این بخش مقررات مربوط به ضوابط ترافیکی داخل ساختمانها است که شامل موضوعات کلی زیر است:
- گردش سواره در ساختمان و پارکینگها
- گردش پیاده در ساختمان
- تجهیزات هدایت ترافیکی و ایمنی مسیر داخل ساختمان
٢٣-٤-١ گردش سواره در ساختمان و پارکینگها
در این بخش مقررات مربوط گردش سواره در ساختمان شامل دسترسی بلافصل، راهروها، رمپ ها و ابعاد و مشخصات پارکینگ ارایه میگردد.
٢٣-٤-١-١ نوع مسیر دسترسی بلافصل به پارکینگ
٥ نوع مسیر دسترسی از معابر بلافصل به پارکینگ ساختمان بر پایه عرض های ورود و خروجی پیشنهاد میشود که در جدول ٢٣-٤-١ معرفی گشته است.
باتوجه نوع و درجه عملکردی مدت زمان پارك، مسیر دسترسی بلافصل و تعداد فضای پارکینگ، نوع دسترسی به پارکینگ در معابر بلافصل ساختمان با استفاده از جدول ٢٣-٤-٢ تعیین میشود.
*پارکینگ بلندمدت، در تمام روز و پارکینگ مخصوص کاربران روزانه و دائمی
** پارکینگ میانمدت ، مدت توقف بین ٢ ساعت تا تمام روز. مثل پارکینگ کاربریهای مسکونی ، تسهیلات ورزشی و پارکینگ هتل ها
***شامل پارکینگهای کوتاه مدت، پارکینگ مخصوص توریستها ، پارکینگ مراکز خرید به مدت کمتر از ٢ ساعت
٢٣-٤-١-٢ مسافت دید مسیر دسترسی به پارکینگ
باتوجه به سرعت و نوع راه، مسافت دید لازم در مسیرهای دسترسی بلافصل بصورت جدول ٢٣-٤-٣ است.
فاصله در امتداد مسیر کندرو با عنوان Y در شکل ٢٣-٤-١ نشان داده شده است.
٢٣-٤-١-٣ طول صف پارکینگ
حداقل طول صف قابل قبول بیرون پارکینگ باتوجه به ظرفیت پارکینگ مطابق جدول ٢٣-٤-٤ است.
محدوده تشکیل صف پارکینگ در دسترسی بلافصل در شکل ٢٣-٤-٢ نشان داده شده است.
٢٣-٤-١-٤ راه ورودی و رمپ پارکینگ
علاوه بر موارد ذکر شده در مبحث ٤ مقررات ملی ساختمان، موارد زیر نیز بایستی رعایت گردد:
الف- از هر خیابان یک راه ورودی برای پارکینگ، مجازاست. در صورتی که بر ملک ٢٠ متر و بیشتر باشد، (صرفاً در پارکینگهای عمومی و موارد تجمیع قطعات با کمینه بر ١٤ متر) با اولویت به تأمین پارکینگ ملک، استفاده از دو درب ورودی برای پارکینگ مجاز است.
ب- راه ورودی رمپ پارکینگ از قسمت فضای آزاد ساختمانی بلامانع است و راه ورودی، جزء فضای پارکینگ ساختمان نیست.
پ- در قطعاتی که سطح پارکینگ بیش از ١٠٠٠ متر مربع وسعت دارد یا دارای بیش از ٢٥ واحد پارکینگ است، تأمین دو رمپ ورودی و خروجی، به عرض مفید حداقل 3,5 متر و یا یک رمپ به عرض مفید حداقل ٥ متر الزامی است.
ت- به منظور ایجاد زمینه تأمین پارکینگ، احداث رمپ در حیاط املاك جنوبی با کمینه عرض قطعه ١٠ متر (در محل اجرای رمپ) بلامانع است.
ث- برخورداری از خروجی اضطراری و دسترسی مستقیم به طبقات و فضاهای مشاعی ساختمان، به وسیله پله از زیرزمین (پارکینگ) الزامی است.
ج- دسترسی مستقیم پارکینگ از طریق پله به طبقات و فضاهای مشاعی، الزامی است و در صورتی که ملک دارای آسانسور باشد، دسترسی به پارکینگ از طریق پله و آسانسور نیز الزامی است.
چ- پیشبینی راه های ورودی مجزا برای دسترسی به فضای پارکینگ (رمپ) ورودی پیاده به ساختمان در اراضی و املاك با بر ٦ متر و بیشتر الزامی است.
ح- شعاع گردشی محوطه ورودی مسیرهای دسترسی قبل از رمپ یا پارکینگ کاربریها باید مطابق جدول ٢٣-٤-٥ باشد.
| نوع کاربری | شعاع گردشی ورودی مسیرهای دسترسی (متر)* |
| توسعه های بسیار کوچک | 1 |
| توسعه های کوچک مقیاس و متوسط مقیاس | 1 – 4/5 |
* مقدار R در شکل ٢٣-٤-٣ نشان داده شده است.
٢٣-٤-١-٥ شیب رمپ و شعاع گردش پارکینگ
الف- اجرای شیب مثبت و معکوس، جهت رمپ پارکینگ، با رعایت ضوابط نورگیری زیرزمین و سایر مقررات بلامانع است.
ب- بیشینه شیب رمپ دسترسی برای پارکینگ خصوصی باید ١٥ درصد و برای پارکینگ عمومی حداکثر ١٢ درصد باشد.
پ- شعاع گردش رمپ برای خودروهای سواری به غیر از پارکینگهای عمومی باید دستکم 6/5 متر، باشد. (شعاع از مرکز رمپ قوسی)
ت- شعاع گردش خودرو داخل پارکینگ برابر 6/5 متر در نظر گرفته میشود. (با توجه به سرعت حرکت خودرو داخل پارکینگ که کمتر از ١٦ کیلومتر بر ساعت است.)
٢٣-٤-١-٦ ابعاد پارکینگ غیر مایل
حداقل فضای مورد نیاز برای برای یک واحد پارکینگ غیرمایل ٥×2,5، برای ٢ واحد ٥×4,5 متر و برای سه واحد ٥×6,5 متر باید باشد.
٢٣-٤-١-٧ ابعاد پارکینگ مایل
ابعاد استاندارد پارکینگ مایل در دو گروه ضریب راحتی ١و ٢ برای کاربران طراحی میگردد. استفاده از ضریب راحتی ٢ ( خوب) برای مراجعین و استفاده از ضریب راحتی ١( متوسط) برای ساکنین توصیه میگردد. جزییات ابعادی پارکینگ مایل برای هر یک از ضرایب راحتی کاربران بر اساس جداول ٢٣-٤-٦ و ٢٣-٤-٧ تعیین میگردد.
٢٣-٤-١-٨ تعداد پارکینگ موردنیاز
تامین تعداد پارکینگ مورد نیاز در کاربریهای مختلف جهت تعیین تقاضای پارکینگ کاربریها مطابق با جدول ٢٣-٤-٨ الزامی است.
* تقاضای پارکینگ در کاربریهای مختلط بر اساس مجموع تقاضای پارکینگ هر یک از کاربریها تعیین میگردد.
** تقاضای پارکینگ در سایر کاربریها بر اساس ضوابط مربوط به این دسته از کاربریها در هر شهر بصورت جداگانه تعیین میگردد.
علاوه بر رعایت موارد جدول بالا، کلیه ادارات، ارگانها، سازمانها، نهادها، مؤسسات و شرکتهای دولتی، عمومی و خصوصی و بیمارستانها، در زمان احداث و یا تجدید بنا، ملزم به تأمین ٣٠ درصد پارکینگ مازاد بر پارکینگ مورد نیاز، برای مراجعین طبق ضوابط مربوطه، در همان ساختمان و یا در پارکینگهای عمومی اطراف تا شعاع ٢٥٠ متر هستند.
٢٣-٤-١-٩ ضریب همزمانی
ضریب همزمانی در پارکینگ بر اساس میزان توقف وسایل نقلیه در پارکینگ کاربریها مشخص میگردد. بر این اساس کاربریها در سه گروه با زمان توقف کمتر از ١ ساعت، ١ تا ٢ ساعت و بیشتر از ٢ ساعت طبقهبندی میگردند. لازم به ذکر است که این ضریب برای کاربری های مختلط که دارای دو و یا چند نوع از کاربری ها هستند، قابل اعمال است. لذا توصیه می شود با روند تحلیلی ذیل میزان همزمانی مورد نیاز پارکینگ را محاسبه نمود:
١- تعیین ساعات مشترك همزمانی کاربری پارکینگ
٢- تعیین تقاضای پارکینگ هریک از کاربری ها
٣- تحلیل تقاضای پارکینگ ها
٤- تعیین و محاسبه تقاضای کل
٥- برآورد و محاسبه عرضه بر حسب تقاضای کل
میزان کاهش سرانه پارکینگ کاربری های مختلط بر اساس تعداد فضای پارکینگ مشترك طبق جدول ٢٣-٤-٩ قابل تعیین میباشد.
| تعداد کاربری های مشترک پارکینگ | میزان کاهش سرانه پارکینگ |
| 4 یا بیشتر | 15 درصد |
| 3 | 10 درصد |
| 2 | 5 درصد |
٢٣-٤-١-١٠ ارتفاع پارکینگ
الف- کمینه ارتفاع ورودی پارکینگ معمولی جهت عدم سرگیری خودروهای سواری باید ٢،٢ متر و سایر خودروها ٤،٤ متر باشد باشد.
ب- برای مجتمعهایی که دارای بیش از ٢٥ واحد پارکینگ است و یا مساحت پارکینگ آنها بیش از ١٠٠٠ مترمربع است، بیشینه ارتفاع پارکینگ در زیرزمینها و همکف تا ٣ متر، مجاز است.
٢٣-٤-١-١١ طرز قرارگیری محلهای پارك
الف- در پارکینگهای جمعی، نباید از پارکینگ موازی استفاده شود. همچنین زاویه پارکینگ مایل نباید از ٥٥ درجه کمتر باشد.
ب- جریان ترافیک در راهرو فضای پاركهای مایل باید یک طرفه باشد. جریان ترافیک در راهرو فضای پاركهای عمود میتواند یک طرفه یا دوطرفه باشد.
پ- توصیه میشود، در راهروهای یک طرفه جهت گردش داخلی در خلاف جهت حرکت عقربههای ساعت باشد تا رانندگان وسایلنقلیه دید بهتری داشته باشند.
ت- به منظور استفاده بیشتر از زمین، توصیه میشود که راهروهای اصلی را در امتداد طول پارکینگ قرار دهند. همچنین اگر ابعاد زمین یا ساختمان اجازه میدهد، توصیه میشود، یک ردیف فضای پارك در امتداد محیط پارکینگ قرار گیرد.
ث- در پارکینگهای بزرگ باید سعی کرد که نقاط تقاطع راهروها با یکدیگر حداقل باشد.
ت- در راهروهای طولانی، توصیه میشود برای پایین نگه داشتن سرعت، قرارگیری را به نحوی انجام دهند که طول امتدادهای مستقیم از ٧٠ متر کمتر باشد، در غیر این صورت باید با استفاده از سرعتکاه سرعت را کاهش دهند. توصیه میشود فاصله سرعتکاه ها از هم از ٣٠ متر کمتر باشد.
٢٣-٤-١-١٢ پارکینگ معلولین
الف- ابعاد پارکینگ معلولین باید حداقل ٥٠٠×٣٢٠ سانتیمتر باشد. این پارکینگ باید به وسیله علامت مخصوص نشانه گذاری شده و هرگز از طرف دیگران اشغال نگردد.
ب- محل توقف اتومبیل معلولین با عصا باید حداقل 2,8 متر و حداکثر ٣ متر عرض داشته باشد.
پ- پارکینگ اتومبیل معلولین، باید در نزدیکی ورودی اصلی و وسایل ارتباطی عمودی( پله، آسانسور، رمپ و …) قرار گیرد و ابعاد آن به گونهای باشد که شخص معلول بتواند بدون صدمه رساندن به اتومبیلهای دیگر به آسانی با صندلی چرخدار رفت و آمد کند.
ت- بیشینه درصد شیب جهت دسترسی معلولین به طبقات و یا پارکینگ باید ٥% و بیشینه طول آن ١٠ متر است. در این صورت لازم است در دو طرف سطح شیبدار دستگیره میلهای برای هدایت معلولین نصب شود تا به هنگام حرکت صندلی چرخدار و در صورت احتیاج از آن استفاده شود.
ث- محل توقف افراد معلول نباید بیش از ٢ درصد شیب داشته باشد.
ج- نباید معلولین جسمی ناچار شوند که در مسیر خود به داخل بنای مورد نظر راهروها را قطع کنند.
چ- باید معلولین جسمی ناچار شوند که در مسیر خود به طرف داخل بنا، از پشت اتومبیلهای پارك شده (به صورت هم سطح) بگذرند.
ح- نباید در مسیر حرکت معلولین جسمی، پله قرار داده شود.
خ- اگر پارکینگ به وسیله سطح شیبدار مورب به خیابان متصل شود، لازم است بین حد نهایی سطح شیبدار و لبه کناری خیابان، محدودهای به فاصله ٤ متر به صورت مسطح در نظر گرفته شود تا معلولی که پشت فرمان اتومبیل نشسته است بتواند تامل نموده و سپس با دید و دقت کافی وسیلهنقلیه خود را در جریان ترافیک قرار دهد.
د- توصیه میشود، تأمین پارکینگ ویژه معلولین در وضع موجود، با توجه به عرض بیشتر این پارکینگ از طریق تبدیل فضای توقف سه خودرو معمولی به دو خودرو صورت گیرد.
ذ- الزامی است کمینه تعداد پارکینگ قابل دسترس برای افراد معلول در پارکینگهای عمومی بر اساس جدول ٢٣-٤-١٠ تعیین گردد.
ضوابط مربوط به فضای توقفگاه وسایل نقلیه در ساختمان مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان نیز باید علاوه بر موارد بالا، رعایت گردند.
٢٣-٤-١-١٣ تسمه نقاله خودروبر[1]
الف- استفاده از تسمه نقاله خودروبر در پارکینگ کاربریهای نوع د مانند کاربریهای تجاری، مجتمعهای بزرگ تجاری- تفریحی و برخی فرودگاه ها برای انتقال سریعتر و راحتتر خودروها درون پارکینگ و ورود و خروج آنها به / از پارکینگ توصیه میشود. ابعاد کلی تسمه نقالهها بصورت شکل ٢٣-٤-٤ است.
ب- عرض این تسمه نقالهها برای استقرار کامل و ایمن خودرو و با رعایت حد فاصل ایمن خودرو از دوطرف برای جلوگیری از برخورد با دیوارها، ستونها و سایر قسمتهای پارکینگ باید 2,8 تا ٣ متر باشد.
پ- طول کلی تسمه نقاله داخل پارکینگ بستگی به مساحت، پلان و نحوة جانمایی محل پارك خودروها در داخل پارکینگ دارد، به همین دلیل مقداری متغیر است.
٢٣-٤-٢ گردش پیاده در ساختمان
در این بخش مقررات مربوط به گردش پیاده در ساختمانها ارایه میگردد.
٢٣-٤-٢-١ راهروها
لازم است برای ساختمانهای مشمول خدمات مهندسی طبق بند ٢٣-١-٤، علاوه بر ابعاد تایید شده بر اساس الزامات عمومی و معماری ساختمان، فضای راهروها بر اساس سرعت و سطح سرویس موردنظر، طراحی گردد. لازم است دستکم سطح سرویس «پ» به عنوان سطح سرویس مطلوب با توجیه اقتصادی تامین گردد. با توجه به تعداد افرادی که برای جذب سفر راهروهای ساختمان پیشبینی میشود و با توجه به سطح سرویس مدنظر، فضای راهروها باید فضای مشخص شده در جدول ٢٣-٤-١١ برای هر نفر در دقیقه را تأمین نمایند.
٢٣-٤-٢-٢ راه پلهها
لازم است برای ساختمانهای مشمول خدمات مهندسی طبق بند ٢٣-١-٤، براي طراحی فضاي راهپلهها، جدول زیر در ارتباط با سطح سرویس مدنظر قرار گیرد. تأمین دستکم سطح سرویس «پ» به عنوان سطح سرویس مطلوب با توجیه اقتصادي الزامی است. با توجه به تعداد افرادي که براي جذب سفر بنا پیشبینی میشود و با توجه به سطح سرویس مدنظر، فضاي راه پله باید فضاي مشخص شده در جدول ٢٣-٤-١٢ براي هر نفر در دقیقه را تامین نمایند.
٢٣-٤-٢-٣ پاگردها و محل تشکیل صف پله
لازم است برای ساختمانهای مشمول خدمات مهندسی طبق بند ٢٣-١-٤، براي طراحی فضاي فضاي پاگرد اتصالی راهپلهها و فضاهایی که در آنها صف براي استفاده از راهپله ایجاد میشود، جدول زیر در ارتباط با سطح سرویس مدنظر قرار گیرد. تامین دستکم سطح سرویس «پ» به عنوان سطح سرویس مطلوب با توجیه اقتصادي الزامی است. با توجه به تعداد افرادي که براي جذب سفر بنا پیشبینی میشود و با توجه به سطح سرویس مدنظر، فضاي پاگردها و محلهاي ایجاد صف باید فضاي مشخص شده در جدول ٢٣-٤-١٣ به ازاي هر نفر را تامین نمایند.
٢٣-٤-٢-٤ راهرو و راه پله برای ناتوانان جسمی
علاوه بر موارد بندهای بالا، موارد زیر باید در خصوص مناسبسازی راهرو رو راه پله برای ناتوانان جسمی رعایت گردد:
الف) لبههای پله نباید گرد شوند. قبل از رسیدن به پله، در فاصله 0/5 تا ١ متری شروع آن، باید با تغییر دادن بافت کف سازی، نزدیک شدن به پله را برای نابینایان مشخص کنند
ب) استفاده از کفسازیهای برجسته ویژه نابینایان در راهروها و راه پلههای بناهای با کاربری عمومی الزامی است.
٢٣-٤-٢-٥ آسانسور
لازم است برای ساختمانهای مشمول خدمات مهندسی طبق بند ٢٣-١-٤، نکات مربوط به سرفاصله رسیدن آسانسور به هریک از طبقات (بیشینه زمان انتظار شخص برای سوار شدن به آسانسور) با توجه به جدول زیر مد نظر قرار گیرد. تعداد و توزیع آسانسورها باید به گونهای باشد که با توجه به سطح کیفیت موردنظر، سرفاصله رسیدن آسانسور کمتر یا مساوی عدد بیان شده در جدول ٢٣-٤-١٤ باشد.
برای تمامی ساختمانهای مشمول خدمات مهندسی، ٨٠% ظرفیت آسانسور باید پاسخگوی ترافیک مشخص شده در جدول ٢٣-٤-١٥ برای هر کاربری باشد.
٢٣-٤-٢-٦ راه های فرار و خروجیهای اضطراری
الف- در ساختمانهای با ٣ طبقه روی پیلوت و هر طبقه شامل ٨ واحد، با ٤ طبقـه روی پیلـوت و هـر طبقه شامل ٦ واحد، با ٥ طبقه روی پیلوت و هر طبقه شامل ٣ واحد، ٦ طبقـه روی پیلوت و بیشتر حتی با یک واحد و کلیه ساختمانهای حداکثر با ٣٠ متر ارتفاع یا ٩ طبقه پله اصلی میتواند به عنوان پله اضطراری مورد استفاده قرار گیرد، به شرطی که پلکان از ایستگاه مشترك ورودی واحدها و آسانسور در طبقات کاملاً جداسازی شده باشد.
ب- در ساختمانهای با ارتفاع بیش از ٣٠ متر یا بیشتر از ٩ طبقه روی پیلوت لازم است دو دستگاه پله به گونهای در نظـر گرفتـه شود که در طبقات به یکدیگر راه داشته باشند. یکی از راهپلهها باید با فاصله از راه پلـه دیگـر و در ضـلع مجاور فضای آزاد قرار گیرد و به درب ایزوله دود که به صورت خودکار بسته میشود مجهز گردد.
پ- برخورداری از خروجی اضطراری و دسترسی مستقیم به طبقات و فضاهای مشاعی ساختمان به وسیله پله از زیرزمین (پارکینگ) الزامی است.
ت- در صورت وجود خروجی های اضطراری متعدد، باید در جهات مختلف ساختمان و تا جای ممکن دور ازیکدیگر قرار گیرند.
ث- رعایت تمامی موارد مندرج در مبحث ٣، ٢١ و ٤ مقررات ملی ساختمان در خصوص ویژگیهای مربوط به راههای فرار و خروجیهای اضطراری علاوه بر موارد فوق ضروری است.
ج- محوطه فضای باز در مجتمع های مسکونی و ساختمان های مسکونی با اهمیت بسیار زیاد، زیاد و متوسط باید دارای وسعت و امکانات فضایی کافی برای شرایط اضطراری مانند انجام فوریت های پزشکی، فضا برای جمعآوری فوت شدگان احتمالی و استقرار مجروحان باشد.
٢٣-٤-٣ تجهیزات هدایت ترافیکی و ایمنی مسیر داخل ساختمانها ومحوطهها
٢٣-٤-٣-١ در کاربری های با فعالیت حمل و نقل و مجتمعها و شهرك ها ، پارکینگها باید مسیر ورود و خروج و معابر اطراف با استفاده از علائم به طور واضح مشخص باشد.
٢٣-٤-٣-٢ وجود علائم حسی در کف و قبل از ورود به پله برای هشدار به نابینایان در مراکز درمانی-بهداشتی و مراکز مربوط به نابینایان الزامی است.
٢٣-٤-٣-٣ لازم است در تمامی بناها سیستم زنگ هشدار شرایط اضطراری راه اندازی گردد. نصب تابلو هشداردهنده در محدودة ورودی اصلی ساختمان با عنوان «به محض شنیدن آژیر عمومی اعلام حریق در اسرع وقت با حفظ خونسردی محل واحد خود را ترك نموده و از مسیر دستگاه پله از ساختمان خارج گردید» الزامی است. ابعاد این تابلو ٣٠×٤٠ سانتیمتر است.
٢٣-٤-٣-٤ لازم است نقشههای راهنما برای نشان دادن مسیرها و خروجیهای تخلیه تهیه شود و در معرض دید افراد قرار گیرد. نمونهای از این نقشهها در شکل ٢٣-٤-٥ نشان داده شده است.
٢٣-٤-٣-٥ توصیه میشود تابلوهای جهتنما در داخل ساختمان به خط دید طبیعی بیننده نزدیک باشند تا کارایی بیشتری داشته باشند و انحراف بیش از ١٠ درجه از خط طبیعی دید توصیه نمیشود.شکل این تابلوها باید تا حد امکان ساده بوده و مجموعه این تابلوها سیستم یکنواختی از اطلاع رسانی را ایجاد نماید. بین علائم و پس زمینه تابلو از نظر رنگی تضاد وجود داشته باشد.
٢٣-٤-٣-٦ توصیه میشود محل تابلوهای جهتنما در مرکز طول راهروها و همچنین انتهای راهروها باشد. استفاده بیش از حد ازاین تابلوها ممکن است باعث سردرگرمی گشته و نتیجه معکوس داشته باشد.
٢٣-٤-٣-٧ لازم است تأمین روشنایی در زمان تخلیه اضطراری با استفاده از تابلوهایی که بدون نیاز به منبع انرژی نور محیط را جذب میکنند و در زمان تاریکی این نور را تا چندین ساعت از خود ساطع میکنند، انجام پذیرد.
٢٣-٤-٣-٨ هنگامی که طبقات دیگر ساختمان بوسیله پله به پارکینگ قابلیت دسترسی داشته باشد، باید تابلویی جهت مشخصکردن درب جداکننده یا فضای واسط محصور بین فضای پلکان و توقفگاه خودروها نصب شود.
٢٣-٤-٣-٩ در پارکینگهای مجتمعهایی که حداقل دارای دو راه خروج برای افراد پیاده باشند، ترسیم خطکشی مناسبی جهت مشخص کردن مسیر این راه ها الزامی است.
٢٣-٤-٣-١٠ در پارکینگهای بیش از ٤٠ فضای پارك که دارای حداقل دو راه خروج برای افراد پیاده میباشند، ترسیم خطکشی مناسبی جهت مشخص کردن مسیر این راه ها الزامی است.
٢٣-٤-٣-١١ استفاده از ستون پاركبند در محیط پارکینگ به منظور ایجاد مانع و سد برای جلوگیری از پارك و تعیین حریم ورودی پارکینگ توصیه میگردد. ابعاد آن بصورت شکل ٢٣-٤-٦ است.
٢٣-٤-٣-١٢ در صورت دو طرفه بودن رمپ پارکینگهای بین طبقات ضمن تأمین حداقل عرض خطکشی با رنگ سفید در بخش خطوط کناره و خطوط وسط الزامی است.
٢٣-٤-٣-١٣ نصب تابلوهای جهتنما در یک مجموعه پارکینگ عمومی و پارکینگهای متعلق به انواع کاربریها بخصوص پارکینگهای دارای بیش از یک طبقه دارای اهمیت بالایی بوده و نصب مناسب آن در تسریع حرکت وسایلنقلیه و افراد الزامی است
٢٣-٤-٣-١٤ پیام تابلوهای جهت نمای راهنمای وسایل نقلیه در پارکینگ حداکثر دارای ٢ کلمه در یک خط و طرح حروف باید ساده و خوانا باشد.
٢٣-٤-٣-١٥ لازم است ارتفاع تابلو ٢٥٠ تا ٣٠٠ میلیمتر و عرض آن ٥٠٠ الی ٦٠٠ میلیمتر باشد. ارتفاع الف باتوجه به بیشینه سرعت حرکت در پارکینگ (٢٠کیلومتر در ساعت)، ٦٠ میلیمتر و مناسبترین اندازه برای پهنای حروف، یک پنجم ارتفاع الف (١٢ میلیمتر) است. اندازه حروف باید مطابق با اندازه الف باشد.
٢٣-٤-٣-١٦ در پارکینگهای ساختمانها، جهت حرکت و عبور و مرور وسایل نقلیه باید با فلشها و خط کشی مناسب مشخص باشد.
٢٣-٤-٣-١٧ در پارکینگها باید با استفاده از علائم هشداردهنده در اطراف ستونها از امکان برخورد خودروها با ستونها جلوگیری به عمل آید. توصیه میشود علائم هشداردهنده ترکیبی از رنگهای زرد و مشکی باشد.
٢٣-٤-٣-١٨ بکارگیری ضربهگیر سرستون در پارکینگ برای جلوگیری از ایجاد آسیب به ستون و بدنه خودرو به هنگام پارك کردن ساختمانهای نوع «د» الزامی است و برای سایر کاربریها نیز توصیه میگردد. طول هرقطعه گارد سرستون پارکینگی 1/5 متر، عرض هر بال آن ٩ سانتیمتر (در مجموع ١٨سانتیمتر)، و ضخامت آن ١٤ میلیمتر میباشد. نمونه این ضربهگیرها در شکل ٢٣-٤-٧ نشان داده شده است.
٢٣-٤-٣-١٩ جهت عبور و مرور برانکارد در بیمارستان نصب محافظ ضربهگیر دیوار در بیمارستانها به ویژه قسمت دیوار اورژانس، دیوارهای راهرو اتاق عمل و در آسانسور الزامی است. این محافظها به علت دو جداره بودن، ضربهپذیر بوده و هنگام حمل برانکارد بیمار در شرایط اورژانس و فوری، از آسیب رسیدن به دیوارهای بیمارستان و همزمان به خود بیمار در صورت برخورد با دیوار جلوگیری می نماید. پروفیلهای دو جداره به طول ٣ و ٤ متر با عرض٢١ سانتیمتر در دو حالت پشت اسکلت دار(شاسی فلزی نصب میشود و لاستیک ضربهگیر روی آن قرار میگیرد) و بدون شاسی فلزی (مستقیم با پیچ و رول پلاك یا چسب مخصوص میچسبد) وجود دارند. محافظهای دیواری نصبشده در بیمارستانها نباید حالت ارتجاعی داشته باشند چون موجب ایجاد مشکلاتی برای بیماران قطع نخاعی خواهد شد.
٢٣-٤-٣-٢٠ توصیه میشود در پارکینگهای عمومی و پارکینگهای انواع کاربریها بخصوص کارخانجات، انبارها، مدرسه و مهدکودكها، زمین های ورزشی، آتشنشانی، پایانهها، فرودگاه ها و ساختمانهای نظامی، در جهت ایمن نمودن دیوارهای کناری (جلوگیری از آسیب در هنگام باز کردن درب خودرو) و دیوارهای پشت خودرو (تشخیص فاصله با دیوارها در هنگام پارك) از محافظ دیواری استفاده شود. در صورت بکارگیری محافظ دیواری آشکارسازی آن با رنگهای قرمز و سفید و یا مشکی و سفید الزامی است. پیشنهاد میگردد ابعاد محافظهای دیواری آن ١٠×٣٠ و ١٥×٣٠ باشد. نمونههای محافظ دیوار در ٢٣-٤-٨ نشان داده شده است.
٢٣-٤-٣-٢١ نصب متوقفکنندة خودرو در انتهای پارکینگها به منظور مستقلساختن محل دقیق پارك خودروها از لحاظ طولی و عرضی، کاهش زمان مکانیابی جهت پارك توسط راننده، ایجاد حریم در پارکینگها و کاهش ترافیک و ازدحام در راهروهای آن توصیه میگردد. ابعاد این تجهیزات بصورت Error! Reference source not found. است. با توجه به ابعاد محل توقف در پارکینگ، استفاده از هر یک از انواع ١ یا ٢ اختیاری است.
| متوقف کننده خودرو | طول (سانتی متر) | عرض (سانتی متر) | ارتفاع (سانتی متر) | وزن | جنس |
| تیپ 1 | 60 | 15 | 10 | 1/6 | پلی اتیلن |
| تیپ 2 | 45 | 12 | 6 | 1/7 | پلی اتیلن |
توجه به نکات زیر در نصب متوقفکننده خودرو در پارکینگها الزامی است:
الف) متوقفکننده نباید مانع حرکت ناتوانان جسمی شود.
ب) نباید باعث بسته شدن راه دسترسی عابرین پیاده به خودروها شوند.
پ) نباید در مسیر حرکت خودروها داخل پارکینگ قرار بگیرند.
ت) جهت بهتر دیده شدن، رنگ متوقفکننده باید با رنگ کف پارکینگ تضاد داشته باشد.
٢٣-٤-٣-٢٢ در استفاده از صفحه ضد لغزندگی باید به جدول ٢٣-٤-١٧ توجه شود:
٢٣-٤-٣-٢٣ آرامسازی در پارکینگ
حداکثر سرعت وسایل نقلیه در پارکینگها برابر ١٥ کیلومتر بر ساعت توصیه میگردد. جهت کنترل سرعت در سراشیبی و رمپهای پارکینگ استفاده از سرعتگیرهای کم عرض توصیه میشود. ابعاد این سرعتگیرها باید مطابق جدول ٢٣-٤-١٨ باشد
| ابعاد | اندازه (سانتی متر) |
| حداکثر طول | 30 تا 90 سانتی متر |
| حداکثر ارتفاع | 7 تا 15 سانتی متر |
| حداکثر عرض | به عرض محل بستگی دارد. |
٢٣-٤-٣-٢٤ روشنایی در پارکینگ
میزان روشنایی در پارکینگهای مسطح و چندطبقه باید مطابق جداول ٢٣-٤-١٩ و ٢٣-٤-٢٠ باشد.
٢٣-٤-٣-٢٥ ترمز رمپ برای معلولین
استفاده از ترمز رمپ جهت جلوگیری از سرخوردن در رمپهای صندلی چرخدار و رمپهای پله در داخل کاربریهای مربوط به معلولین و ناتوانان جسمی و کاربریهای بهداشتی – درمانی الزامی است. مشخصات فنی این رمپها عبارتنداز: طول :٣٠ سانتیمتر، عرض: ٧ سانتیمتر، ارتفاع کف: ٣ میلیمتر و ارتفاع تاج :٦ میلیمتر.
٢٣-٤-٣-٢٦ برای استفاده هرچه بیشتر از فضای موجود پارك خودروها در داخل پارکینگهای ساختمانهای نوع ب، ج و د و همچنین پارکینگهای عمومی، خطکشی فضاها الزامی است. برای سایر کاربریها خط کشی فضای پارکینگ توصیه میگردد.
٢٣-٤-٣-٢٧ رعایت مواد مندرج در مبحث بیستم مقررات ملی ساختمان در خصوص کلیه شرایط تابلوها و علائم هشداردهندة لازم در داخل ساختمانها از جمله علائم و چراغهای خروج اضطراری، راه های فرار، راه های دسترسی به وسایل اطفای حریق الزامی است.
٢٣-٤-٣-٢٨ هدایت ترافیکی بالگرد بر روی بام ساختمان
جهت ایمنی و تسهیل در عملیات نجات و امداد در هنگام اطفای حریق، همچنین نجات جان ساکنان در هنگام سوانح و بلایای طبیعی ، احداث محل فرود بالگرد در بام ساختمانهای بلند مرتبه با ارتفاع ٤٥ متر و ١٤ طبقه به بالا الزامی است. ابعاد محل فرود بالگرد (هلی پد) با محیط دایرهای یا مستطیلی باید مطابق شکل ٢٣-٤-١١ و ٢٣-٤-١٢ باشد. همچنین موارد زیر باید در مورد هلیپد دایره ای رعایت گردد:
الف) رنگ زمینه سطح هلی پد خاکستری تیره یا رنگ بتن و یا رنگ مورد تایید سازمان که همگی باید تیره بوده و باعث انعکاس نور به چشم خلبان نشود.
ب) دستکم 1/5 متر حفاظ ایمنی اطراف هلی پد الزامی است.
پ) بیشینه تناژ قابل تحمل و بیشینه شعاع پروانه آن در گوشه راست پایین حرف H مانند شکل ٢٣-٤-١٢ نوشته شود.
[1] Car conveyor belts