1-2-14 کلیات

1-1-2-14 در این فصل واژه هایی تعریف می شود که در «مبحث چهاردهم – تأسیسات مکانیکی ساختمان» به کار میرود.

2-1-2-14 واژه های فنی رایج که در این فصل تعریف نشده اند، باید به همان معنای متداول به کار رود.

2-2-14 فهرست تعاریف

آب خنک کننده: آبی که گرمای دفع شده سیستم تبرید را جذب و از طریق برج خنک کن یا سیستم دفع کننده دیگر، به فضای خارج انتقال میدهد.

آب گرم کن: دستگاهی که آب مصرفی را گرم و آن را وارد شبکه توزیع آب گرم مصرفی ساختمان میکند.

آلاینده های هوا: ذرات جامد گازهای زیان آور، بو، دود و هر نوع موادی در هوا که برای تنفس و سلامتی انسان زیان آور باشد. بخار آب همراه هوا،  آلاینده محسوب نمی شود.

آویز: وسیله ای دایمی برای آویختن لوله یا کانال از نقطه ای ثابت و نگاه داشتن آن در ارتفاع پیش بینی شده. آویز ممکن است با حرکت محدود آونگی یا ثابت و بی حرکت باشد.

اتصال: چگونگی متصل کردن لوله به لوله، لوله به فیتینگ یا شیر، فیتینگ به فیتینگ یا شیر، در هر سیستم لوله کشی با کمک یک قطعه واسط یا بدون آن.

اتصال فیتینگ فشاری: نوعی اتصال در لوله کشی مسی، که با گشاد کردن دهانه لوله، یا به کمک یک قطعه واسط (برنجی یا پلاستیکی) و پیچ کردن یک مهره به دهانۀ لوله، شیر یا دستگاه، با اتصال دنده ای متصل می شود.

اتصال لحیمی موئنیگی: نوعی اتصال در لوله کشی مسی با ذوب کردن مفتول لحیم کاری. در این اتصال لحیم ذوب شده با کشش موئینگی، فاصله بین سطح خارجیِ نری و سطح داخلیِ مادگی لوله یا فیتینگ را پر می کند. دمای ذوب مفتول لحیم کاری باید کمتر از دمای ذوب مس باشد. اگر دمای ذوب کمتر از ۴۲۷ درجه سلسیوس (۸۰۰ درجه فارنهایت) باشد، لحیم کاری “نرم” و اگر بیشتر باشد، لحیم کاری “سخت” نامیده می شود.

استانداردهای معتبر: استانداردهای مورد تأیید مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

اواپراتور: رجوع شود به تبخیر کننده

بازگردانی هوا: توزیع دوبارۀ هوای برگشتی که پیش از آن در فضا توزیع شده است.

بخاری با دودکش: بخاری با سوخت گاز، مایع یا جامد برای گرم کردن موضعی فضا که محصولات احتراق را از طریق دودکش مستقیماً به فضای خارج انتقال میدهد.

بخاری بدون دودکش: بخاری گاز سوز بدون دودکش که به صورت تابشی، یا با جابه جائی طبیعی هوا و یا به کمک پروانه برقی، به صورت موضعی فضا را گرم می کند.

بخار یا گاز قابل اشتعال: مخلوط گاز یا بخار در هوا که غلظتی بزرگتر یا مساوی حد کمینه اشتعال (LFL) و کوچکتر یا مساوی حد بیشینۀ اشتعال (UFL) داشته باشد.

برچسب دار : مصالح و تجهیزاتی که توسط مؤسسات دارای صلاحیت قانونی مورد آزمون قرار گرفته و برچسب مؤسسه روی آن الصاق شده باشد.

بست / تکیه گاه : وسیله ای که لوله یا کانال را در حالت معین یا موقعیت معین نگاه می دارد.

پارکینگ باز: یک ساختمان یا بخشی از آن، که به پارک کردن اتومبیلهای شخصی اختصاص یافته و دارای شرایط زیر است:

برای تهویه طبیعی پارکینگ، حداقل دو سمت خارجی آن دارای بازشوهایی با توزیع یکنواخت است. در هر  طبقه مجموع مساحت گشودگی های خارجی حداقل برابر با ۲۰ درصد مساحت کل دیوارهای پیرامونی پارکینگ در همان طبقه و مجموع طول بازشوهای خارجی نیز دست کم برابر ۴۰ درصد طول کل دیوارهای پیرامونی پارکینگ در آن طبقه باشد. همچنین دیوارهای داخلی پارکینگ باید دارای حداقل ۲۰ درصد گشودگی با توزیع یکنواخت باشد.

پارکینگ بسته: پارکینگی که باز نباشد.

پلنوم: محفظه ای فلزی یا ساختمانی که بخشی از سیستم توزیع یا تخلیه هوا را تشکیل میدهد.

پلنوم ممکن است دارای یک یا چند دهانه ورودی و/ یا خروجی هوا باشد.

تبخیر کننده/ اواپراتور: بخشی از سیستم تبرید که در آن با تبخیر مایع مبرد، عمل سرمایش صورت می گیرد.

تخلیه هوا: خارج کردن قسمتی از هوای فضا و هدایت آن به هوای آزاد، به طور طبیعی یا با وسایل مکانیکی.

تصفیه هوا: فرایند کاهش ذرات زیان آور موجود در هوا از قبیل میکروارگانیسم ها، ذرات معلق، دود، گازهای زیان آور و جز آنها .

تعویض هوا/ تهویه: ورود هوا به یک فضا یا خروج هوا از آن، به طور طبیعی یا به کمک وسایل مکانیکی.

تنظیم کننده مکش: وسیله ای که روی لولۀ رابط یا دریچه تعادل دودکش نصب می شود و با ورود هوا به درون آن، مکش دودکش به طور خودکار به میزان معینی، ثابت نگه داشته می شود.

تنظیم مجدد خودکار: فرایند راه اندازی دوباره شیر قطع سوخت مشعل به طور خودکار، پس از بسته شدن آن با فرمان کنترل و خاموش شدن مشعل.

تنظیم مجدد دستی: فرایند راه اندازی دوباره شیر قطع سوخت مشعل به طور دستی، پس از بسته شدن خودکار آن با فرمان کنترل و خاموش شدن مشعل.

تهویه طبیعی: جریان هوا از بیرون به درون یا از درون به بیرون فضاهای ساختمان، از راه دهانه های بازشو مانند پنجره و درب، یا به وسیله هواکشهای بدون موتور.

تهویه مکانیکی: جریان هوا از بیرون به درون یا از درون به بیرون فضاهای ساختمان، به کمک دستگاه های مکانیکی.

تهویه مطبوع: کنترل هم زمان دما، رطوبت و پاکیزگی هوا و توزیع مناسب آن، برای تأمین شرایط مورد نیاز فضاهای ساختمان.

تیغه های هدایت کننده: تیغه هایی که برای جهت دادن به جریان هوا، به طور ثابت در داخل کانال نصب می شود.

چگالنده / کندانسور : مبدل گرمایی که برای تقطیر گاز مبرد با گرفتن گرما از آن به کار میرود.

چگالیده/کندانسیت: مایعی که از تقطیر گاز یا بخار در اثر کاهش دما بوجود می آید.

حائل: قطعه ای محافظ از مواد نسوختنی که برای جداسازی و ایجاد فاصله هوایی بین مواد سوختنی و سطوح گرم دستگاه ها و اجزای تأسیسات گرمایی، قرار داده می شود.

حداکثر فشار مجاز: حداکثر فشار مجاز سیستم که شیراطمینان مربوط بر آن اساس تنظیم می شود.

حد بالای میزان مبرد در محیط کار: حداکثر مقدار غلظت مبرد در هوا، که کارگران در ۸ ساعت کار عادی در روز و ۴۰ ساعت کار در هفته، به طور دایم در معرض آن قرار داشته باشند و به گواهی مراکز بهداشتی معتبر و مورد تایید، هیچ اثر زیان آوری بر آنها نداشته باشد.

حد بیشینه اشتعال (UFL) : حداکثر غلظتی از مبرد که باعث گسترش شعله در یک مخلوط همگن مبرد و هوا می شود.

حد بیشینه انفجار: رجوع شود به حد بیشینه اشتعال.

حد کمینه اشتعال (LFL): حداقل غلظتی از مبرد که باعث گسترش شعله در یک مخلوط همگن مبرد و هوا می شود.

حد کمینه انفجار: رجوع شود به حد کمینه اشتعال.

حلقه انبساط : تغییر امتداد لوله در یک صفحه با زانوها و خم ها ، برای جذب حرکات طولی لوله ناشی از تغییر دما و انبساط و انقباض.

خم انبساط : تغییر امتداد لوله در یک صفحه با یک زانو یا خم، برای جذب حرکات طولی لوله ناشی از تغییر دما و انبساط و انقباض.

در دسترس : دسترسی مستقیم به دستگاه های تأسیسات مکانیکی ساختمان و اجزای لوله کشی آنها بدون نیاز به باز کردن یا برداشتن یا جابه جا کردن هرگونه مانع.

دریافت کننده مایع مبرد: مخزنی برای دریافت و ذخیره مبرد مایع که با لوله های ورودی و خروجی بطور دایم به سیستم تبرید متصل باشد.

دریچه تعادل: وسیله ای که بر روی لولۀ رابط دودکش یا در محل خروج دود از دستگاه گازسوز با اهداف زیر نصب می شود.

در صورت نبود مکش، مسدود بودن دودکش یا پس زدن دود، دود از دهانه های باز آن خارج شود.

در صورت مکش اضافی دودکش ، مقداری هوای اضافی به درون دودکش وارد کند و با رقیق کردن آن جریان دود را در دودکش متعادل سازد.

دستگاه: دستگاهی که برق، سوخت گازی، مایع یا جامد و یا هر نوع انرژی دیگر مصرف می کند و برای استفاده در تأسیسات مکانیکی ساختمان ، طراحی و ساخته شده است.

دستگاه با دمای پایین: هر دستگاه که در آن دمای گازهای حاصل از احتراق سوخت، در نقطه ورود به  دودکش در شرایط کارکرد عادی، حداکثر ۵۳۸ درجه سلسیوس (۱۰۰۰ درجه فارنهایت) باشد.

دستگاه با دودکش: هر دستگاه با سوخت جامد، مایع یا گاز که تمام محصولات احتراق آن، از راه دودکش، مستقیماً به هوای خارج از ساختمان منتقل شود.

دستگاه با سوخت جامد: دستگاه گرمازا با محفظه احتراق بسته برای سوخت جامد، که جز خروجی دودکش، دریچه تغذیه سوخت جامد، دریچه تخلیۀ خاکستر و دریچه تنظیم هوای احتراق، هیچ بازشو دیگری نداشته باشد.

دستگاه بدون دودکش: هر دستگاه گرمازا با سوخت جامد، مایع یا گاز، که دودکش ندارد و محصولات احتراق آن به فضای اطراف دستگاه منتقل شود.

دستگاه تهویه مطبوع اتاقی: دستگاه یکپارچه شامل تمام قطعات و لوازم، برای خنک کردن هوا (با / یا بدون امکان گرم کردن) که برای کار به صورت مستقل طراحی و ساخته شده باشد.

دستگاه گرمازای برقی: دستگاهی که با استفاده از انرژی الکتریکی، به وسیله المنت گرمایی، کمپرسور در پمپ گرمایی و یا پمپ گرمایی ترموالکتریک، برای گرم کردن فضاها انرژی گرمایی تولید میکند.

دستگاه یکپارچه (پکیج): دستگاهی که به طور کامل در کارخانه ساخته، سوار و آزمایش شده و به صورت یک واحد مستقل، با همۀ قطعات و اجزای متحرک و موتور محرک، آماده نصب باشد.

دمای شعله وری سیال واسط در سیستم خورشیدی: پایین ترین دمایی که در آن دما، سیال واسط به اندازه ای تبخیر شود که ترکیب آن با هوا قابل اشتعال باشد.

دمای کار طراحی: حداکثر دمای مجاز کار که یک سیستم برای آن طراحی شده است.

دمپر : وسیله ای که جریان هوا یا محصولات احتراق و مقدار آنها را با فرمان دستی یا خودکار، تنظیم می کند.

دمپر آتش: وسیله ای فلزی که در محل عبور کانال هوا از یک منطقه آتش به منطقه مجاور نصب می شود و به هنگام آتش سوزی به طور خودکار بسته و مانع انتقال آتش از یک منطقه به منطقه مجاور میگردد.

دمپر تنظیم حجم هوا : دمپری که در سیستمهای گرمایی و سرمایی برای تنظیم مقدار هوا، نصب می شود.

دمپر دود: دمپری که برای جلوگیری از عبور هوا و دود طراحی شده و با دریافت فرمان از حسگر، یا سامانه اعلام حریق، به طور خودکار بسته می شود.

دودکش: یک سازه قائم یا تقریباً قائم که یک یا چند معبر برای انتقال گازهای حاصل از احتراق دستگاه های با سوخت جامد، مایع یا گاز به خارج ساختمان ، داخل آن نصب شده است.

دودکش القایی: نوعی از دودکش که گازهای حاصل از احتراق را به کمک بادزن، در فشار استاتیک منفی (مکشی) به خارج منتقل می کند.

دودکش با دمای پایین: دودکشی که برای انتقال محصولات احتراق دستگاه با سوخت مایع یا گاز، با دمای حداکثر ۵۳۸ درجه سلسیوس (۱۰۰۰ درجه فارنهایت) در شرایط کار عادی دستگاه، طراحی و آزمایش شده باشد. اندازه گیری دما  نقطه خروج دود از دستگاه صورت میگیرد.

دودکش پیش ساخته (ونت) : دود کش پیش ساخته در کارخانه شامل معبر انتقال دود، که برای نوع و کلاس معینی از دستگاه با سوخت مایع یا گاز ساخته شده و مشخصات آن از طرف مؤسسه دارای صلاحیت قانونی گواهی شده و دارای پلاک تأیید باشد.

دودکش رانشی: نوعی از دودکش که محصولات احتراق را به کمک بادزن ، در فشار استاتیک مثبت (رانشی) به خارج منتقل می کند.

دودکش قائم با مصالح بنائی : شفت قائم یا تقریباً قائم ساخته شده از مصالح بنائی، شامل یک یا چند معبر دود، برای انتقال محصولات احتراق یک یا چند دستگاه با سوخت جامد، مایع یا گاز به هوای خارج از ساختمان.

دهانه بازشو خارجی : پنجره، درب، دریچه یا پنجره های سقفی، که امکان بازشدن به هوای خارج از ساختمان داشته باشد.

دیگ: دستگاه گرمازای بسته که برای تأسیسات گرمایی یا سیستم تأمین آب گرم مصرفی، آب گرم یا بخار تولید می کند. فشار کار دیگ بخار کم فشار برابر ۱۰۳ کیلو پاسکال نسبی (۱۵ پوند بر اینچ مربع نسبی) یا کمتر و فشار کار دیگ آبگرم کم فشار ۱۱۰۳ کیلو پاسکال نسبی (۱۶۰ پوند بر اینچ مربع نسبی) یا کمتر است. فشار کار دیگ بخار پر فشار بالاتر از ۱۰۳ کیلو پاسکال نسبی (۱۵ پوند بر اینچ مربع نسبی) و فشار کار دیگ آبگرم پرفشار بالاتر از ۱۱۰۳ کیلو پاسکال نسبی (۱۶۰ پوند بر اینچ مربع نسبی) است.

دیگ خودکار: دیگی که به کنترل های خودکار، از جمله کنترل های حد، مجهز باشد.

دیوار آتش: جزئی از ساختمان دارای مقاومت معینی در برابر آتش، که از گسترش آتش در داخل یا بین ساختمانها و سازه ها، از سوئی به سوی دیگر، جلوگیری کرده و یا آنرا کُند میکند.

روز – درجه سرمایی: واحدی براساس اختلاف دما و زمان که در برآورد مصرف انرژی سرمایی ساختمان به کار میرود. در هر روز، وقتی که دمای متوسط هوا بیش از دمای مبنا است، مقدار روز – درجه سرمایی برابر است با اختلاف دمای متوسط هوا در همان روز و دمای مبنا. روز – درجه سرمایی سالانه (ADDC)، مجموعه روز – درجه ها در طول یک سال تقویمی است.

روز – درجه گرمایی: واحدی براساس اختلاف دما و زمان که در برآورد مصرف انرژی گرمایی ساختمان به کار می رود. در هر روز، وقتی دمای متوسط هوا کمتر از دمای مبنا باشد، مقدار روز – درجه گرمایی برابر است با اختلاف دمای مبنا و دمای متوسط هوا در همان روز. روز – درجه گرمایی سالانه (ADDH)، مجموع -روز – درجه ها در طول یک سال تقویمی است.

ساختمان با درزهای معمولی: ساختمانی که با مصالح معمولی بنا شده باشد و درزبندی جدارهای خارجی آن، امکان تعویض هوای طبیعی به میزان دست کم نصف حجم فضا در ساعت، را فراهم کند.

ساختمان با درزهای هوابند: ساختمانی که جدارهای خارجی آن مانند درز درب ها و پنجره ها، محل عبور لوله ها و کابلها و جز آنها، با نوارهای درزبندی یا وسایل دیگر تا اندازه ای حفاظت شده که تعویض هوای طبیعی از نصف فضا ساعت در کمتر شود.

سطح هود: سطح افقی داخلی دهانه ورود هوای زیر هود. اگر سطح زیر هود افقی نباشد، تصویر آن بر صفحه افقی اندازه گیری می شود.

سیستم تبرید با احتمال نشت بالا: سیستم تبریدی که طراحی و نصب اجزای آن به ترتیبی است که در صورت نشت مبرد از اتصالها یا اجزای معیوب آن، ورود مبرد به فضاهای کار یا اقامت افراد (جز موتورخانه) محتمل است.

سیستم تبرید با احتمال نشت پایین: سیستم تبریدی که طراحی و نصب اجزای آن به گونه ای است که در صورت نشت مبرد از اتصالها یا اجزای معیوب آن، ورود مبرد به فضاهای کار یا اقامت افراد (جز موتورخانه)، احتمال ندارد.

سیستم تبرید غیر مستقیم: سیستمی که در آن یک سیال ثانویه که با عمل تبرید سرد یا گرم شده، با گردش در یک مدار ثانویه، هوا یا سیال دیگری را سرد یا گرم میکند.

سیستم تبرید غیر مستقیم بسته: سیستم تبرید غیر مستقیم با مدار ثانویه بسته.

سیستم تبرید غیر مستقیم بسته مربوط به هوای آزاد : سیستم تبرید غیر مستقیم بسته ای که اواپراتور یا کندانسور آن، در یک مخزن باز مرتبط به هوای آزاد قرار میگیرد.

سیستم تبرید غیر مستقیم پاششی باز: سیستم تبرید غیر مستقیم که مدار ثانویه آن باز و به صورت تماس مستقیم میباشد.

سیستم تبرید غیر مستقیم پاششی باز دو مرحله ای: سیستمی که در آن یک سیال واسط که با عمل تبرید سرد یا گرم شده، با گردش در یک مدار بسته سیال ثانویه سیستم تبرید غیر مستقیم پاششی باز را سرد یا گرم می کـند.

سیستم تبرید مستقیم: سیستمی که اواپراتور یا کندانسور آن با هوا یا سیال دیگری که باید سرد یا گرم شود، در تماس مستقیم است.

سیستم توزیع هوا: سیستمی شامل کانال کشی، پلنوم و هوارسان که برای گردش هوا در تمام یا قسمتی از فضاهای ساختمان، طراحی و نصب می شود.

سیستم خورشیدی طبیعی: سیستمی که در آن گردش سیال واسط بین بخش خورشیدی و مصرف کننده بصورت طبیعی و ثقلی است.

سیستم خورشیدی مکانیکی: سیستمی که در آن برای گردش سیال واسط بین بخش خورشیدی و مصرف کننده از پمپ یا فن (دمنده هوا) استفاده می شود.

شاخص پیشروی شعله: مشخصه ای که به رفتار مواد و مصالح در برابر آتش می پردازد؛ بر طبق استاندارد ملی ۸۲۹۹.

شاخص گسترش دود: مشخصه ای که به رفتار مواد و مصالح در برابر آتش می پردازد؛ بر طبق استاندارد ملی ۸۲۹۹.

شمعک: شعله کوچکی برای روشن کردن مشعل اصلی دیگ یا هر دستگاه گرمازای دیگر.

شمعک دایمی: شمعکی که در تمام مدتی که دیگ کار کند، روشن است؛ چه مشعل کار کند و نکند.

شمعک قطع شونده: شمعکی که هنگام روشن شدن مشعل اصلی، مدت کوتاهی روشن می شود و در زمان کار مشعل اصلی خاموش می ماند.

شمعک متناوب: شمعکی که با روشن شدن مشعل اصلی روشن می شود، در مدت کار آن روشن می ماند و با خاموش شدن آن خاموش می شود.

شومینه با مصالح بنائی: نوعی بخاری دیواری شامل کوره یا محفظه احتراق و دودکش، که با مصالح بنائی نسوز ساخته می شود و با سوخت جامد یا گاز کار می کند.

شومینه پیش ساخته : نوعی بخاری تزیینی که تمام یا قسمتی از قطعات آن در کارخانه ساخته شده و در محل کاربرد بر اساس دستورالعمل کارخانه سازنده، نصب یا مونتاژ می شود.

شیر اطمینان فشار: شیر حساس به فشار که در حالت کار عادی دستگاه یا سیستم، با یک فنر یا وسیله دیگر بسته است و طوری طراحی شده که اگر فشار از حد پیش بینی شده بالاتر رود، به طور خودکار باز می شود و با تخلیه مقداری از سیال، فشار را کاهش میدهد.

شیر اطمینان بخار: شیر اطمینانی که روی دیگ بخار یا سیستم توزیع بخار نصب می شود و در حالت کار عادی بسته است. این شیر طوری طراحی شده است که اگر فشار از حد پیش بینی شده بالاتر رود، به طور خودکار باز می شود و بخار را برابر ظرفیت دیگ یا حداکثر بخار ورودی به سیستم، خارج می کند.

شیر اطمینان فشار و دما: شیر حساس به فشار و دما که در حالت کار عادی بسته است و چنان طراحی شده که اگر فشار یا دمای سیال از حد پیش بینی شده بالاتر رود، به طور خودکار بازشده و با تخلیه مقداری از سیال از افزایش بیشتر فشار و دمای سیستم جلوگیری می کند.

شیر قطع خودکار گاز: شیری در مشعل دیگ های گازسوز، که با فرمان حسگر فشار یا دما و یا هر کنترل کننده دیگر، بسته می شود و راه ورود گاز به مشعل را مسدود می کند.

شیر قطع سریع: شیری که با یک حرکت سریع دست یا خودکار و با گردش یک چهارم دور، به طور کامل بسته می شود (ربع گرد).

طرف فشار بالا در سیستم تبرید: بخشی از سیستم تبرید که در معرض فشار چگالنده است.

طرف فشار پایین در سیستم تبرید: بخشی از سیستم تبرید که در معرض فشار تبخیر کننده (اواپراتور) است.

غلاف تهویه شونده : غلافی فلزی در محل عبور دودکش قائم فلزی از بام، برای جدا کردن سطح خارجی دودکش از مصالح سوختنی و ایجاد فاصله بین سطح خارجی دودکش و سطح داخلی غلاف، برای جریان هوا.

فاصله مجاز : حداقل فاصله هوایی بین سطوح گرم دستگاه های گرمازا یا لوازم و دستگاه های تأسیسات گرمایی با سطوح اجزا و لوازم دیگر که از مواد سوختنی تشکیل شده است.

فاصله هوایی: فاصله هوایی میان مواد سوختنی با سطوح گرم، یا قطعات حایل، به طوری که هوا در آن فاصله جریان یابد.

فشار طراحی مخزن سوخت: حداکثر فشار وارده به ته مخزن سوخت، در حالتی که مخزن و لوله های هواکش آن از سوخت مایع کاملاً شده است.

فشار کار طراحی: حداکثر فشار کار مجاز که یک دستگاه/ سیستم برای آن طراحی شده است.

فضای با حجم کافی : فضای محل نصب دستگاه های با سوخت مایع یا گاز، که حجم کل آن مساوی یا بیش از یک متر مکعب برای هر ۱۷۷ کیلوکالری در ساعت (۵۰ فوت مکعب برای هر ۱۰۰۰ بی تی یو در ساعت) ارزش حرارتی سوخت مصرفی دستگاه است. حجم فضای مجاور، که مستقیماً به محل نصب دستگاه باز باشد (بدون در و پنجره)، بخشی از حجم فضای محل نصب دستگاه به حساب میآید.

فضای با حجم ناکافی: فضای محل نصب دستگاه های با سوخت مایع یا گاز، که حجم کل آن کمتر از یک متر مکعب برای هر ۱۷۷ کیلوکالری در ساعت (۵۰ فوت مکعب برای هر 1000 بی تی یو در ساعت) ارزش حرارتی سوخت مصرفی دستگاه است.

فضای با خطر: هر فضایی از ساختمان که به علت وجود گازها و گرد و غبار قابل اشتعال و الیاف سوختنی و دیگر مواد به شدت سوختنی، خطر آتش سوزی بالایی داشته باشد.

فهرست شده: مصالح یا تجهیزاتی که توسط مؤسسات دارای صلاحیت قانونی برای کاربرد خاص مورد تأیید قرار گرفته و فهرست شده باشد.

فیلتر روغن هودهای آشپزخانه: وسیله ای که در موارد لزوم درون هود آشپزخانه نصب می شود و ذرات روغن و چربی را از هوای گرم، بخار آب، دود و جز آنها، که از دستگاه های پخت وارد هود می شود، پیش از ورود آن به کانال تخلیه جدا میکند.

فیوز حرارتی: وسیله ای ایمنی که طوری طراحی شده است تا در دمای معینی ذوب شود و دو قطعه را از هم. جدا کرده. رده یا دمپری را رها کند.

قابل دسترسی: دستگاه های تأسیسات مکانیکی ساختمان یا اجزای لوله کشی و کانال کشی، وقتی “قابل دسترسی” اند که باز کردن یک دریچه یا برداشتن مانعی برای دسترسی به آنها کافی باشد.

قطعات محافظ: قطعات و اجزای محافظ ساخته شده از مواد غیر سوختنی، که برای کاهش نوع فاصله مجاز بین مواد سوختنی و سطوح گرم دستگاه ها و اجزای تأسیسات گرمایی به کار روند.

قطعه انبساط: وسیله ای برای جذب حرکتهای ناشی از تغییر دما و انقباض و انبساط در لوله.

کانال هوا: مجرایی برای هدایت هوای رفت، برگشت یا تخلیه.

کانال قائم: کانال هوا که به طور قائم، در یک طبقه یا بیشتر ادامه یابد.

کانوپی: کلاهک هود که روی دستگاه پخت قرار میگیرد.

کنترل اطمینان خودکار قطع گاز: وسیله ای که در صورت روشن نشدن مشعل دستگاه، گاز ورودی به شعله اصلی مشعل یا گروه مشعل ها را ، به طور خودکار قطع می کند.

کنترل اطمینان شمعک: وسیله ای که در صورت از کار افتادن شمعک یا هر وسیله دیگر روشن کننده مشعل و همچنین در صورت خاموش شدن شعله مشعل، ورود سوخت به مشعل را به طور خودکار قطع می کند.

کنترل اطمینان وجود حداقل اکسیژن (ODS): وسیله ای حساس به تغییرات نسبت اکسیژن در هوای محیط که در صورت کاهش این نسبت به کمتر از میزان تعیین شده، به طور خودکار جریان ورود گاز به دستگاه گازسوز را قطع می کند.

کنترل اطمینان وجود شعله: وسیله ای که در صورت روشن نشدن مشعل دستگاه یا خاموش شدن شعله اصلی، مانع ورود سوخت به شعله اصلی مشعل یا شعله اصلی مشعل و شمعک آن هر دو، می شود.

کنترل حد دمای بالا: وسیله ای حساس به تغییرات دما که وقتی دمای نقطه مورد نظر از حد پیش بینی شده بالاتر رود، به طور خودکار راه ورود سوخت به مشعل را میبندد.

کندانسور: رجوع شود به چگالنده/ کندانسور

کوره بسته: دستگاه گرم کننده هوا با سوخت مایع یا گاز، که هوای احتراق را مستقیماً از خارج دریافت میکند.

کوره هوای گرم: دستگاه گرم کننده مستقل شامل یک کوره بسته و دمنده هوا که هوا را پس از گرم شدن، به فضاهای ساختمان می فرستد.

کولر آبی: دستگاه خنک کننده ای که گرمای محسوس هوا را با تبخیر آب در مسیر آن، کاهش می دهد و به کمک دمنده هوا، وارد فضاهای ساختمان می کند.

لحیم کاری سخت: روشی در اتصال لحیمی موئینگی، که در آن دمای ذوب مفتول لحیم کاری بیشتر از ۴۲۷ درجه سلسیوس (۸۰۰ درجه فارنهایت) است.

لحیم کاری نرم: روشی در اتصال لحیمی موئینگی، که در آن دمای ذوب مفتول لحیم کاری کمتر از ۴۲۷ درجه سلسیوس (۸۰۰ درجه فارنهایت) میباشد.

لرزه گیر لوله ای: قطعه ای لوله ای شکل و انعطاف پذیر که بین دو قطعه لوله یا فیتینگ، نصب می شود و مانع انتقال ارتعاشات دستگاه میگردد.

لوله رابط دودکش: لوله ای که گازهای حاصل از احتراق را از یک دستگاه با سوخت مایع یا گاز، به دودکش قائم منتقل می کند.

مایعات قابل اشتعال: هر مایعی که نقطه اشتعالی کمتر از ۳۸ درجه سلسیوس (100 درجه فارنهایت) داشته باشد و فشار بخار اشباع آن در این دما از ۲۷۶ کیلو پاسکال (۴۰ پوند بر اینچ مربع مطلق) تجاوز نکند، مایع قابل اشتعال نامیده می شود.  مایعات قابل اشتعال به شکل زیر طبقه بندی می شوند:

مایعات قابل اشتعال گروه IA : مایعاتی که نقطه اشتعال آنها کمتر از ۲۳ درجه سلسیوس (۷۳ درجه فارنهایت) و نقطه جوش آنها کمتر از ۳۸ درجه سلسیوس (۱۰۰درجه فارنهایت) است.

مایعات قابل اشتعال گروه IB : مایعاتی که نقطه اشتعال آنها کمتر از ۲۳ درجه سلسیوس (۷۳ درجه فارنهایت) و نقطه جوش آنها بالاتر یا مساوی ۳۸ درجه سلسیوس (۱۰۰ درجه فارنهایت) است.

مایعات قابل اشتعال گروه IC : مایعاتی که نقطه اشتعال آنها بزرگتر یا مساوی ۲۳ درجه سلسیوس (۷۳ درجه فارنهایت) و کمتر از ۳۸ درجه سلسیوس (۱۰۰ درجه فارنهایت) است.

مبرد احیا شده: مبردی که برای رسیدن به مشخصات اولیۀ آن به عنوان مبرد تازه، به طرق مختلف از جمله تقطیر، باز تولید شده است. مشخصات این مبرد با آنالیز شیمیایی باید تأیید شود. احیای مبرد  معمولاً با فرایندهایی امکان پذیر است که به کمک باز تولید صنعتی و در کارخانه انجام می شود.

مبرد بازیافتی: مبردی که تحت هر شرایطی بدون نیاز به آزمایش یا هرگونه فرایندی، از سیستم تبرید برای کاربرد مجدد برداشت می شود.

مبرد تصفیه شده: مبردی که با جداسازی روغن و گازهای غیر قابل تقطیر و یک یا چند مرحله عبور فیلترهای مناسب (مانند قطعاتی از فیلتر قابل تعویض و خشک کن) و کاهش مقدار رطوبت، مواد اسیدی و ذرات خارجی آن تصفیه شده است. این تصفیه معمولاً در کارگاه یا در تعمیرگاه محلی صورت می گیرد.

مبردهای گروه A : مبردهایی با درجه مسمومیت کم، هنگامیکه انسان به دفعات و برای مدت طولانی در معرض آنها قرار گیرد.

مبردهای گروه B : مبردهایی با درجه مسمومیت زیاد، هنگامیکه انسان به دفعات و برای مدت طولانی در معرض آنها قرار گیرد.

مبردهای گروه 1: مبردهایی که هنگام آزمایش در هوا ، در فشار ۱۰۱ کیلو پاسکال (14/7 پوند بر اینچ مربع مطلق) و دمای ۶۰ درجه سلسیوس (۱۴۰ درجه فارنهایت)، پیشروی شعله را نشان نمی دهند.

مبردهای گروه 2: مبردهایی که در دمای ۶۰ درجه سلسیوس (۱۴۰ درجه فارنهایت) و فشار ۱۰۱ کیلو پاسکال (14/7 پوند بر اینچ مربع مطلق)، دارای حد کمینه اشتعال (LFL) بیش از 0/1 کیلوگرم بر متر مکعب (0/00625 پوند بر فوت مکعب) و گرمای ناشی از احتراق کمتر از ۱۹۰۰۰ کیلو ژول بر کیلوگرم (8174 بی تی یو بر پوند) می باشند.

مبردهای گروه 3: مبردهایی که دمای ۶۰ در درجه سلسیوس (۱۴۰درجه فارنهایت) و فشار ۱۰۱ کیلو پاسکال (14/7 پوند بر اینچ مربع مطلق) دارای حد کمینۀ اشتعال (LFL) کمتر یا برابر 0/4 کیلوگرم بر متر مکعب (0/00625 پوند بر فوت مکعب) و یا گرمای ناشی از احتراق برابر یا بیشتر از . ۱۹۰۰۰ کیلو ژول بر کیلوگرم (۸۱۷۴ بی تی یو بر پوند) هستند.

مخزن ذخیره سوخت مایع با فشار جو : مخزن ذخیره سوخت مایع که برای فشار جو طراحی شده و با هوای آزاد خارج در ارتباط است.

مخزن تحت فشار : مخزن بسته ای که برای نگهداری مایع گاز یا مخلوط آنها در یک فشار معین طراحی شده است.

مخزن تغذیه سوخت مایع: مخزن سوخت مایع که مستقیماً یا به وسیله پمپ، به مشعل دستگاه متصل است و آن را تغذیه می کند.

مخزن تغذیه ثقلی سوخت مایع: مخزنی که سوخت مایع را به طور ثقلی و مستقیماً، به مشعل دستگاه می رساند.

مخزن ذخیره سوخت مایع: مخزن سوخت مایع جداگانه که مستقیماً به مشعل دستگاه متصل نمی باشد.

مخزن سوخت روزانه : مخزن تغذیه سوخت مایع، که بین مخزن ذخیره اصلی و مشعل دستگاه نصب می شود و مخزن ذخیره اصلی را از مشعل دستگاه جدا می کند.

مشعل: وسیله ای برای انتقال نهایی سوخت مایع یا گاز به همراه هوا، به اتاق اشتعال دیگ یا هر دستگاه دیگر مصرف کننده سوخت، و اشتعال و کنترل آن.

معبر قائم دود: معبری که درون یک شفت قائم قرار دارد و محصولات احتراق را به هوای خارج از ساختمان منتقل می کند.

مکش دود: اختلاف فشار بین هوای خارج و دستگاه با سوخت مایع یا گاز، که سبب جریان پیوستۀ هوا و محصولات احتراق بین دستگاه و هوای خارج، از طریق معبر دود می شود.

مکش القایی: مکشی که با یک بادزن نصب شده بین دستگاه با سوخت مایع یا گاز و انتهای دودکش، پدید می آید.

مکش طبیعی:  مکشی که در اثر ارتفاع دودکش و اختلاف دمای هوای خارج و محصولات احتراق، ایجاد می شود.

منطقه آتش: قسمتی از فضاهای داخل ساختمان که از همه طرف (دیوارها، دربها، سقف و کف ) با جدارهای مقاوم به مدت معین در برابر آتش، محدود شده و از فضاهای مجاور جدا شده باشد.

مواد سوختنی: موادی ساخته شده از چوب کاغذ فشرده، الیاف گیاهی، پلاستیک و دیگر مواد مشابه و یا دارای روکشی از این مواد، که در تماس با شعله آتش خواهند سوخت.

مواد غیر سوختنی: موادی جز “مواد سوختنی” باید توجه داشت که مواد “غیر سوختنی” با مواد نسوز تفاوت دارند.

مواد نسوز : مواد غیر فلزی دارای خواص فیزیکی و شیمیائی مناسب برای کاربرد در محیط هائی با دمای بالاتر از ۵۳۸ درجه سلسیوس (۱۰۰۰ درجه فارنهایت).

مؤسسه دارای صلاحیت قانونی : موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و یا موسسات مورد تأیید آن مؤسسه.

مورد تأیید : مورد تأیید ناظر ساختمان.

مهار : وسیله ای برای ثابت نگه داشتن لوله در یک نقطه، از نظر موقعیت امتداد و جهت، در شرایط تغییرات دما و بارهای وارد به آن.

نفوذ هوا به داخل: نفوذ هوای خارج به درون ساختمان از راه درزهای پنجره ها، درب ها و هر شکاف دیگر در دیوارها ، کف یا سقف ساختمان.

نقطه اشتعال: کمترین دمای تصحیح شده در فشار ۱۰۱ کیلو پاسکال (14/7 پوند بر اینچ مربع مطلق) که در آن با اعمال شعله آزمون، بخارات بخشی از نمونه آزمایش تحت شرایط مشخص شده در رویه آزمون و دستگاه ،آزمایش شعله ور می گردد. دمای اشتعال مایع باید براساس استانداردهای ASTM D93 ,ASTM D56 و یا ASTM D3278 تعیین شود.

وسیله قطع خودکار گاز : وسیله ای که با فرمان گرفتن از یک سامانه کنترل، جریان گاز ورودی به دستگاه را می بندد.

هادی: نوعی از تکیه گاه لوله ، که آن را در موقعیت معینی نگاه میدارد و امکان حرکت طولی یا عرضی محدودی به آن میدهد.

هوا: هوایی که برای احتراق، تعویض، کنترل دما، رطوبت و پاکیزگی، به طور طبیعی یا مکانیکی در فضاهای ساختمان جریان می یابد.

هوای احتراق: هوای لازم برای احتراق کامل و مطمئن و ایمن در یک دستگاه با سوخت جامد، مایع یا گاز.

هوای استاندارد: هوای با دمای ۲۱ درجه سلسیوس (۷۰ درجه فارنهایت) و فشار مطلق 101/3 کیلو پاسکال (29/92 اینچ جیوه)

هوای بازگردانی شده: آن قسمت از هوای برگشت از فضای تهویه مطبوع، که به عنوان بخشی از هوای رفت آن فضا یا فضاهای دیگر استفاده شود.

هوای برگشت: هوایی که از یک فضای تهویه مطبوع باز میگردد و بازگردانی یا تخلیه می شود.

هوای بیرون (تازه): ورود هوای بیرون به درون فضاهای ساختمان، که پیش از آن در ساختمان گردش نکرده است.

هوای تخلیه: هوایی که از فضای ساختمان برگردانده شده و بدون استفاده دوباره از آن، از ساختمان خارج می گردد.

هوای دریافتی از بیرون: هوایی که برای جبران هوای تخلیه شده، از بیرون به درون ساختمان وارد می شود.

هوای رفت : هوایی که برای تعویض هوا کنترل دما، رطوبت و پاکیزگی و جز آنها، به هر فضا یا مجموعه ای از فضاهای ساختمان، فرستاده می شود.

هود: نوعی وسیله دریافت کننده هوا که به یک سیستم تخلیه مکانیکی متصل است و برای جمع آوری و خارج ساختن هوای گرم، بخار آب، دود، بو، چربی و گازهای دیگر ناشی از احتراق، در بالا یا نزدیک دستگاه های پخت یا هر دستگاه دیگری که این نوع گازها را متصاعد می کند، نصب می شود.

هود نوع I : هود آشپزخانه مخصوص جمع آوری و دفع بخار آب، گرما، بو، روغن و دود مجهز به فیلتر روغن.

هود نوع II : هود عمومی آشپزخانه برای جمع آوری و دفع بخار آب، گرما و بو، بدون فیلتر روغن.