مقـادیر ارائه‌شده در نظر گرفته شده است. همچنین، در ضرایب انتقال حرارت مرجع ارائه شـده در جـداول روش موازنه نیز اثر پل‌های حرارتی در نظر گرفته شده است.
اگر طراح بخواهد مقادیر دقیق پل حرارتی را رأساً محاسبه نمایـد، بایـد ایـن کـار را بـا اسـتفاده از داده ها یا روشهای معرفی‌شده در پیوست ١١، برای برای تعیین پل‌های حرارتی و انجام محاسبات مربوط به آن، انجام دهد.
١٩-٤-٢-٩ روشنایی طبیعی
١٩-٤-٢-٩-١ کلیات
در این بخش، الزامات استفاده از روشنایی طبیعی برای فعالیت افرادی که دارای توانایی‌های بصری معمولی هستند، در فضای داخل ساختمانهای متداول و تأمین آسایش روشنایی برای افـراد ارائـه شده است. میزان روشنایی طبیعی در فضای داخـل بـه مقـدار نـور وارد شـده از بازشـوها و میـزان انعکاس سطوح داخلی بستگی دارد.
مقادیر حداقل و پیشنهادی شدت روشنایی بـرای فضـاهای داخلـی سـاختمانهـا بـا کـاربری‌هـای مختلف در مبحث ١٣ مقررات ملی ارائه شده است. چنانچه شدت روشـنایی بـرای کـاربری‌هـا و یـا فضاهای خارج از موارد و جداول مذکور، موردنیاز باشد، شدت روشنایی پیشـنهادی اسـتانداردهای معتبر بین‌المللی، ملاك انتخاب خواهد بود.
جداول شدت روشنایی مذکور، برای شرایط بینایی عادی کاربرد دارند. در صورتی که شرایط بینایی فرد کمتر از حد عادی باشد، مقدار شدت روشنایی با مقادیر جداول مزبور تفاوت خواهند داشت.
شدت روشنایی موردنیاز فضاهای داخلی ساختمان می‌تواند توسط روشنایی طبیعی یا مصنوعی و یا ترکیبی از هر دو تأمین‌شود. فضاهایی که الزاماً به نور طبیعی نیاز دارند، باید حداقل دارای یک یا چند سطح نورگذر و در انطباق با فصل ششم مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان باشند.
میزان شدت روشنایی و یکنواختی روشنایی باید در ارتفاع سطح کار تعیین شود. ممکـن اسـت در برخی فضاها سطح گسترده ای وجود داشته باشند، مانند کف یـک راهـرو. در ایـن صـورت، مقـدار شدت روشنایی باید روی تمام آن سطح گسترده تأمین شود.
در صورتی که روشنایی طبیعی فضا با پنجره و یا نورگیر سقفی تأمین گردد، فاصله پنجره ها و یـا نورگیرها و ارتفاع سقف باید به نحوی باشد که یکنواختی روشنایی در فضای داخل تأمین شود.
١٩-٤-٢-٩-٢ سطح کار
اگر محل سطح کار مشخص باشد، در این صورت شدت روشنایی مورد نیاز باید در سطح کار تأمین شود، مثل روشنایی روی سطح میز کار. در صورتی که ارتفـاع سـطح کـار مشـخص نباشـد، بـرای سنجش شدت روشنایی لازم است ارتفاع سطح کار از کف برابر با مقادیر زیر در نظر گرفته شود:
- برای فضای اداری، یک سطح افقی 0/76 متر بالاتر از کف؛
- برای فضاهای صنعتی و مسکونی، یک سطح افقی 0/85 متر بالاتر از کف.
- برای راهروها، یک سطح افقی با ارتفاع کمتر از 0/15 متر.
لازم است، برای سطوح کار، روشنایی تعیین شده در مبحث ١٣ مقررات ملی ساختمان تـأمین گردد.
در صورتی که هنگام طراحی محل سطح کار مشخص نباشد، یا احتمال تغییر محل سـطح کـار در دوره بهره برداری وجود داشته‌باشد، مثل محل میزهای کار در یک اداره با پـلان بـاز، طراحـی بایـد به‌گونه‌ای صورت گیرد که حداقل ٧٠% سطح آن فضا، در ارتفاع مورد نظر بـرای سـطح‌کـار، دارای شدت روشنایی مساوی یا بیشتر از مقدار تعیین شده در این مقررات باشد.
١٩-٤-٢-٩-٣ یکنواختی روشنایی بر سطح کار
سطح کار باید به طور یکنواخت روشن شود. یکنواختی روشنایی بر روی سطح کـار زمـانی تـأمین می‌شود که حداقل شدت روشنایی بر روی سطح کار از 0/7 شدت روشنایی متوسط بر روی همـان سطح کمتر نشود. مقادیر شدت روشنایی محیط مجاور سـطح کـار بایـد مطـابق جـدول ١٩-٤- ٤ باشد.
| (1-4-19) | Ur = Ehmin / Eh avg |
در این رابطه:
Ur: نسبت یکنواختی شدت روشنایی
Ehmin : حداقل شدت روشنایی بر روی سطح کار افقی بر حسب لوکس
Eh avg : متوسط شدت روشنایی بر روی سطح کار افقی بر حسب لوکس
عمق محدوده محیط مجاور سطح کار در فاصله 0/5 متر از هر طـرف سـطح کـار اسـت و عمـق ٣ متری از محدوده مجاور سطح کار، محیط زمینه خوانده می‌شود. روشنایی این ناحیه بایـد حـداقل ٣٣ درصد مقدار روشنایی محیط مجاور سطح کار باشد (شکل ١٩-٤- ٢).
رعایت موارد فوق در کاربری‌های غیرمسکونی، در صورت نیاز به کار دقیق بصری، الزامی است. لـذا در مدارك ارائه شده اندازه و موقعیت محدوده مجاور سطح کار و محدوده زمینـه بایـد نشـان داده شود.
١٩-٤-٢-٩-٤ خیرگی
به منظور پرهیز از ایجاد خیرگی در فضای داخل، خورشید یـا تصـویر مـنعکس شـده آن نبایـد در محدوده چشم ناظر، در جهت دید افراد قرار بگیرد. در این صورت باید از سایه‌انداز استفاده نمود.
١٩-٤-٣ تأسیسات مکانیکی
علاوه بر رعایت الزامات مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان، باید الزامات مندرج در این بخـش نیز، برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی در تأسیسات مکانیکی، در تمامی ساختمانها رعایت شود.
١٩-٤-٣-١ تفکیک سیستم‌های گرمکننده و سردکننده فضاهای با نحوه بهره برداری متفاوت
درصورتی‌که از قسمتی از فضاهای ساختمانی غیرمسکونی با بهره برداری منقطع، بـه‌صـورت مداوم استفاده شود، باید سیستم های گـرمکننـده و سـردکننـده این فضاها از سیستم مرکزی تفکیک و به‌صورت مستقل در نظر گرفته شود.
١٩-٤-٣-٢ عایق‌کاری حرارتی
عایق‌کاری حرارتی تمامی لوله‌ها و مخازن آب گرم و سرد و لوله‌های حاوی مبرد باید با اسـتفاده از عایق‌های حرارتی دارای مهر استاندارد و یا گواهی‌نامه فنی معتبر، عایق‌کاری شوند.
١٩-٤-٣-٢-١ عایق‌کاری حرارتی لوله و مخزن
الف) مقاومت حرارتی تمام لوله‌ها و مخازن مورد استفاده در سیستم‌های سرمایی و گرمایی باید در هماهنگی با مقادیر تعیین‌شده در مبحث 14 مقررات ملی باشد.
بـرای تضــمین حـداقل ضــخامت مفیـد عــایق حرارتـی، اســتفاده از عـایق‌هــای حرارتــی پیش‌ساخته توصیه می‌شود.
در صورت استفاده از عایق‌های حرارتی انعطاف پذیر، لازم است محصـولات مـورد اسـتفاده استاندارد و منطبق با روش نصب در نظر گرفته‌شده باشند. علاوه بر این، در زمـان نصـب، باید از فشرده کردن عایق و کاهش مقاومت حرارتی اسمی آن اجتنـاب شـود، و در زمـان تحویل کار از نصاب عایق حرارتی، لازم است با انجام اندازه گیـری‌هـا و سـونداژهای کـافی (حداقل یک عدد برای هر ١٠ متر طول لوله) اطمینان حاصل گـردد کـه ضـخامت عـایق حرارتی نصب‌شده دور لوله برابر با ضخامت در نظر گرفته‌شده در طراحی است.
ب) در سیستم‌های آب گرم مصرفی، تمام لوله‌های رفت‌وبرگشت باید مطابق با مقدار مشخص شده در مبحث ١٦ مقررات ملی ساختمان عایق‌کاری حرارتی گردد.
پ) در صورت عبور لوله‌های آب سرد یا مبرد از محیط‌های گرم، و وجود خطـر گـرمشـدن آب سرد یا مبرد، لازم است عایق‌کاری حرارتی این بخش از مدار با عایق حرارتـی بـا مقاومـت حرارتی کافی صورت گیرد، تا خطر میعان سطحی بر روی عایق مرتفع گردد.
ت) مقاومت حرارتی مخزن ها در سیستم‌های سرمایی و گرمـایی بایـد بـیش از مقاومـت‌هـای تعیین‌شده برای بالاترین قطر لوله‌های مرتبط با مخزن در شرایط مشابه باشد.
١٩-٤-٣-٢-٢ عایق‌کاری حرارتی کانال
مقاومت حرارتی تمام کانالهای واقع در فضای داخلی، خارجی و کنترل نشده باید در همـاهنگی بـا مقادیر تعیین‌شده در مبحث 14 مقررات ملی باشد.
تبصره: در مورد کانالهای کولر آبی، لازم است تنها قسمت‌هایی از کانالها، که در تماس بـا فضـای خارجی هستند، عایق‌کاری حرارتی شوند.
١٩-٤-٣-٣ حداقل بازدهی تجهیزات
الف) تجهیزات تأمین نیازهای سرمایی و گرمایی، تهویه و آب گـرم مصـرفی بایـد دارای برچسـب انرژی با حداقل رده انرژی طبق جدول ١٩-٤- ٥ و جدول ١٩-٤- ٦ باشند.
ب) راندمان تجهیزاتی که برای آنها برچسب انرژی در نظر گرفته نشده است، باید توسط نهادهـای دارای صلاحیت قانونی صحه‌گذاری شود و از مقـادیر درج شـده در جـدول ١٩-٤- ٧ بیشـتر باشد.
| محصول | شماره استاندارد ملی | ساختمان منطبق با مبحث 19 (EC) | ساختمان کم انرژی (+EC) | ساختمان بسیار کم انرژی (++EC) |
| آبگرمکن گازسوز مخزن دار | ٢-١٢١٩ | E | D | D |
| آبگرمکن گازسوز فوری | ٢-١٨٢٨ | D | C | B |
| رادیاتور گرمایی | ١٤٧٣٥ | C | B | A |
| پکیج | ١٤٦٢٩ | C | B | A |
| پکیج چگالشی | ١٤٦٢٩ | A | +A | ++A |
| بخاری گازسوز دودکش‌دار | ٢-١٢٢٠ | E | D | C |
| بخاری گازسوز بدون دودکش | ٢-٧٢٦٨ | ٨٠ % | ٨٥ % | ٩٠% |
| بخاری‌های گازسوز مستقل نوع C | C | B | A | |
| دیگ بخار | A1-13782 | %٧٨ | %٨١ | %٨٢ |
| دیگ و مشعل | ١٤٧٦٣ | F | E | D |
| محصول | شماره استاندارد ملی | ساختمان منطبق با مبحث 19 (EC) | ساختمان کم انرژی (+EC) | ساختمان بسیار کم انرژی (++EC) |
| آبگرمکن برقی مخزندار | 1563-2 | D | C | B |
| الکتروموتور (تک‌فاز و سه‌فاز) | 3772-30-1-1 | C | B | A |
| فن (دمنده و مکنده) | 10634 | C | B | A |
| بخاری برقی | 7342-2 | A | A | A |
| کولر آبی | 4910-2 | F | D | A |
| کولر گازی (پنجرهای) یا پمپ گرمایی دوتکه (بدون کانال) | 6016-2
و |
B | A | A |
| هواساز (هوارسان) | 11574 | B | A | A |
| پکیج تهویه مطبوع | 10306 | B | A | A |
| گرمکن برقی (محیط) | 7342-2 | A | A | A |
| گرمکن صنعتی (محیط) | A | A | A | |
| فن کویل (زمینی، سقفی، کانالی) | 10636 | B | A | A |
| برج خنک‌کن | 10635 | C | B | A |
| چیلر تراکمی آبی | 3678-2 | |||
| چیلر تراکمی هوایی | 3678 | |||
| پمپ (گریز از مرکز، مختلط، محوری) | 7817-2 | B | A | A |
| لامپ الکتریکی | 7341 | A | +A | ++A |
| بالاست لامپ الکتریکی | 10759 | A2 | A1 | A1 |
(1) عملکرد در بار جزئی IPLV : Integrated Part Load Value
(2) ضریب عملکرد COP : Coefficient of Performance
(3) بازدهی براساس ارزش حرارتی خالی
١٩-٤-٣-٤ شرایط طرح داخل
الف) برای محاسبه بارهای حداکثر گرمایی و سـرمایی سـاختمان، بایـد دمـای حـداکثر ٢٢ درجـه سلسیوس برای محاسبه بار گرمایی (اوقات سرد سال)، و دمای حداقل ٢٤ درجـه سلسـیوس برای محاسبه بار سرمایی (اوقات گرم سال) در نظر گرفته شود.
ب) در صورتی کـه بـرای فضاهای بـا کـاربری و شرایط خاص، نظیـر سـردخانه، تـأمین دماهـای متفاوتی مورد نیاز باشد، طراح باید مستندات لازم برای تغییر شـرایط طـرح داخـل را ارائـه نماید.
١٩-٤-٣-٥ تأمین هوای تازه
الف) حداکثر میزان هوای تازه تهویه مکانیکی نباید از ١٢٠ درصـد حـداقل میزان تعیـین‌شـده در مبحث ١٤ مقررات ملی ساختمان بیشتر باشد.
ب) درصورتی‌که از سیستم‌های بازیافت انرژی از هوای خروجی استفاده شود، امکان افزایش میزان تهویه وجود دارد، ولی در هر صورت، میزان انرژی مصرفی برای تهویـه و تـأمین هـوای تـازه نباید از انرژی مصرفی در حالت بدون سیستم بازیافت تعیین شده در بند الف بیشتر باشد.
پ) در اوقات گذر فصلی، که سیستم‌های گرمـایی و سـرمایی خـاموش هسـتند، محـدودیتی بـرای میزان هوای تازه وجود ندارد.
١٩-٤-٣-٦ سامانه‌های کنترل و برنامه‌ریزی
الف) هر پایانه سیستم گرم کننده و یا سردکننده، نظیر رادیاتور، فن کویـل، مـدار گـرم کننـده و یـا سردکننده کف یا سقف، باید مجهز به یک سیستم کنترل ترموستاتیک باشد.
ب) هر سیستم هوارسانی سردکننده و یا گرم کننده تمام هوا باید مجهز به سیسـتم کنتـرل دمـای هوای داخل باشد.
پ) هر نوع سیستم گرم کننده و یا سردکننده غیر مرکزی و مـستقل، مانند بخاری گـازی، بخـاری برقی، کولر آبی و کولر گازی بایـد مجهز به سیستم‌کنترل دمای هوای اتاق باشد.
ت) تجهیزات رطوبت‌زنی، که به‌منظور کنترل رطوبت نسبی هوای داخل نصب مـی‌شـوند، بایـد بـه سیستم کنترل رطوبت هوای داخل ساختمان مجهز باشند.
ث) تجهیزات تأمین کننده آبسرد و آبگرم سیستم‌های سردکننده و گرم کننده آبـی بایـد مجهـز به سیستم‌های کنترل دمای آب رفت مدارهای سردکننده و گرم کننده باشند.
ج) تجهیزات سیستم تأمین آبگرم مصرفی بایـد بــه سیــستم کنتــرل دمــای مسـتقل مجهـز باشنـــد. طراحـــی سیستم آبگرم مصرفی باید بــر اســاس ضوابط مباحث ١٤ و ١٦ مقررات ملی‌ساختمان انجام شود. دمـای آبگرم مصرفی نباید بیش از ٦٠ درجه سلسیوس باشد.
چ) مدار برگشت آبگرم مصرفی باید مجهز به سیستمی باشد که کارکرد پمـپ برگشـت آب گـرم مصرفی را، بر اساس دمای آب برگشتی، کنترل کند.
ح) سیستم‌های مکانیکی تهویه و تأمین هوای تازه باید به کلید روشــن-خاموش مجهـز باشـند، تا امکان خـاموش کردن آنها، در مواقع عدم حضور ساکنین، بهره برداران و عوامل آلاینده کننـده هوای داخل ساختمان، که نیـازی به تأمین هـوای تـازه نیـست، فراهم شود.
در صورتی که برای این منظور سامانه کنترلـی در نظـر گرفتـه شـده باشـد، نیـازی بـه کلیـد روشن-خاموش نخواهد بود.
خ) سیستم‌های تخلیه هـوا از سـاختمان بایـد به کلید روشــن-خاموش تجهیز شوند، تا در شرایط غیرکاری ساختمان و هنگامی‌که نیـازی به تخلیه هوا نیست خـاموش شوند، مگر آنکه مجهـز به سامانه کنترل خودکار باشند.
د) در ساختمانهای با کاربری عمومی، روشویی‌ها باید دارای شیرهای قطع‌کن اتوماتیک فنـری یـا شیرهای دارای چشم الکترونیکی یا نظایر آن باشند.
ذ) برای همه ساختمانهای عمومی گروه ١ و ٢ از نظر میـزان صـرفه‌جـویی در مصـرف انـرژی، بـا سیستم گرمایی و سـرمایی مرکـزی، در نظر گرفتن سیستم کنتـرل و برنامـه‌ریـزی روزانـه و هفتگی کارکرد تجهیزات مرکزی الزامی است.
١٩-٤-٣-٧ سامانه‌های پایش عملکرد
الف) در ساختمانهای عمومی گروه ١ و ٢ از نظر میزان صرفه‌جویی در مصرف انرژی، که سیسـتم گرمایی و سرمایی مرکزی دارند، لازم است برای هر یـک از واحـدها یـا بخـش‌هـای مسـتقل ساختمان، سامانه‌های اندازه گیری مصرف انرژی نصب گردد، تا اثر تدابیر به‌کار برده شده، برای کاهش مصرف انرژی در هر واحد یا هر بخش مسـتقل سـاختمان، جداگانـه محاسـبه و عایـد همان واحد یا بخش ساختمان گردد.
ب) در واحدها یا بخش‌های مستقل ساختمان، که آب گرم مصرفی آنها با یـک سیسـتم مشـترك تأمین می‌شود، لازم است که تدابیر لازم جهت تفکیک مصارف آبگرم مصـرفی بـه‌کـار بـرده شود، تا اثر تدابیر به‌کار برده شده برای کاهش مصرف و صرفه‌جویی هر واحد یا بخش مسـتقل ساختمان به‌صورت جداگانه محاسبه و عاید همان واحد یا بخش گردد.
١٩-٤-٣-٨ استخر آبگرم
در استخرهای واقع در هوای آزاد، در صورت اسـتفاده از آبگرم، استفاده از پوشــش مناسـب، کـه تبادل حرارت آب را محدود و از تبخیر آن جلوگیری کند، الزامـی اسـت. این پوشش باید مقاومـت حرارتی بیش از 0/5 [m2.K/W] و گسیلندگی سطح در تماس با هوای کمتر از 0/2 داشته باشد.
علاوه بر این، لازم است در این نوع استخرها تمهیدات لازم در نظر گرفته شود تا آب اسـتخر از ٢٨ درجه سلسیوس بیشتر نشود.
یادآوری: جکوزی‌ها و استخرهای درمانی از این امر مستثنی هستند.
١٩-٤-٣-٩ انتخاب و نصب تجهیزات مناسب
الف) لازم است با در نظر گرفتن شیرهای بالانس و دیگر امکانات مورد نیـاز، امکـان متعـادل کردن هیدرولیکی ادواری مدارهای توزیع سیستم‌های گرمایی و سرمایی فراهم گردد.
ب) نصب یک سیستم سایه‌اندازی مناسب برای کولر آبی و کندانسور هواخنک الزامیست.
پ) برای اختلاط آب گرم و سرد در آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام، باید از شیرهای مخلـوط اهرمی استفاده شود.
١٩-٤-٤ تأسیسات برقی
١٩-٤-٤-١ حوزه شمول و کلیات
اطلاعات کلی در خصوص حوزه وظـایف و مسـئولیت‌هـای شـرکت بـرق و ضـوابط مطـرح در ایـن خصوص در پیوست ١٢ این مبحث ارائه شده است.
در طراحی سیستم‌های تأسیسات برقی، در جهت صرفه‌جویی در مصرف بـرق (انـرژی الکتریکـی)، باید موارد زیر، که در راندمان کارکرد تجهیزات برقی و شبکه‌هـای سیسـتم‌هـای تأسیسـات برقـی مؤثرند، مد نظر قرار گیرند:
الف) نمودار مصرف برق در دوره کارکرد و بهره برداری و مقدار سالیانه و روزانه آن؛
ب) محل استقرار پست برق، تأمین نیرو، و محل تابلو برق؛
پ) اثر شرایط محیط، از قبیل حداکثر و حداقل دمای محیط، ارتفاع از سـطح دریـا و رطوبـت محیط در محل نصب تجهیزات برقی.
١٩-٤-٤-٢ انشعاب برق
١٩-٤-٤-٢-١ انشعاب برق فشار ضعیف (منشعب از شبکه عمومی)
انشعاب برق فشـار ضـعیف بایـد بـا توجـه بـه مقـدار مصـرف و شـرایط حـاکم، مطـابق ضـوابط و دستورالعمل‌های شرکت برق، برای تأمین مصرف برق مورد نیاز ساختمان با انشعاب سه فاز با ولتاژ نامی ٢٣٠/٤٠٠ ولت و یا یک فاز با ولتاژ نامی ٢٣٠ ولت صورت گیرد.
یادآوری: در ساختمانهایی که با انشعاب برق فشار ضعیف تغذیه می‌شوند، اقدامات صرفه‌جـوئی در مصرف برق به بعد از نقطه سرویس مشترك (کنتور برق فشار ضعیف) محدود می‌شود.
١٩-٤-٤-٢-٢ انشعاب برق فشار متوسط (اختصاصی)
انشعاب برق فشار متوسط باید باتوجه به مقدار مصرف، شـرایط طـرح تأسیسـات بـرق، و امکانـات محلی موجود، و همچنین بر اساس ضوابط و یا دستورالعمل‌های شـرکت بـرق، بـرای تـأمین بـرق ساختمان در نظر گرفته شود.
معیار بررسی و مقایسه، ترانسفورماتورهای فشار متوسط ولتاژ نامی برق فشـار متوسـط اسـت، کـه می‌تواند ١١ یا ٢٠ یا ٣٣ کیلوولت باشد. معمول ترین ولتاژ فشار متوسط ٢٠ کیلوولت است.
در این سیستم، برق مورد نیاز ساختمان باید از طریق پست برق اختصاصی دارای ترانسـفورماتور و یا ترانسفورماتورهای فشار متوسط و تابلوهای بـرق فشـار متوسـط، تـأمین و تغذیـه شـود. در ایـن انشعاب، علاوه بر نکات فوق، باید پارامترهای زیر مشخص گردد:
الف) تعداد بهینه پست(ها) برق مورد نیاز
ب) تلفات ترانسفورماتور(ها)
پ) اثر شرایط اقلیمی
ت) راندمان حداکثر و ضریب بار ترانسفورماتور(ها)
در ساختمانهایی که با انشعاب برق فشار متوسط تغذیه می‌شوند، اقدامات صرفه‌جویی در مصـرف برق به بعد از نقطه سرویس مشترك (کنتور برق فشار متوسط)، یعنی در ترانسفورماتور پست برق، تجهیزات و شبکه توزیع و سیستم‌های مرتبط با تأسیسات برق ساختمان، محدود می‌شود.
ضوابط مطرح برای ترانسفورماتورها با ولتاژ نامی ١١ و ٣٣ کیلوولـت مشـابه ضـوابط مطـرح بـرای ترانسفورماتورها با ولتاژ نامی ٢٠ کیلوولت است.
١٩-٤-٤-٣ مولد نیروی برق اضطراری
به‌هنگام طراحی و انتخاب مولد نیروی برق اضطراری، طراح باید ضرایب کاهش را، با توجه به نیـاز طرح، شرایط محل نصب (محیط) و دیگر عوامل تعیین‌کننده، منظـور نمایـد. لازم اسـت داده هـای مورد نیاز برای طراحی از تولیدکنندگان سیستم‌های مولد نیروی برق اضطراری مطابق با استاندارد اخذ گردد.
نکات تکمیلی که توصیه می‌شود در طراحی و انتخاب مولد نیروی برق اضطراری مورد توجـه قـرار گیرد در پیوست ١٢ این مبحث ارائه شده است.
١٩-٤-٤-٤ دستگاه های برق بدون وقفه
در صورتی که انتخاب هر یک از دستگاه های برق بدون وقفه استاتیک و یا دینامیک مرکـزی بـرای تأمین مصارف برق بدون وقفه مد نظر باشد، باید عـلاوه بـر در نظـر گـرفتن پارامترهـای اقتصـادی (نظیر هزینه دستگاه ها، لوازم جانبی، طول عمـر بـاطری، هزینـه جـایگزینی بـاطری و غیـره ) بـه مقایسه‌ها و پارامترهای زیر نیز توجه لازم معطوف گردد:
الف) توان یا ظرفیت نامی دستگاه برق بدون وقفه استاتیک یا دینامیک
ب) زمان باردهی دستگاه برق بدون وقفه استاتیک
پ) راندمان دستگاه های برق بدون وقفه استاتیک و دینامیک
ت) راندمان و تلفات انرژی شارژ و دشارژ باطری‌های دستگاه برق بدون وقفه استاتیک
ث) مصرف برق مورد نیاز برای تهویه و یا تخلیه هوای لازم برای کاهش دمای محیط و افزایش راندمان دستگاه برق بدون وقفه استاتیک، اتاق باطری‌های آن، و نیـز نحـوه تـأمین هـوای لازم برای احتراق و خنک‌کردن موتور نیروی محرکه، موتـور راه انداز و ژنراتـور بـرق نـوع دینامیک
ج) عمر باطری‌ها و هزینه جایگزینی آنها با باطری‌های نو در دستگاه برق بدون وقفه استاتیک
چ) مصرف برق موتور راه انداز دستگاه برق بدون وقفه دینامیک
ح) مصرف سوخت و نیز تأمین شرایط و فضای لازم برای نصـب منبـع سـوخت موتـور نیـروی محرکه دستگاه برق بدون وقفه دینامیک
خ) مدت زمان لازم برای قرار گرفتن در مدار تغذیه مصارف برق بدون وقفـه و یـا مـدت زمـان وقفه برای هر یک از دستگاه های استاتیک و دینامیک
د) اثر شرایط محیط (محل نصب) دستگاه های برق بدون وقفه استاتیک و دینامیک در راندمان آنها
ذ) ضریب توان بالای دستگاه برق بدون وقفـه دینامیـک و امکـان حـذف بانـک خـازن اصـلاح ضریب توان در دستگاه، نسبت به دستگاه برق بدون وقفه استاتیک
١٩-٤-٤-٥ بانک خازن
با توجه به نیاز و شرایط طرح،در جهت کاهش مقدار توان رِاَکتیو در شبکه توزیع بالادسـت محـل نصب خازن، لازم است روی هر دستگاه و یا تجهیزات (منفرد)، یا برای گروهی از آنها در تابلوهای فرعی (گروهی)، و یا بانک خازن متصل به تابلوهای برق نیمه‌اصلی، بـه‌صـورت نیمـه‌متمرکـز و یـا تابلوهای برق اصلی (مرکزی و متمرکز) خازنهای الکتریکی در نظر گرفته‌شود ، تا بهبودهای زیـر حاصل شود:
الف) افزایش قابلیت و راندمان شبکه در تأمین‌توان اَکتیو،
ب) کاهش تلفات بار در شبکه توزیع و بهبود کارایی شبکه توزیع و اجزای تابلوهای برق،
پ) کاهش هزینه بهره برداری.
ت) کاهش توان رآکتیو و صرفه‌جویی در هزینه پرداختی بابت آن
این خازن ها باید متناسب با تـوان اَکتیـو مـورد نظـر و مقـدار متوسـط و یـا معـادل ضـریب تـوان مصرف کننده های برقی (ضریب توان اولیه) و ضریب توان اصلاح شده شبکه برق، محاسبه، انتخاب و نصب گردند. خازن منفرد بر اساس مقدار توان اَکتیو، ضریب اولیه دسـتگاه و ضـریب تـوان اصـلاح شده، و نیز ظرفیت خازن گروهی و یا بانک خازن باید براساس مقدار توان اَکتیو مورد نظر و مقـدار متوسط و یا معادل ضریب توان مصرف کننده های برقی (ضریب توان اولیه) و ضـریب تـوان اصـلاح شده شبکه برق، محاسبه گردد.
١٩-٤-٤-٦ تلفات بار در شبکه توزیع برق و سیم‌کشی برق
در پیوست ١٢ نکات و توصیه‌ها در خصوص اقدامات قابل انجام برای کاهش تلفـات بـار در شـبکه توزیع برق و سیم‌کشی برق ارائه شده است.
١٩-٤-٤-٧ لامپ سیستم روشنایی مصنوعی
در تصمیم‌گیری برای انتخاب لامپ‌ها و اجزای آنها، متناسب بـا نیـاز و نـوع فعالیـت، و همچنـین میزان و کیفیت روشنایی مورد نظر، لازم است شاخص راندمان (لومن بر وات) و یا بهره نوری لامپ مورد استفاده در تأمین روشنایی در اولویت اول قرار گیرد. موارد دیگری که در انتخاب لامـپ‌هـا و اجزای آن باید مدنظر قرار گیرند در پیوست ١٢ مبحث ارائه شده است.
استفاده از لامپ با فیلمان تنگستن و یا هالوژن با راندمان (یا بهره نوری) کمتر از ١٤ لومن بـروات، لامپ‌های بخار جیوه با راندمان کمتر از ٥٥ لومن بروات و نیز لامپ‌های گازی با رانـدمان کمتـر از ٢٢ لومن بروات، مجاز نمی‌باشد، مگر این‌که در طراحی و یا بهره برداری، ویژگی‌های خاصی مـدنظر باشد که با دیگر لامپ‌ها قابل تأمین نباشد. در این حالت، لازم است طراح دلایل تـوجیهی خـود را برای انتخابهای غیرمجاز ارائه نماید.
تبصره: یکی از موارد استثنای بند فوق، مجاز بـودن اسـتفاده از لامـپ‌هـای هـالوژن تنگسـتن (مدادی)، با راندمان (یا بهره نوری) حدود ١٩ تا ٢٢ لومن بـروات، بـرای تـأمین روشـنایی صحنه (در تئاتر، آمفی‌تئاتر، و نظایر آن) است.
١٩-٤-٥ سیستم‌های بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر
١٩-٤-٥-١ مطالعات و پیش‌بینی‌های لازم
درطراحی پروژه ساختمان، لازم است فضای اختصاصی و مسیرهای نصب و راه اندازی مدارهای آتی سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر و زیرساخت‌های مرتبط مشخص شوند.
در چک‌لیست انرژی، لازم است میزان انرژی سالیانه تأمین‌شده در طـرح، و میـزان انـرژی سـالیانه قابل تأمین در آینده (در صورت بهسازی)، توسط سـامانه‌هـای بـر پایـه انـرژی‌هـای تجدیـدپـذیر، به‌تفکیک درج شود.
برای تمامی ساختمانها، باید مطالعات و پیش‌بینی‌های لازم برای فضـای نصـب صـورت گیـرد تـا میزان انرژی قابل تأمین از محل انرژی‌های تجدیدپذیر (اعم از برق، حرارت و …)، در آینـده، کمتـر از مقادیر زیر نباشد:
الف) ٢٠ کیلووات ساعت در مترمربع در سال برای ساختمانهای یک طبقه؛
ب) ٣٢ کیلووات ساعت در سال به ازای هر مترمربع از سطح بام، برای سـاختمانهـای بـیش از یک طبقه.
لازم است تمامی اطلاعات در این خصوص، در دفترچه محاسـبات و طراحـی مطـابق ضـوابط ایـن مبحث قید شود.
١٩-٤-٥-٢ موارد خاص
در موارد و در شرایط خاص که امکان استفاده از سیستم‌های بر پایه انـرژی تجدیدپـذیر بـه دلیـل وضعیت استقرار ساختمان، از جمله سایه‌اندازی ساختمانهای مجـاور و یـا امکـان تـأمین مقـادیر حداقل فراهم نمی‌باشد، لازم است دلایل فنی توجیهی ارائه گـردد، و در مـدارك فنـی سـاختمان، عدم امکان بهره گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر به صراحت قید شود.