1-12-14 کلیات
1-1-12-14 دامنه کاربرد
الف) طراحی، ساخت، نصب مخزن ذخیره و تغذیه، و لوله کشی سوخت مایع باید طبق الزامات مندرج در این فصل از مقررات «”۱۴-۱۲” ذخیره سازی و لوله کشی سوخت مایع» انجام پذیرد.
ب) این فصل از مقررات به ذخیره سازی و لوله کشی سوخت مایع در تأسیسات گرمایی ساختمان، در داخل ساختمان و محوطه اختصاصی آن، می پردازد.
پ) ذخیره سازی و لوله کشی سوخت مایع در تأسیسات سوخت رسانی عمومی و صنعتی خارج از الزامات این فصل از مقررات است.
ت) مخازن ذخیره سوخت مایع موضوع این فصل از نوع آتمسفریک یا با فشار جو است. مخازن سوخت مایع تحت فشار خارج از حدود این فصل از مقررات است.
2-1-12-14 چنانچه مخزن سوخت مایع بدون استفاده رها شود و یا به محل دیگری برای استفاده مجدد منتقل گردد، باید کلیه لوله کشیهای مخزن در بالاتر از سطح زمین جمع آوری و انتهای آشکار لوله های مدفون درپوش شود. جابجائی و استفاده دوباره این مخزن باید با رعایت مقررات “شرکت ملی نفت ایران” انجام شود.
2-12-14 مخزن سوخت مایع
1-2-12-14 مخزن ذخیره و تغذیه سوخت مایع علاوه بر الزامات مندرج در این فصل، باید با رعایت مقررات “شرکت ملی نفت ایران” طراحی، ساخته و نصب شود.
2-2-12-14 در ساختمانی که تنها منبع انرژی گرمایی آن سوخت مایع است، گنجایش مخزن ذخیره آن باید دست کم معادل ۲۰ درصد مصرف سالانه سوخت باشد.
3-2-12-14 مخزن سوخت مایع استوانه ای برای نصب دفنی یا روی زمین، در محوطه اختصاصی ساختمان، یا در داخل ساختمان باید مطابق یکی از استانداردهای جدول (۱۴-۱۲-۲-۳) باشد.
نوع مخزن | جنس مخزن | محل نصب | نوع استاندارد | استاندارد ملی | استاندارد اروپایی | سایر استانداردها |
مخزن ذخیره افقی | فولادی | دفنی | ویژگی ها | 433 | BS/EN 12285-1 | UL58 |
روی زمین | ویژگی ها | BS/EN 12285-2 | UL 142 | |||
مخزن تغذیه مشعل | فولادی | روی زمین | ایمنی | UL 443 | ||
ویژگی ها | UL 80 | |||||
مخزن ذخیره افقی یا مخزن تغذیه مشغل | پشم شیشه مسلح پلاستیکی | دفنی | ویژگی ها | UL 1316 | ||
پشم شیشه مسلح پولی استر | دفنی | ویژگی ها | ASTM D4021 |
الف) استفاده از مخزن سوخت مایع، از نوع استوانه ای افقی، که طبق استانداردهای دیگر طراحی و ساخته شده باشد، به شرطی مجاز است که از نظر جنس، نوع ساخت و دیگر مشخصات فنی، مشابه استانداردهای مقرر شده در جدول (۱۴-۱۲-۲-۳) و مورد تأیید باشد.
ب) مخزن ذخیره یا تغذیه سوخت مایع، برای دسترسی و بازدید باید دریچه بازدید داشته باشد که در بالای مخزن قرار میگیرد. این دریچه در زمان بسته بودن باید کاملا آب بند باشد.
پ) مخزن سوخت مایع غیرفلزی با کلیه اتصالات لوله کشی و دریچه دسترسی و بازدید آن، باید بصورت یک تکه ساخته شده باشد.
ت) فشار در بالای مخزن در شرایط کار عادی نباید از 6/9 کیلو پاسکال نسبی (یک پوند بر اینچ مربع نسبی) و در شرایط اضطراری نباید از 17/2کیلو پاسکال نسبی (2/5 پوند بر اینچ مربع نسبی) تجاوز کند.
ث) مخزن باید برای حداکثر فشار استاتیکی که هنگام پرشدن لوله هواکش یا پرکن، برکف مخزن وارد می شود طراحی شده باشد. فشار استاتیکی در کف مخزن نباید از ۶۹ کیلو پاسکال نسبی (۱۰ پوند بر اینچ مربع نسبی) بیشتر شود.
4-2-12-14 نصب مخزن دفنی
الف) مخزن زیرزمینی مدفون در ساختمان، یا در محوطه آن باید طبق الزامات مندرج در این قسمت از مقررات نصب شود.
ب) در گودبرداری برای مخزن دفنی باید احتیاط کرد که به پی های ساختمانهای موجود آسیبی نرسد.
(۱) اگر مخزن زیر ساختمان دفن می شود، باید در جایی قرار گیرد که بارهای وارده بر پی های ساختمان به آن منتقل نشود.
(۲) زیر مخزن باید نسبت به پی ساختمان، خارج از خط ۴۵ درجه ای باشد که از سطح باربر پی می گذرد.
(۳) فاصله قسمت از مخزن تا دیوارهای زیرزمین ساختمان، حوضچه ها تأسیسات ساختمان، و هیچ یا خط محدوده محوطه ساختمان (ملک)، نباید از ۵۰۰ میلیمتر (۲۰ اینچ) کمتر باشد.
پ) مخزن دفنی سوخت مایع باید بر روی پایه های محکمی نصب شود.
(۱) حمل مخزن و قراردادن آن در گود باید به آرامی و احتیاط و با استفاده از قلابهای آن صورت گیرد. کشیدن مخزن روی زمین یا رها کردن آن در گود مجاز نیست.
(۲) اطراف مخزن باید با مواد غیر خورنده از قبیل ماسه شسته، خاک یا شن، که در محل به خوبی کوبیده شده است، به ضخامت دست کم ۱۵۰ میلیمتر (۶ اینچ)، پر شود.
(۳) روی مخزن باید دست کم به ضخامت ۶۰۰ میلیمتر (۲۴ اینچ) با خاک پوشانده شود؛ یا آنکه پوشش خاک به ضخامت ۳۰۰ میلیمتر (۱۲ اینچ) باشد و روی آن به ضخامت ۱۰۰ میلی متر (۴ اینچ) با بتن مسلح پوشانده شود.
(۴) اگر مخزن دفنی در محلی که احتمال عبور وسایل نقلیه از روی آن می رود نصب شود، پوشش روی مخزن باید دست کم ۹۰۰ میلیمتر (۳ فوت) باشد؛ یا آنکه پوشش خاک به ضخامت ۴۵۰ میلیمتر (۱۸ اینچ) گرفته شود و روی آن به ضخامت ۱۵۰ میلیمتر (۶ اینچ) با بتن مسلح پوشانده شود.
(۵) برای جلوگیری از جمع شدن آبهای سطحی و نفوذ آن به داخل مخزن و یا سطوح خارجی آن، باید در کف چاهک دسترسی به دریچه آدم رو مخزن، لوله تخلیه آب پیش بینی شود.
ت) سطوح خارجی مخزن فولادی دفنی باید با پوشش مقاوم در برابر اثر رطوبت و خورندگی خاک، حفاظت شود.
(۱) مخزن فولادی دفنی باید اتصال زمین داشته باشد.
ث) در صورت نصب مخزن در محلی که به سبب بالا بودن سطح آب زیرزمینی یا احتمال جریان سیل، امکان شناور شدن آن وجود دارد، باید با مهار کردن مخزن روی پیِ بتنی یکپارچه، از شناور شدن آن جلوگیری کرد.
ج) همه لوله های مرتبط به مخزن دفنی باید از بالای مخزن به آن متصل شوند.
(۱) مخزن دفنی باید به وسیله اندازه گیری سطح مایع داخل آن مجهز باشد.
(۲) مخزن دفنی باید مجهز به لوله هواکشی باشد که فضای داخل مخزن را پیوسته به هوای آزاد خارج مربوط کند.
5-2-12-14 نصب مخزن در خارج از ساختمان و بر روی زمین
الف) در نصب مخازن بر روی زمین و در محوطه اختصاصی ساختمان و یا روی بام آن، باید الزامات مندرج در این قسمت از مقررات اجرا شود.
(۱) اگر مخزن بر روی زمین نصب می شود، گنجایش آن نباید از ۲۵۰۰ لیتر (۶۶۰ گالن) بیشتر باشد.
(۲) اگر چند مخزن به طور موازی بر روی زمین نصب می شوند، گنجایش کلی آنها نباید از 2500 لیتر (۶۶۰ گالن) بیشتر باشد.
(۳) اگر مخزن روی بام زیرزمین یا روی بام پایینترین طبقه نصب می شود، گنجایش آن نباید از ۲۴۰ لیتر بیشتر باشد.
ب) مخزن روی زمین باید در محل مناسب و حفاظت شده نصب شود.
(۱) مخزن باید در محلی نصب شود که در معرض ضربات فیزیکی قرار نداشته باشد.
(۲) مخزن باید در برابر عوامل جوی (رطوبت هوا، باران، برف، باد و جزآنها ) محفوظ باشد.
(۳) مخزن یا مجموعه مخازن باید داخل حوضچه ای از جنس بتن ، فولاد یا سایر مصالح مقاوم در برابر سوخت و عوامل جوی قرار گیرد. گنجایش حوضچه دست کم باید برابر با گنجایش بزرگترین مخزن باشد. فاصله دیواره داخلی حوضچه از مخازن دست کم باید ۵۰۰ میلی متر ( ۲۰ اینچ) باشد.
(۴) فاصله مخزن از خط محدوده محوطه اختصاصی ساختمان (ملک)، دیوار خارجی ساختمان و یا راه های عمومی، نباید از مقادیر جدول (۱۴-۱۲-۲-۵) کمتر باشد.
۱ متر = 3/28 فوت
ا لیتر = 0/264 گالن
(۵) فاصله مخزن سوخت مایع از مخزن گاز مایع نباید کمتر از ۶ متر ( ۲۰ فوت) باشد.
پ) مخزن سوخت مایع که بر روی زمین خارج از ساختمان قرار می گیرد، باید روی پی مستحکم بتنی یا دیگر مواد ساختمانی نسوختنی، به طور مطمئن و استوار نصب شود.
ت) مخزن روی زمین باید مجهز به وسیله ای برای اندازه گیری مقدار مایع داخل آن باشد.
ث) مخزن روی زمین باید به لوله پرکن، لوله هواکش و شیر تخلیه مجهز باشد.
(۱) قطر اسمی لوله هواکش باید دست کم با مقادیر جدول (۱۴-۱۲-۳-۲) برابر باشد.
(۲) دهانه لوله پرکن باید در جایی قرار گیرد که انتقال سوخت مایع به داخل مخزن به آسانی امکان پذیر باشد.
(۳) شیر تخلیه باید در زیر مخزن قرار گیرد.
ج) فقط یک مخزن به گنجایش حداکثر ۲۵۰۰ لیتر (۶۶۰ گالن)، یا دو مخزن که گنجایش کل آنها بیش از ۲۵۰۰ لیتر (۶۶۰ گالن) نباشد، میتواند به عنوان مخزن تغذیه مستقیماً به مشعل دستگاه با سوخت مایع وصل شود.
(۱) این دو مخزن ممکن است با لوله به هم متصل شوند و لوله پرکن و هواکش مشترک داشته باشند.
(۲) در صورت نصب موازی دو مخزن به ترتیبی که در (۱) مقرر شده، این دو مخزن باید روی یک پیِ مشترک نصب و با قطعات فولادی به هم مهار شوند، به طوری که سطح بالای دو مخزن در یک تراز قرار گیرد. فاصله دو مخزن نباید از ۹۰۰ میلیمتر (۳ فوت) کمتر باشد.
چ) در صورتی که ضرورت نصب مخزن سوخت مایع با گنجایش بیش از ۲۵۰۰ لیتر (۶۶۰ گالن) در محوطه ساختمان و روی زمین مورد تأیید قرار گیرد، تعیین گنجایش، نوع ساخت و چگونگی نصب آن باید برابر الزامات مندرج در NFPA 31 و مورد تأیید “شرکت ملی نفت ایران” باشد.
6-2-12-14 نصب مخزن داخل ساختمان
الف) مخزن تغذیه سوخت مایع باید طبق الزامات مندرج در این بخش در داخل ساختمان (روی کف طبقات) نصب شود این مخزن ممکن است محصور یا غیر محصور باشد.
(۱) مخزن محصور مخزنی است که در فضای بسته و جداگانه ای قرار دارد که با جدارهای دست کم 3 ساعت مقاوم در برابر آتش، از بقیه فضاهای ساختمان جدا شده است.
ب) مخازن غیر محصور
(۱) اگر مخزن غیر محصور در طبقه ای غیر از پایینترین طبقه ساختمان و در محلی با جدارهای غیر مقاوم در برابر آتش قرار میگیرد، گنجایش آن نباید از ۴۰ لیتر (10/6 گالن) بیشتر باشد.
(۲) اگر مخزن در طبقه ای غیر از پایینترین طبقه ساختمان و در محلی با جدارهای دست کم دو ساعت مقاوم در برابر آتش قرار میگیرد، گنجایش آن نباید بیشتر از ۲۴۰ لیتر (63/4 گالن) باشد.
(۳) گنجایش یک یا چند مخزن که در پایینترین طبقه ساختمان که جدارهای آن دست کم دو ساعت در برابر آتش مقاوم است قرار گیرد، نباید از ۲۵۰۰ لیتر ( ۶۶۰ گالن) بیشتر باشد.
(۴) هر مخزن یاسیستم ذخیره سوخت باید دارای لوله های پرکن و هواکش باشد.
(۵) دو مخزن مقرر در (۳)، ممکن است با لوله به هم مرتبط شوند و لوله های پرکن و هواکش مشترک داشته باشند.
(۶) فاصله مخزن تغذیۀ غیر محصور با هر منبع گرمازا باید دست کم دو متر باشد.
(۷) دهانه انتهای لوله های پرکن و هواکش مخزن باید در خارج از ساختمان قرار گیرد.
(۸) قطر اسمى لوله هواکش مخزن باید دست کم برابر مقادیر جدول (۱۴-۱۲-۳-۲) باشد. قطر این لوله نباید از قطر بزرگترین لوله پرکن یا برداشت مخزن کمتر باشد.
(۹) مخزن باید روی پیِ بتنی یا دیگر مواد ساختمانی نسوختنی، به طور مطمئن و استوار نصب شود، چنان که امکان جابجا شدن، لغزیدن و یا غلتیدن نداشته باشد.
(۱۰) مخزن باید مجهز به وسیله ای برای اندازه گیری مقدار مایع داخل آن باشد. برای اندازه گیری مقدار مایع داخل مخزن، استفاده از لوله شیشه ای سطح نما یا لوله پلاستیکی مجاز نیست.
(۱۱) اتصال تخلیه مخزن باید در پایینترین نقطه زیر مخزن قرارگیرد و مجهز به شیر قطع و وصل بدون نشت باشد.
(۱۲) مخزن غیر محصور باید با ابعاد و گنجایشی انتخاب شود که جابه جایی آن به عنوان یک واحد، از ورودی ساختمان تا محل نصب، امکان پذیر باشد.
(۱۳) مخزن باید در محل مناسب و حفاظت شده و دور از دسترس افراد غیر مسؤل نصب شود.
(۱۴) مخزن باید در محلی نصب شود که در معرض ضربات فیزیکی قرار نداشته باشد.
(۱۵) هر دهانه باز استفاده نشده از یک مخزن باید با یک درپوش جوشی یا دنده ای گازبند مسدود شود.
پ) مخازن محصور
(۱) مخزن سوخت مایع با گنجایش بیش از ۲۵۰۰ لیتر ( ۶۶۰ گالن) که در داخل ساختمان قرار می گیرد باید در محل جداگانه و محصور نصب شود.
(۲) دیوارها کف و سقف و درِ اتاقک محل نصب مخزن باید دست کم سه ساعت در برابر آتش مقاوم باشد. درِ ورودی این اتاقک باید به خارج از ساختمان باز شود.
(۳) اتاقک محل نصب مخزن نباید به فضای داخلی ساختمان راه داشته باشد.
(۴) مخزن محصور باید طوری نصب شود که از اطراف، بالا و پایین همۀ سطوح آن قابل بازرسی و تعمیر باشد.
(۵) سوخت مایع باید به کمک پمپ از مخزن محصور به مشعل دستگاه منتقل شود.
(۶) دهانه لوله پرکن و لولۀ هواکش مخزن باید در خارج از ساختمان قرار گیرد.
(۷) قطر اسمی لوله هواکش مخزن باید دست کم برابر مقادیر جدول (14-12-3-2) باشد. قطر این لوله نباید از قطر بزرگترین لوله پرکن یا برداشت مخزن کمتر باشد.
(۸) مخزن باید به وسیله ای برای اندازه گیری مقدار مایع داخل آن مجهز باشد.
(۹) اتاقک مخزن محصور باید امکان تعویض هوای کافی داشته باشد.
(۱۰) اتاقک محل قرارگیری مخزن سوخت باید دارای یک در ضد آتش خود بسته شو مطابق الزامات استاندارد NFPA 80 باشد. ورود به این اتاق باید توسط شیبراهه یا آستانه ای باشد که دست کم ۱۵۰ میلیمتر (۶ اینچ ) از کف اتاقک ارتفاع داشته باشد.
7-2-12-14 مخزن کمکی
الف) هر مخزن کمکی باید توسط پمپ انتقال سوخت و از طریق یک مسیر لوله کشی به هم پیوسته و یکپارچه پرشود.
ب) مخزن کمکی باید بالاتر از مخزن ذخیره ای باشد که مخزن کمکی را پر می کند .
پ) مخزن کمکی باید اتصال سر ریز داشته باشد و سرریز آن باید به مخزن اصلی بریزد.
3-12-14 لوله کشی سوخت مایع
1-3-12-14 کلیات
الف) لوله کشی انتقال سوخت مایع از مخزن ذخیره یا مخزن تغذیه تا مشعل دستگاه و در صورت لزوم پمپ کردن و گرم کردن سوخت مایع، باید با رعایت الزامات مندرج در این قسمت از مقررات اجرا شود.
ب) سیستم سوخت رسانی باید برای حداکثر مصرف سوخت و نیز حداکثر فشاری که برای تغذیه مشعل لازم است، طراحی و اجرا شود.
پ) چنانچه روی لولۀ انتقال سوخت مایع، غیر از پمپ مشعل، پمپ دیگری نصب می شود، این پمپ باید از نوع جابجایی مثبت باشد. پمپ باید براساس استاندارد UL 343 ساخته شده و به تأیید رسیده باشد.
(۱) بر روی لوله خروجی پمپ باید شیر اطمینان فشار نصب شود، تا در صورت بالا رفتن فشار از فشار طراحی سیستم، شیر اطمینان به طور خودکار بازشود و سوخت اضافی را خارج کند.
(۲) لوله تخلیه شیر اطمینان باید سوخت مایع را به مخزن ذخیره برگرداند. بر روی این لوله نباید شیر یا هیچ مانع دیگری نصب شود.
(۳) پمپ سوخت مایع باید به طور خودکار روشن و خاموش شود، تا در مواقعی که کار پمپ لازم نباشد، خاموش بماند.
ت) در صورت نصب گرمکن سوخت مایع بر روی سیستم سوخت رسانی، باید روی لوله خروجی از گرم کن، شیر اطمینان فشار نصب شود، تا اگر فشار ناشی از انبساط سوخت مایع از فشار طراحی سیستم بالاتر رود، شیراطمینان به طور خودکار بازشود و سوخت مایع اضافی را خارج کند.
(۱) لوله تخلیه شیر اطمینان باید سوخت مایع را به مخزن ذخیره برگردان. روی این لوله نباید شیر یا هیچ مانع دیگری نصب شود.
(۲) اگر گرم کن سوخت از نوع کویل بخار آب باشد حداکثر فشار بخار کویل نباید از ۱۰۳ کیلو پاسکال نسبی (۱۵ پوند بر اینچ مربع نسبی) بیشتر باشد. اگر برای کاهش فشار بخار از شیر کاهنده فشار استفاده می شود. این شیر باید فشار را به ۱۰۳ کیلو پاسکال نسبی (۱۵ پوند بر اینچ مربع نسبی) یا کمتر محدود .کند در اینصورت شیر اطمینان بعد از شیر کاهنده فشار باید برای 34/5 کیلو پاسکال (۵ پوند بر اینچ مربع) بیشتر از فشار شیر کاهنده تنظیم شود و پیش بینی لازم برای محدود کردن دمای بخار آب به ۱۲۱ درجه سلسیوس (۲۵۰ درجه فارنهایت) صورت گیرد.
(۳) اگر گرم کن سوخت از نوع کویل آب گرم باشد، گرم کن باید از نوع غیر مستقیم بوده و دمای آب به ۱۲۱ درجه سلسیوس (۲۵۰ درجه فارنهایت) محدود شود.
(۴) اگر گرم کن از نوع برقی است گرم کن باید مجهز به ترموستات مناسب و مورد تاییدی باشد که دمای سوخت را به کمتر از پایین ترین دمای اشتعال سوخت محدود کند.
(۵) اگر در مخزن گرم کن نصب می شود باید پیش بینی لازم به عمل آمده باشد تا سطح سوخت نتواند به حدی کاهش یابد که سطح گرمکن بیرون از سوخت قرار گیرد
ث) برروی خطوط لوله کشی سوخت مایع و در نقاط زیر، باید شیر قطع و وصل قابل دسترسی نصب شود:
(۱) خط لوله تغذیه سوخت مایع به هر ،مشعل در نقطه ای نزدیک به مشعل؛
(۲) خط لوله از مخزن به داخل ساختمان، در نقطه ورود لوله به داخل ساختمان. ( درمورد مخزن های داخل یاروی زمین میتوان شیرها را روی مخزن نصب کرد).
(۳) خط لوله خروجی از مخزن ذخیره روی زمین داخل یا خارج ساختمان، در نقطه ای نزدیک به مخزن؛
(۴) خط لوله تخلیه مخزن روی زمین داخل یا خارج ساختمان، در ا نقطه ای نزدیک به مخزن.
ج) در طراحی و اجرای لوله کشی سوخت مایع، به نکات زیر باید توجه کرد :
(۱) لوله و دیگر اجزای لوله کشی که در خاک دفن می شوند، باید دست کم در عمق ۴۵۰ میلیمتر (۱۸ اینچ) از سطح زمین قرار گیرند و در برابر رطوبت و خوردگی حفاظت شوند.
(۲) اگر لوله در زمینی نصب می شود که سطح آب زیرزمینی بالاست و یا در معرض سیل احتمالی قرار دارد، باید لوله و دیگر اجزای لوله کشی در برابر نیروهای هیدرواستاتیک و هیدرودینامیک وارده مقاوم باشند و در محل نصب محکم و ثابت شوند.
(۳) لوله زیرزمینی باید در مسیری نصب شود که دست کم ۵۰۰ میلیمتر (۲۰ اینچ) از اسکلت ساختمان فاصله داشته باشد. مسیر لوله کشی زیرزمینی باید طوری انتخاب شود که زیرِ لوله، خارج از خط ۴۵ درجه رسم شده از سطح باربر پی، قرار گیرد.
(۴) پیش از انتخاب مسیر و تعیین نقاط تکیه گاه و بست لوله ها، باید در مورد انقباض و انبساط لوله ها پیش بینی های لازم شده باشد.
(5) فاصله دو تکیه گاه مجاور باید حداکثر برابر مقادیر جدول (۱۴-۱۲-۳-۱) در نظر گرفته شود.
(۶) در صورت نیاز به خم کاری، باید لوله برای انجام خمکاری مناسب و تایید شده باشد. خمکاری لوله باید با تجهیزات مورد تایید انجام شود. شعاع خمکاری نباید از حدمجاز برای ساختار لوله کمتر باشد.
(۷) تکیه گاه و بست لوله باید از جنس لوله باشد تا از خوردگی ناشی از اثر گالوانیک جلوگیری شود.
2-3-12-14 لوله هواکش مخزن
الف) لوله هواکش مخزن سوخت مایع باید از بالاترین قسمت مخزن وارد آن شود و حداکثر تا ۲۵ میلی متر (1 اینچ) در داخل مخزن ادامه یابد.
(۱) شیب لولۀ هواکش باید به سمت مخزن باشد.
(۲) بر روی لوله هواکش مخزن نباید شیر یا هیچ مانع دیگری نصب شود.
ب) دهانه انتهای لوله هواکش مخزن باید در فضای خارج از ساختمان واقع شود.
(۱) این دهانه باید دست کم ۳ متر (۱۰ فوت) با هر بازشو ساختمان فاصله افقی یا قائم داشته باشد. اگر دهانه انتهای لوله از دیوار ساختمان خارج می شود، محل قرار گرفتن آن باید دست کم ۳ متر (۱۰ فوت) از تراز زمین محوطه اطراف ساختمان یا هر معبر دیگر، بالاتر باشد.
(۲) لوله هواکش در خارج از ساختمان باید در برابر عوامل جوی مقاوم و در برابر ضربات فیزیکی محفوظ باشد.
(۳) دهانه انتهای لوله هواکش مخزن باید با کلاهک دارای توری مقاوم در برابر عوامل جوی، حفاظت شود. سطح آزاد این کلاهک باید دست کم برابر سطح مقطع لوله هواکش باشد. ابعاد سوراخهای توری نباید از ۵ میلیمتر (0/0 اینچ) کمتر باشد
پ) قطر اسمی لولۀ هواکش مخزن سوخت مایع باید دست کم با مقادیر جدول (۱۴-۱۲-۳-۲) برابر باشد.
گنجایش مخزن | قطر اسمی لولۀ هواکش | |
لیتر | میلی متر | اینچ |
تا 2000 | 32 | |
2001 تا 11350 | 40 | |
11351 تا 37800 | 50 | 2 |
37801 تا 75600 | 65 | |
75601 تا 132300 | 80 | 3 |
(۱) اگر لوله هواکش چند مخزن مشترک باشد، قطر اسمی آن باید از بزرگترین قطر اسمی لوله هواکش جداگانه هر یک از مخزنها، طبق جدول (۱۴-۱۲-۳-۲)، یک اندازه بزرگتر باشد.
(۲) دهانه انتهای لولۀ هواکش مخزن باید دست کم ۵۰۰ میلیمتر (۲۰ اینچ) از دهانه انتهای لوله پرکن آن بالاتر باشد.
ت) لوله های هواکش سوخت مایع نباید بالوله های پرکن، خطوط لوله رفت و برگشت مشعل و یا خطوط سرریز از مخزنهای کمکی اتصال مستقیم داشته باشد.
ث) دهانه لوله هواکش باید به حد کافی بالای سطح زمین قرار داشته باشد تا با برف یا یخ مسدود نشود.
ج) لوله های هواکش مخزنهای دارای گرمکن باید تا محلی ادامه یابند که بخارهای تخلیه شده سوخت از لوله هواکش به سهولت پراکنده شود.
3-3-12-14 لوله پرکن مخزن
الف) لوله پرکن مخزن سوخت مایع باید از بالاترین قسمت مخزن وارد آن شود و تا 100 میلی متر (۴ اینچ) بالاتر از کف مخزن ادامه یابد.
(۱) شیب لوله پرکن باید به سمت مخزن باشد.
ب) دهانه انتهای لوله پرکن مخزن باید در فضای خارج از ساختمان و در جایی واقع شود که پرکردن مخزن به آسانی امکان پذیر باشد.
(۱) این دهانه باید دست کم ۶۰۰ میلیمتر (24 اینچ) از هر بازشو ساختمان فاصله داشته باشد.
(۲) این دهانه باید در پوش مناسب داشته باشد و در دسترس افراد غیر مسئول قرار نگیرد.
پ) اگر دو مخزن لوله پرکن مشترک داشته باشند، باید سطح بالای دو مخزن در یک تراز قرار گیرد.
جریان ثقلی سوخت مایع از مخزنی به مخزن دیگر مجاز نیست.
(۱) اگر دو مخزن لوله پرکن مشترک داشته باشند، باید روی لوله انشعاب از این لوله مشترک، که جداگانه به هر مخزن متصل می شود، شیر قطع و وصل نصب شود.
4-3-12-14 لوله رفت و برگ
الف) لوله رفت، که سوخت مایع را از مخزن به گنجایش بیش از ۲۵۰۰ لیتر ( ۶۶۰ گالن) به مشعل دستگاه می رساند، باید از قسمت بالای مخزن به آن متصل شود و تا ۱۰۰ میلیمتر (۴ اینچ) بالاتر از کف آن ادامه یابد.
(۱) در صورتی که مخزن در خارج ساختمان و روی زمین قرار داشته باشد، لوله رفت ممکن است از نقطه ای زیرِ تراز سطح مایع دست کم به اندازه ۱۰۰ میلیمتر (۴ اینچ) بالاتر از کف مخزن، به آن متصل شود. در این صورت باید روی لوله رفت در نزدیک مخزن، شیر قطع و وصل قابل دسترسی نصب شود.
(۲) در صورتی که مخزن تغذیه زیرِ تراز نصب مشعل دستگاه قرار گیرد، لوله رفت سوخت مایع باید به سمت مخزن شیب داشته باشد.
ب) لوله برگشت سوخت از مشعل دستگاه یا پمپ، باید از قسمت بالای مخزن وارد آن شود و تا ۱۰۰ میلیمتر (۴ اینچ) بالاتر از کف مخزن ادامه یابد.
(۱) بر روی لوله اصلی برگشت سوخت مایع به مخزن هیچ شیری نباید نصب شود.
(۲) در صورتی که برای برگشت سوخت چند مشعل از یک لولۀ برگشت مشترک استفاده شود، باید روی خط برگشت هر یک از مشعلها شیر یکطرفه نصب شود.
پ) قطر لوله رفت و برگشت سوخت مایع تغذیه مشعل باید دست کم ۲۰ میلیمتر ( اینچ) باشد.
ت) سیستم سوخت رسانی باید برای حداکثر فشار مورد نیاز دستگاه های باسوخت مایع طراحی شده باشد به کاربردن هوایا سایر گازها برای تحت فشار قرار دادن مخازن مجاز نمی باشد.
5-3-12-14 سطح نمای مخزن
الف) هر مخزن که سطح مایع درون آن توسط یک پمپ خودکار ثابت نگه داشته نمی شود، باید مجهز به وسیله ای برای اندازه گیری تراز سطح مایع باشد.
ب) اگر وسیله اندازه گیری از نوع میله مدرج باشد، میله باید تا کف مخزن ادامه یابد.
(۱) اطراف میله اندازه گیری در محل دهانه ورود آن به مخزن، باید با سرپوش مورد تأیید حفاظت شود تا مانع خروج هوای آغشته به گاز از مخزن شود.
(۲) اندازه گیری سطح مایع درون یک مخزن داخل ساختمان توسط میله مدرج مجاز نمی باشد.
پ) سطح نمای مخزن داخل ساختمان که در ارتباط مستقیم با مشعل دستگاه است، نباید از نوع لوله شیشه ای یا پلاستیکی انتخاب شود، تا از احتمال شکسته شدن یا پاره شدن آن و خروج سوخت مایع پیشگیری شود.
ت) هر مخزن سوخت مایع داخل ساختمان که دارای لوله های پرکن و هواکش است باید مجهز به وسیله ای باشد که به طریق شنیداری یا دیداری رسیدن سطح سوخت مخزن به سطح ایمن تعریف شده را اعلام کند.
ث) وسایل نشان دهنده یا اعلام کننده سطح مایع باید چنان طراحی و اجرا شده باشند که بخار سوخت نتواند به درون ساختمان وارد شود. این وسایل باید مطابق استاندارد UL180 باشند.
6-3-12-14 انتخاب مصالح
الف) لوله فیتینگ، شیر و دیگر اجزای لوله کشی سوخت مایع باید مطابق الزامات مندرج در این قسمت از مقررات، انتخاب شوند
(۱) الزامات مندرج در «(۱۴-۱۰) لوله کشی» نیز تا جایی که با این بخش از مقررات تناقض نداشته باشد، باید مراعات شود.
ب) لوله و دیگر اجزای لوله کشی باید برای شرایط کار سیستم انتقال سوخت مایع (دمای کار و فشار کار طراحی) و نیز نوع سوخت مورد استفاده، مناسب باشد.
پ) برای انبساط و انقباض و لرزش باید تمهیدات مناسب در نظر گرفته شود. در صورت لزوم باید لوله ها به اتصالات انعطاف پذیر مجهز شوند یا به گونه ای اجرا شوند که در صورت نشست مخزن، آب بندی اتصالات از بین نرود.
پ) انتخاب لوله و فیتینگ
(۱) جنس لوله و فیتینگ باید فولادی سیاه یا مسی باشد. در لوله کشی انتقال سوخت مایع، استفاده از لوله و فیتینگ فولادی گالوانیزه مجاز نیست.
(۲) لوله های فولادی سیاه درزدار و مسی و فیتینگ های آنها باید مطابق یکی از استانداردهای مندرج در جدول (۱۴-۱۲-۳-۶) “پ” باشد.
(۳) در شرایط دشوار، که لوله در محیط خورنده نصب می شود یا در معرض ضربات فیزیکی قراردارد و نیز در صورت خم کردن، لوله فولادی سیاه باید از نوع بی درز باشد.
(۴) شیلنگ و اتصالات قابل انعطاف باید براساس استاندارد UL 536 انتخاب شود.
نام | نوع | استاندارد بین المللی | استاندارد اروپایی | استاندارد آمریکایی | استاندارد ملی | ملاحظات |
لوله | فولادی سیاه درز دار | ISO 65 (وزن متوسط) | BS EN10255 (وزن متوسط) | ASTM A53 | ISIRI 423 | در لوله کشی فولادی سیاه |
مسی با آلیاژ های مس | — | DIN EN 1057 | ASTM B43 | — | در لوله کشی مسی | |
فیتینگ | فولادی جوشی | SIO 3419 | — | — | — | در لوله کشی فولادی سیاه |
فولادی دنده ای | ISO 4145 | — | — | — | ||
چدن چکش خوار | ISO 49 | — | — | — | ||
مسی | ISO 2016 | DIN EN 1254-1,2,5,6 | — | — | در لوله کشی مسی | |
اتصال | دنده ای | ISO 7-1 | DIN 5156 | — | — | در لوله کشی فولادی سیاه |
جوشی | — | DIN 1910-100 | — | — | ||
لحیم کاری | ISO 2016 | EN 1254-1 | — | — | در لوله کشی مسی |
ت) اتصال
(۱) اتصال لوله به لوله، لوله به فیتینگ، و فیتینگ به فیتینگ باید برای شرایط کار طراحی سیستم مناسب و آب بند، و نیز برای کار با نوع سوخت مایع مورد استفاده متناسب باشد.
(۲) در لوله کشی فولادی و مسی، اتصال باید براساس یکی از استانداردهای مندرج در جدول (14-12-3-6) “پ” انجام گیرد.
(۳) دو قطعه فولادی و مسی باید با واسطه فیتینگهای دی الکتریک یا فیتینگ برنجی یا برنزی به یکدیگر متصل شوند.
(۴) در لوله کشی مسی، در نقاطی که اتصال باید بازشدنی باشد، مانند اتصال به شیرهای برنجی یا برنزی دنده ای، اتصال باید از نوع فیتینگ فشاری باشد.
(۵) اتصال لحیمی موئینگی در لوله کشی مسی باید از نوع لحیم کاری سخت باشد.مفتول لحیم کاری باید با توجه به شرایط کار سیستم و نوع سوخت مایع مورد استفاده انتخاب شود. لحیم کاری باید مطابق یکی از استانداردهای مندرج در (۱۴-۱۲-۳-۶) “پ” اجرا شود.
ث) انتخاب شیر
(۱) شیرهایی که در لوله کشی سوخت مایع به کار می رود باید از جنس برنجی، برنزی یا فولادی باشد. در لوله کشی سوخت مایع، استفاده از شیرهای چدنی مجاز نیست. شیرهای کشویی و کف فلزی باید از نوع درجا چرخ باشند.
(۲) شیرهای برنجی یا برنزی مخصوص اتصال دنده ای، و شیرهای فولادی مخصوص اتصال فلنجی، باید مطابق یکی از استانداردهای مندرج در جدول (۱۴-۱۲-۳-۶)”ث” باشند.
شیر | جنس | نوع اتصال | استاندارد ملی | استاندارد جهانی | استاندارد اروپایی | استاندارد ژاپن |
کشوئی | برنجی یا برنزی | دنده ای | — | — | BS 5154 | JIS B2011 |
فولادی | فلنجی | — | — | DIN 3352-5 | — | |
کف فلزی | برنجی یا برنزی | دنده ای | — | — | — | JIS B2011 |
فولاید | فلنجی | — | — | — | JIS B2071 | |
یک طرفه | برنجی یا برنزی | دنده ای | — | — | — | JIS B2011 |
فولاید | فلنجی | — | — | — | — |
4-12-14 آزمایش
1-4-12-14 کلیات
(الف) مخازن ذخیره و تغذیه و نیز لوله کشی سوخت مایع، پس از نصب و پیش از بهره برداری، باید طبق الزامات مندرج در این بخش از مقررات آزمایش شوند.
(۱) در مدت آزمایش، سطوح مخزن و لوله کشی و اتصالات آن باید بازدید و از مقاومت آنها در برابر فشار آزمایش اطمینان حاصل شود.
(۲) در صورت مشاهده نشت، قطعه معیوب باید تعویض یا تعمیر و آزمایش تکرار شود.
(۳) ترمیم هر نقطه از سطوح فلزی مخزن، لوله کشی و اتصالات آن که نشت کرده باشد، با کوبیدن و ضربات فیزیکی مجاز نیست.
2-4-12-14 آزمایش مخزن
الف) مخزن سوخت مایع باید با هوا و یا هر گاز دیگر خنثی، آزمایش شود.
(۱) فشار آزمایش باید برابر حداکثر فشار وارده بر کف مخزن، زمانی که لوله پرکن و هواکش از سوخت پر شده است، باشد.
(۲) در هیچ حالتی فشار آزمایش نباید از ۲۱ کیلوپاسکال (۳ پوند بر اینچ مربع) کمتر باشد.
(۳) مدت آزمایش باید دست کم یک ساعت باشد.
(۴) در آزمایش باید از فشارسنج با درجه بندی از صفر تا دو برابر فشار آزمایش استفاده شود.
3-4-12-14 آزمایش لوله کشی
الف) لوله کشی سوخت مایع باید با آب یا هوا یا هر گاز دیگر خنثی طبق استاندارد NFPA31، آزمایش شود.
(۱) فشار آزمایش باید برابر حداکثر فشار محتمل در پایینترین نقطه لوله کشی و حداقل ۳۵ کیلوپاسکال (۵ پوند بر اینچ مربع) باشد.
(۲) لوله های مکش باید با فشار خلاً ۵۰۰ میلیمتر جیوه (۶۸ کیلوپاسکال) (19/69 اینچ جیوه /۱۰ پوند بر اینچ مربع) آزمایش شوند.
(۳) مدت آزمایش باید دست کم ۳۰ دقیقه باشد.
(۴) فشارسنج مورد استفاده در آزمایش، باید با درجه بندی از صفر تا دو برابر فشار آزمایش و با فواصل درجه بندی ۷ کیلو پاسکال (یک پوند بر اینچ مربع) باشد.
(۵) فواصل درجه بندی خلا سنج باید ۱۲ میلیمتر جیوه (0/5 اینچ جیوه) باشد.